From the onomasticon of culture: Names of Poznań Bambers in the 18th century – research reconnaissance
Irena Sarnowska-Giefing
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuAbstract
The article is an attempt to determine names which were used by colonists from Bamberg
(and their descendants), called Bambers, invited to derelict and deserted villages near
Poznań at the beginning of the 18th century. The thesis adopted in the article concerns
names as carriers of values that created the cultural identity of Bambers. The analysis
of the source material shows that the choice of names in this group was determined by the
Catholic model, based on the recognition of the Catholic religion and Catholic faith as an
authority in all social matters. The names of Bambers were a reflection of their Catholic
tradition and the cultural stability. The article also focuses on adaptation strategies that allowed this small ethno-cultural group to maintain a balance in the new environment
between the memory of their own roots and integration
Keywords:
name, name range, core value, genealogical identity, cultural identity, acculturation strategy, ethno-cultural groupReferences
Arneth K. (1956): Die Familiennamen des ehemaligen Hochstifts Bamberg. „Jahrbuch für fränkische Landesforschung“ 16, s. 143–454. Google Scholar
Bach A. (1943): Die deutsche Personennamen. Heidelberg.
Crossref
Google Scholar
Bär M. (1882): Die „Bamberger” bei Posen. Zugleich ein Beitrag zur Geschichte der Polonisierungsbestreubungen in der Provinz Posen. Posen. Google Scholar
Brzezińska A. W., Szczepaniak-Kroll A., Szymoszyn A. (2019): 300 lat Bambrów w Poznaniu. Poznań. Google Scholar
Bauman Z. (2001): Tożsamość jaka była, jest i po co? [W:] Wokół problemów tożsamości. Red. A. Jawłowska. Warszawa, s. 8–25. Google Scholar
Dzieje wsi wielkopolskiej (1959). Red. W. Rusiński. Poznań. Google Scholar
Debus F. (2012): Namenkunde und Namengeschichte. Eine Einführung. Berlin. Google Scholar
Debus F. (2015): Heiligenverehrung und Namengebung am Beispiel ausgewählter Namen. [W:] Funkcje nazw w kulturze i komunikacji. Red. I. Sarnowska-Giefing, M. Balowski, M. Graf. Poznań, s. 141–148. Google Scholar
Fleischer W. (1964): Die Deutschen Personennamen. Berlin. Google Scholar
Fros H., Sowa F. (2007): Księga imion i świętych. Kraków. Google Scholar
Kłoskowska A. (1996): Kultury narodowe u korzeni. Warszawa. Google Scholar
Kohlheim V. (1996): Die christliche Namengebung. [W:] Namenforschung. Ein internationales Handbuch zur Onomastik. Hrsg. Von E. Eichler. Berlin–New York, s. 1048–1057. Google Scholar
Kohlheim V. (2000): Die Rufnamen der beiden ersten Bayreuther Stadtbücher (1430–1472). [W:] Stadtbücher als namenkundliche Quelle. Red. F. Debus. Stuttgart, s. 325–339. Google Scholar
Kossmann O. (1978): Die Deutschen in Polen seit der Reformation. Historisch-geographische Skizzen. Siedlung, Sozialstruktur, Wirtschaft. Marburg-Lain. Google Scholar
Kunze K. (2004): dtv-Atlas Namenkunde. Vor- und Familiennamen im Deutschen Sprachgebiet. München. Google Scholar
Kutrzeba S., ks. Mańkowski A. (1938): Polskie Ustawy Wiejskie XV–XVIII w. „Archiwum Komisji Prawniczej PAU”. T. XI. Kraków. Google Scholar
Lavabre M. C. (2014): Między historią a pamięcią: w poszukiwaniu metody. [W:] (Kon)teksty pamięci. Antologia. Red. K. Kończal. Warszawa, s. 53–63. Google Scholar
Majewska E. M. (2015): Der Vorname Johannes, seine Neben- und Kurzformen in Deutschlanf, den Niederlanden und Belgien im 18. Und 20. Jahrhundert. [W:] Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji. Red. I. Sarnowska-Giefing, M. Balowski, M. Graf. Poznań, s. 357–368. Google Scholar
Malec M. (1994): Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce. Kraków. Google Scholar
Mrugalska-Banaszak M. (2019): 300 lat razem. Poznańscy Bambrzy. Poznań. Google Scholar
Opisy i lustracje Poznania z XVI–XVIII w. (1960). Przygotował do druku M. J. Mika. Poznań. Google Scholar
Palinciuc-Dudek E., Dudek P. (2017): W stronę asymilacji, integracji czy separacji? O imionach w aspekcie dwukulturowości i emigracji. „Onomastica” LXI/2, s. 253–263.
