The phenomenon of the romantic lyrical cycle. On determinants of cyclicality – The Crimean Sonnets, Vade-mecum and Les Fleurs du mal

Grzegorz Igliński

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie


Abstract

This article focuses on the determinants of cyclicality characterising the lyrical cycle
in general and, in particular, romantic cycles, which are all marked by the motif of the
road but also by the “suggestion of autobiographic nature”. Examples used to illustrate the
analysis comprise works by Adam Mickiewicz (The Crimean Sonnets), Cyprian Norwid (Vade-mecum) and Charles Baudelaire (Les Fleurs du mal). Although so different in their
thought and imagery layers, they are linked by the topos of wandering, which represents
an interpretation of human condition. The analysis places emphasis on such elements
that could indicate cyclicality and influence cohesion of the entire cycle as: dedication,
motto, numbering of the poems (sometimes disregarding the first poem treated as the
prologue), the work’s title and the title of a series of texts in that work (which may or may
not have their own, separate titles), genre (e.g. sonnet), composition framework, mini-cycles
(sub-cycles), “cyclic bundles” (e.g. pillar-poems separating mini-cycles), central group,
supreme subject and supreme recipient of the cycle (which are not equivalent to the
specific subject and recipient of an individual poem). Moreover, the presentation attempts
to define the type of cyclic setup presented by the selected works of Mickiewicz, Norwid
and Baudelaire depending on the level of cohesion of the cycle structure and autonomous
nature of the links that form it.


Keywords:

Romanticism, lyricism, cycle, Mickiewicz, Norwid, Baudelaire


Brzozowski J. (1990): Posłowie. [W:] Ch. Baudelaire: Kwiaty zła. Wybór M. Leśniewska Demska-Trębacz M., Jakowska K., Sioma R. (red.) (2005): Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze. Białystok.   Google Scholar

Feliksiak E. (2002): Ukryta struktura „Vade-mecum”. [W:] Norwid a chrześcijaństwo. Red. J. Fert, P. Chlebowski. Lublin, s. 221–248.   Google Scholar

Fert J. (1990): Wstęp. [W:] C. Norwid: Vade-mecum. Oprac. J. Fert. Wrocław, s. V–CXLI.   Google Scholar

Fert J. F. (1982): Norwid poeta dialogu. Wrocław.   Google Scholar

Fieguth R. (2000): Poezja w fazie krytycznej. Cykl wierszy Cypriana Norwida „Vade-mecum”. Przeł. J. Gotfryd. Przejrzał S. Sawicki. [W:] R. Fieguth: Poezja w fazie krytycznej i inne studia z literatury polskiej. Izabelin, s. 146–195.   Google Scholar

Fieguth R. (2002): Rozpierzchłe gałązki. Cykliczne i skojarzeniowe formy kompozycyjne w twórczości Adama Mickiewicza. Przeł. M. Zieliński. Warszawa.   Google Scholar

Fieguth R. (2007): Podróż i problematyczny zachwyt. O dwu wątkach w „Kwiatach zła” Baudelaire’a i w „Vade-mecum” Norwida. [W:] Dziedzictwo Odyseusza. Podróż, obcość i tożsamość, identyfikacja, przestrzeń. Red. M. Cieśla-Korytowska, O. Płaszczewska.   Google Scholar

Kraków, s. 279–298.   Google Scholar

Fieguth R. (2008): „Vade-mecum” Cypriana Norwida w kontekście Wiktora Hugo i Charles’a Baudelaire’a. [W:] Strona Norwida. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Stefanowi Sawickiemu. Red. P. Chlebowski [i in.]. Lublin, s. 139–154.   Google Scholar

Fieguth R. (2011): „Vade-mecum” Cypriana Norwida w kontekście Wiktora Hugo i Charles’a Baudelaire’a. [W:] R. Fieguth: Gombrowicz z niemiecką gębą i inne studia komparatystyczne. Poznań, s. 241–264.   Google Scholar

Forstner D. (1990): Świat symboliki chrześcijańskiej. Przekł. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński. Wybór il. i komentarz T. Łozińska. Warszawa.   Google Scholar

Gomulicki J. W. (1966): Komentarz. [W:] C. Norwid: Dzieła zebrane. Oprac. J. W. Gomulicki. T. 2: Wiersze. Dodatek krytyczny. Warszawa, s. 277–1028.   Google Scholar

