The phenomenon of the romantic lyrical cycle. On determinants of cyclicality – The Crimean Sonnets, Vade-mecum and Les Fleurs du mal
Grzegorz Igliński
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstract
This article focuses on the determinants of cyclicality characterising the lyrical cycle
in general and, in particular, romantic cycles, which are all marked by the motif of the
road but also by the “suggestion of autobiographic nature”. Examples used to illustrate the
analysis comprise works by Adam Mickiewicz (The Crimean Sonnets), Cyprian Norwid (Vade-mecum) and Charles Baudelaire (Les Fleurs du mal). Although so different in their
thought and imagery layers, they are linked by the topos of wandering, which represents
an interpretation of human condition. The analysis places emphasis on such elements
that could indicate cyclicality and influence cohesion of the entire cycle as: dedication,
motto, numbering of the poems (sometimes disregarding the first poem treated as the
prologue), the work’s title and the title of a series of texts in that work (which may or may
not have their own, separate titles), genre (e.g. sonnet), composition framework, mini-cycles
(sub-cycles), “cyclic bundles” (e.g. pillar-poems separating mini-cycles), central group,
supreme subject and supreme recipient of the cycle (which are not equivalent to the
specific subject and recipient of an individual poem). Moreover, the presentation attempts
to define the type of cyclic setup presented by the selected works of Mickiewicz, Norwid
and Baudelaire depending on the level of cohesion of the cycle structure and autonomous
nature of the links that form it.
Keywords:
Romanticism, lyricism, cycle, Mickiewicz, Norwid, BaudelaireReferences
Brzozowski J. (1990): Posłowie. [W:] Ch. Baudelaire: Kwiaty zła. Wybór M. Leśniewska Demska-Trębacz M., Jakowska K., Sioma R. (red.) (2005): Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze. Białystok. Google Scholar
Feliksiak E. (2002): Ukryta struktura „Vade-mecum”. [W:] Norwid a chrześcijaństwo. Red. J. Fert, P. Chlebowski. Lublin, s. 221–248. Google Scholar
Fert J. (1990): Wstęp. [W:] C. Norwid: Vade-mecum. Oprac. J. Fert. Wrocław, s. V–CXLI. Google Scholar
Fert J. F. (1982): Norwid poeta dialogu. Wrocław. Google Scholar
Fieguth R. (2000): Poezja w fazie krytycznej. Cykl wierszy Cypriana Norwida „Vade-mecum”. Przeł. J. Gotfryd. Przejrzał S. Sawicki. [W:] R. Fieguth: Poezja w fazie krytycznej i inne studia z literatury polskiej. Izabelin, s. 146–195. Google Scholar
Fieguth R. (2002): Rozpierzchłe gałązki. Cykliczne i skojarzeniowe formy kompozycyjne w twórczości Adama Mickiewicza. Przeł. M. Zieliński. Warszawa. Google Scholar
Fieguth R. (2007): Podróż i problematyczny zachwyt. O dwu wątkach w „Kwiatach zła” Baudelaire’a i w „Vade-mecum” Norwida. [W:] Dziedzictwo Odyseusza. Podróż, obcość i tożsamość, identyfikacja, przestrzeń. Red. M. Cieśla-Korytowska, O. Płaszczewska. Google Scholar
Kraków, s. 279–298. Google Scholar
Fieguth R. (2008): „Vade-mecum” Cypriana Norwida w kontekście Wiktora Hugo i Charles’a Baudelaire’a. [W:] Strona Norwida. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Stefanowi Sawickiemu. Red. P. Chlebowski [i in.]. Lublin, s. 139–154. Google Scholar
Fieguth R. (2011): „Vade-mecum” Cypriana Norwida w kontekście Wiktora Hugo i Charles’a Baudelaire’a. [W:] R. Fieguth: Gombrowicz z niemiecką gębą i inne studia komparatystyczne. Poznań, s. 241–264. Google Scholar