Crossref
Google Scholar
Paradowska M. (2013): Bambrzy mieszkańcy dawnych wsi miasta Poznania. Poznań. Google Scholar
Plenzler A. (2019): Śladami Bambrów. Poznań. Google Scholar
Posern-Zieliński A. (2019): Tożsamość zagrożona i odbudowana. Specyfika małych grup etnokulturowych. [W]: 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski. Red. W. W. Brzezińska, A. Szczepaniak-Kroll i A. Szymoszyn. Poznań, s. 15–41. Google Scholar
Rutkowski J. (1956): Studia z dziejów wsi polskiej XVI–XVIII w. Warszawa. Google Scholar
Sarnowska-Giefing I. (2020): „Czy Bamberka jest Poznanianką?”. Poznańskość Bambrów w świetle ich antroponimii. „Studia Linguistica”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis 15, s. 213–226.
Crossref
Google Scholar
Seibicke W. (1987): Was bedeutet -haus in Frauennamen. „Namenkundliche Informationen“ 52, s. 37–39. Google Scholar
Sierociuk J. (2019/20): Bamber – rozwój znaczeniowy wyrazu. [W:] Bambrzy. „Kronika Miasta Poznania”, s. 41–54. Google Scholar
Skulina T. (1986/87): Najczęstsze imiona chrzestne kobiet w XIV i XV wieku. „Poznańskie Studia Polonistyczne” XIV/XV, s. 251–258.[Przedruk: T. Skulina (2008): Z przeszłości imion i nazwisk oraz dawnych form polskich. Red. A. Pihan-Kijasowa, I. Sarnowska-Giefing. Poznań, s. 182–192]. Google Scholar
Skulina T. (1988) (1989): Imiona kobiet w Wielkopolsce w XVII i XVIII wieku. „Slavia Occidentalis” XLV s. 47– 60 [Przedruk: T. Skulina: Z przeszłości imion i nazwisk oraz dawnych form polskich. Red. A. Pihan-Kijasowa, I. Sarnowska-Giefing. Poznań, s. 193–216]. Google Scholar
Smolicz J. J. (1987): Wartości rdzenne a tożsamość kulturowa, „Kultura i Społeczeństwo” z. 1, s. 59–75. Google Scholar
Smolicz J. J. (1990): Język jako wartość podstawowa kultury. [W:] Język polski w świecie. Red. W. Miodunka. Warszawa–Kraków, s. 23–38. Google Scholar
Strzelczyk J. (1990): Słowianie w północnowschodniej Bawarii w Średniowieczu. Dzieje problemu. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia” XXIV. Toruń, s. 155–174. Google Scholar
Strzelczyk J. (1996): Bamberg a Polska w średniowieczu. „Roczniki Historyczne” R. LXII, s. 73–83. Google Scholar
Szczepaniak-Kroll A. (2010): Tożsamość poznańskich rodzin pochodzenia niemieckiego. Losy Bajerleinów i Dittrichów (XVIII–XX w.). Poznań. Google Scholar
Szymoszyn A. (2019): Czy przybysze z Bambergu przywieźli ze sobą własnych świętych? [W:] Bambrzy. „Kronika Miasta Poznania” 2, s. 109–122. Google Scholar
Waszczyńska K. (2014): Wokół problematyki tożsamości. „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” nr 6, s. 48–79. Google Scholar
Wiesiołowski J. (1997): Socjotopografia późnośredniowiecznego Poznania. Poznań. Google Scholar
Wiesiołowski J. (2000a): Jeżyce przed Bambrami (XVI–XVII w.). [W:] Jeżyce. „Kronika Miasta Poznania” 2, s. 16–29. Google Scholar
Wiesiołowski J. (2000b): Jeżyce średniowieczne. [W:] Jeżyce. „Kronika Miasta Poznania” 2, s. 30–37. Google Scholar
Wojciechowska Z. (2019): Materiały źródłowe do historii Bambrów w latach 1708–1783 w zasobach Archiwum Państwowego w Poznaniu. [W:] Bambrzy. „Kronika Miasta Poznania” 2, s. 29–40. Google Scholar
Wysoczański W. (2000): Relacje między etnicznością, kulturą i etnolektem. „Rozprawy Komisji Językoznawczej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” XXVI, s. 101–111. Google Scholar
Żarczyńska J. (2019): O osadnikach bamberskich w prasie polskiej od przełomu XIX i XX wieku do roku 1939. [W:] Bambrzy. „Kronika Miasta Poznania” 2, s. 142–155. Google Scholar
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.