Inglot M. (1988): Wyobraźnia poetycka Norwida. Warszawa.   Google Scholar

Jakowska K. (2011): O cyklu opowiadań. Z teorii i historii cyklu narracyjnego w Polsce. Białystok.   Google Scholar

Jakowska K., Kulesza D. (red.) (2008): Polski cykl liryczny. Białystok.   Google Scholar

Jakowska K., Kulesza D., Sokołowska K. (red.) (2004): Cykl i powieść. Białystok.   Google Scholar

Jakowska K., Olech B., Sokołowska K. (red.) (2001): Cykl literacki w Polsce. Białystok.   Google Scholar

Kamionka-Straszakowa J. (1992): Zbłąkany wędrowiec. Z dziejów romantycznej topiki. Wrocław–Warszawa–Kraków.   Google Scholar

Kieżuń A., Kulesza D. (red.) (2010): Cykle i cykliczność. Prace dedykowane Pani Profesor Krystynie Jakowskiej. Białystok.   Google Scholar

Kisielewska A. (red.) (2004): Między powtórzeniem a innowacją. Seryjność w kulturze. Kraków.   Google Scholar

Kuczera-Chachulska B. (red.) (2004): Od Kochanowskiego do Mickiewicza. Szkice o polskim cyklu poetyckim. Warszawa.   Google Scholar

Lanson G., Tuffrau P. (1965): Historia literatury francuskiej w zarysie. Przeł. W. Bieńkowska. Wyd. 2. Warszawa.   Google Scholar

Lyszczyna J. (2005): „Vade-mecum” Cypriana Norwida – romantyczny cykl dygresyjny. [W:] Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze. Red. M. Demska-Trębacz, K. Jakowska, R. Sioma. Białystok, s. 93–97.   Google Scholar

Mackiewicz T. (2005): „Vade-mecum” Norwida jako „dzieło otwarte”. [W:] Genologia Cypriana Norwida. Red. A. Kuik-Kalinowska. Słupsk, s. 295–307.   Google Scholar

Opacki I. (1970): Z zagadnień cyklu sonetowego w polskim romantyzmie. [W:] Studia z teorii i historii poezji. Seria 2. Red. M. Głowiński. Warszawa, s. 71–128.   Google Scholar

Osiński D. M. (2014), Momentalność i nawrotowość cyklu jako struktury wyrażania w „Sadzie rozstajnym” Bolesława Leśmiana, czyli po co Leśmianowi cykle poetyckie. [W:] Stulecie „Sadu rozstajnego”. Red. U. M. Pilch, M. Stala. Kraków, s. 21–52.   Google Scholar

Ostrowski W. (2006): Cykl dramatyczny. [W:] Słownik rodzajów i gatunków literackich. Red. G. Gazda, S. Tynecka-Makowska. Kraków, s. 144–145.i J. Brzozowski. Red. i posłowie J. Brzozowski. [Wyd. dwujęzyczne]. Kraków, s. 464–478.   Google Scholar

Reimann A. (2011): „Podsłuchać muzyczny motyw”. O cyklu muzyczno-poetyckim na przykładzie „Muzyki wieczorem” Jarosława Iwaszkiewicza. „Przestrzenie Teorii” nr 15, s. 199–228.
Crossref   Google Scholar

Siwiec M. (2014): Ze stygmatem romantyzmu. O Norwidzie i Baudelairze z perspektywy nowoczesności. „Teksty Drugie” nr 4, s. 195–214.   Google Scholar

Siwiec M. (2016): Romantyczne arcycykle orientalne: „Les Orientales” i „Sonety krymskie”. [W:] Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym. Cz. 2. Red. M. Kuziak, B. Maciejewski. Kraków, s. 115–130.   Google Scholar

Sławiński J. (red.) (1988): Słownik terminów literackich. Wyd. 2 poszerz. i popr. Wrocław.   Google Scholar

Trzynadlowski J. (1967): Kompozycja cyklu literackiego. „Prace Literackie” IX, s. 193–201.   Google Scholar

Wantuch W. (1985): O poetyce cyklu lirycznego. [W:] Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej. Red. E. Balcerzan, S. Wysłouch. Warszawa, s. 42–62.   Google Scholar


Published
2021-06-30

Cited by

Igliński, G. (2021). The phenomenon of the romantic lyrical cycle. On determinants of cyclicality – The Crimean Sonnets, Vade-mecum and Les Fleurs du mal. Prace Językoznawcze, 23(2), 331–344. https://doi.org/10.31648/pj.6583

Grzegorz Igliński 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie