Selected folk beliefs about domestic animals in Polish phraseological expressions
Olga Kielak
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w LublinieAbstract
Extending the boundaries of linguistic description by including the so-called “peri-linguistic”
data, as practised in ethnolinguistic research, the paper analyses selected phraseological
units with an animal component (expressions, nominal phrases and comparative
expressions) and situates them in a broader cultural context. The examples selected for
analysis demonstrate that phraseological expressions – constituting hard linguistic data
which enable the “certification of features” – through the reconstructions of linguo-cultural
representations provide access to “soft” (folkloristic and ethnographic) data. In addition,
the conducted analyses confirm the prevalent opinion that phraseological units are an
excellent source for research into traditional culture; they also encourage interdisciplinary
research (at the border of linguistics and ethnography).
Keywords:
phraseologism, linguistic worldview, ethnolinguistics, folk culture, domestic animalsReferences
Bartmiński J. (1998): Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem – na przykładzie stereotypu matki. [W:] „Język a Kultura”. T. 12: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne. Red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński. Wrocław, s. 63–83. Google Scholar
Bartmiński J. (2009): Językowe podstawy obrazu świata. Lublin. Google Scholar
Bartmiński J. (2010): Pojęcie „językowy obraz świata” i sposoby jego operacjonalizacji. [W:] Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Red. P. Czapliński, A. Legeżyńska, M. Telicki. Poznań, s. 155–178. Google Scholar
Bartmiński J. (2014): Narracyjny aspekt definicji kognitywnej. [W:] Narracyjność języka i kultury. Red. D. Filar, D. Piekarczyk. Lublin, s. 99–115. Google Scholar
Bartmiński J. (2015): Perspektywa semazjologiczna i onomazjologiczna w badaniach językowego obrazu świata. „Poradnik Językowy” 1, s. 14–29. Google Scholar
Bartmiński J. (2020): Frazeologia a językowy obraz świata. [W:] Słowiańska frazeologia gwarowa II. Red. M. Rak, V. Mokienko. Kraków, s. 53–62.
Crossref
Google Scholar
Belova O.V., Petruchin V.Ja. (2004): Genezis „čužich” v svete fol’klornoj ètnologii. „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 16, s. 257–268. Google Scholar
Dźwigoł R. (2014): „Ni pies, nie bies” – jednostki frazeologiczne z komponentami ‘pies’ oraz ‘diabeł’ w polszczyźnie. [W:] Životinje u frazeološkom ruhu. Red. B.I. Vidović. Zagreb.
Crossref
Google Scholar
Dźwigoł R. (2016): Ślady wierzeń ludowych odzwierciedlone w jednostkach frazeologicznych. [W:] W kręgu dawnej polszczyzny II. Red. M. Mączyński, E. Horyń, E. Zmuda. Kraków, s. 333–358. Google Scholar
Furdal A. (1977): Językoznawstwo otwarte. Opole. Google Scholar
Jędrzejko E. (2002): „Obrazki z dziejów polskich” – czyli jeszcze o historyczno-kulturowym aspekcie frazeologii i paremiologii. [W:] Problemy frazeologii europejskiej. T. V. Red. A.M. Lewicki. Lublin, s. 61–77. Google Scholar
Kielak O. (2015): Antagonizm psa i kota w ludowych bajkach ajtiologicznych. [W:] Slavica Iuvenum XVI. Red. S. Mizerová, L. Plesník. Ostrava, s. 105–116. Google Scholar
Kielak O. (2020): Zwierzęta domowe w języku i kulturze. Studium etnolingwistyczne. Lublin. Google Scholar
Krawczyk A. (1980): Zapędzić kogo w kozi róg. „Makegoncku Jazuk” XXXI, s. 197–204. Google Scholar
Krawczyk A. (1984): Z frazeologii europejskiej: ins Bockshorn jagen i sognut’ v baranij rog. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” XXII, s. 111–119. Google Scholar
Lewicki A.M., Pajdzińska A. (2001): Frazeologia. [W:] Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński. Lublin, s. 315–333. Google Scholar
Mayenowa M.R. (1980): Między symbolem a metaforą. Mitologia słowiańska w polskiej frazeologii poetyckiej. „Pamiętnik Literacki” 71/1, s. 183–190. Google Scholar
Niebrzegowska-Bartmińska S. (2017): Jakie dane są relewantne etnolingwistycznie? „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 29, s. 11–29.
Crossref
Google Scholar
Nowakowska A. (2005): Świat roślin w polskiej frazeologii. Wrocław. Google Scholar
Pajdzińska A. (1988): Frazeologia a zmiany kulturowe. „Poradnik Językowy” 7, s. 480–487. Google Scholar
Pajdzińska A. (2010): Przydatność frazeologizmów w badaniu językowego obrazu świata. [W:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne. Red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek. Poznań, s. 87–97. Google Scholar
Rak M. (2007): Językowo-kulturowy obraz zwierząt utrwalony w animalistycznej frazeologii gwar Gór Świętokrzyskich i Podtatrza (na tle porównawczym). Kraków. Google Scholar
Rak M. (2008): Pieśniowość gwarowej frazeologii Podtatrza. [W:] We wspólnocie narodów i kultur. W kręgu relacji polsko-rumuńskich. Materiały z sympozjum. Comunitatea popoarelor şi culturilor. În lumea relaţiilor polono-române. Materialele simpozionului. Red. S. Iachimovschi, E. Wieruszewska. Suceava, s. 280–288. Google Scholar
Rak M. (2009): Kultura ludowa Podtatrza w zwierciadle frazeologii (wybrane zagadnienia). „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” XXVII. Sectio FF, s. 113–128. Google Scholar
Siraeva R.T., Fatkullina F.G. (2014): Frazeologičeskaja kartina mira: osnovnoe soderžanie i priznaki. „Sovremiennye problemy nauki i obrazovania” 3. Online: https://www.scienceeducation.ru/ru/article/view?id=13230. Google Scholar
Szerszunowicz J. (2011): Obraz człowieka w polskich, angielskich i włoskich leksykalnych i frazeologicznych jednostkach faunicznych. Białystok. Google Scholar
Škatova V.V. (2012): Frazeologičeskaja kartina mira kak ob’ekt lingvističeskogo izučenija. „Vestnik Leningradskogo gosugarstviennogo universiteta im. A.S. Puškina. Serija Filologija” 7/1, s. 208–215. Google Scholar
Tołstoj N.I. (1988): Slavjanskaja frazeologija sub specie etnografii. „Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej” IV, s. 15–25. Google Scholar
Treder J. (1989): F razeologia k aszubska a wierzenia i zwyczaje (na tle porównawczym). Wejherowo. Google Scholar
Treder J. (2009): Kaszubi. Wierzenia i twórczość ze Słownika Sychty. Kartuzy. Google Scholar
Žajrullina R.Ch. (2008): Frazeologičeskaja kartina mira: ot mirovidenija k miroponimaniju. Ufa. Google Scholar
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.