Forstner D. (1990): Świat symboliki chrześcijańskiej. Przekł. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński. Wybór il. i komentarz T. Łozińska. Warszawa. Google Scholar
Gomulicki J. W. (1966): Komentarz. [W:] C. Norwid: Dzieła zebrane. Oprac. J. W. Gomulicki. T. 2: Wiersze. Dodatek krytyczny. Warszawa, s. 277–1028. Google Scholar
Inglot M. (1988): Wyobraźnia poetycka Norwida. Warszawa. Google Scholar
Jakowska K. (2011): O cyklu opowiadań. Z teorii i historii cyklu narracyjnego w Polsce. Białystok. Google Scholar
Jakowska K., Kulesza D. (red.) (2008): Polski cykl liryczny. Białystok. Google Scholar
Jakowska K., Kulesza D., Sokołowska K. (red.) (2004): Cykl i powieść. Białystok. Google Scholar
Jakowska K., Olech B., Sokołowska K. (red.) (2001): Cykl literacki w Polsce. Białystok. Google Scholar
Kamionka-Straszakowa J. (1992): Zbłąkany wędrowiec. Z dziejów romantycznej topiki. Wrocław–Warszawa–Kraków. Google Scholar
Kieżuń A., Kulesza D. (red.) (2010): Cykle i cykliczność. Prace dedykowane Pani Profesor Krystynie Jakowskiej. Białystok. Google Scholar
Kisielewska A. (red.) (2004): Między powtórzeniem a innowacją. Seryjność w kulturze. Kraków. Google Scholar
Kuczera-Chachulska B. (red.) (2004): Od Kochanowskiego do Mickiewicza. Szkice o polskim cyklu poetyckim. Warszawa. Google Scholar
Lanson G., Tuffrau P. (1965): Historia literatury francuskiej w zarysie. Przeł. W. Bieńkowska. Wyd. 2. Warszawa. Google Scholar
Lyszczyna J. (2005): „Vade-mecum” Cypriana Norwida – romantyczny cykl dygresyjny. [W:] Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze. Red. M. Demska-Trębacz, K. Jakowska, R. Sioma. Białystok, s. 93–97. Google Scholar
Mackiewicz T. (2005): „Vade-mecum” Norwida jako „dzieło otwarte”. [W:] Genologia Cypriana Norwida. Red. A. Kuik-Kalinowska. Słupsk, s. 295–307. Google Scholar
Opacki I. (1970): Z zagadnień cyklu sonetowego w polskim romantyzmie. [W:] Studia z teorii i historii poezji. Seria 2. Red. M. Głowiński. Warszawa, s. 71–128. Google Scholar
Osiński D. M. (2014), Momentalność i nawrotowość cyklu jako struktury wyrażania w „Sadzie rozstajnym” Bolesława Leśmiana, czyli po co Leśmianowi cykle poetyckie. [W:] Stulecie „Sadu rozstajnego”. Red. U. M. Pilch, M. Stala. Kraków, s. 21–52. Google Scholar
Ostrowski W. (2006): Cykl dramatyczny. [W:] Słownik rodzajów i gatunków literackich. Red. G. Gazda, S. Tynecka-Makowska. Kraków, s. 144–145.i J. Brzozowski. Red. i posłowie J. Brzozowski. [Wyd. dwujęzyczne]. Kraków, s. 464–478. Google Scholar
Reimann A. (2011): „Podsłuchać muzyczny motyw”. O cyklu muzyczno-poetyckim na przykładzie „Muzyki wieczorem” Jarosława Iwaszkiewicza. „Przestrzenie Teorii” nr 15, s. 199–228.
Crossref
Google Scholar
Siwiec M. (2014): Ze stygmatem romantyzmu. O Norwidzie i Baudelairze z perspektywy nowoczesności. „Teksty Drugie” nr 4, s. 195–214. Google Scholar
Siwiec M. (2016): Romantyczne arcycykle orientalne: „Les Orientales” i „Sonety krymskie”. [W:] Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym. Cz. 2. Red. M. Kuziak, B. Maciejewski. Kraków, s. 115–130. Google Scholar
Sławiński J. (red.) (1988): Słownik terminów literackich. Wyd. 2 poszerz. i popr. Wrocław. Google Scholar
Trzynadlowski J. (1967): Kompozycja cyklu literackiego. „Prace Literackie” IX, s. 193–201. Google Scholar
Wantuch W. (1985): O poetyce cyklu lirycznego. [W:] Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej. Red. E. Balcerzan, S. Wysłouch. Warszawa, s. 42–62. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.