The heritage of the Christian Ortodox religion reflected in proper names. First names and place names
Małgorzata Magda-Czekaj
Instytut Języka Polskiego PAN w KrakowieAbstract
The article presents names of Orthodox saints which are the basis of toponyms in the south-eastern Bialystok region. The most numerous group of proper names are family names (50), then there are derivative names (14) and patronymics (6). The most popular Orthodox church names from which toponyms were created include: Grigorij (local names: Gryćki, Hryce, Hryniewicze, Hryniewicze Duże, Hryniewicze Małe, Gregorowce), Simieon (→ Siemianówka, Sieniewice, Siemiony, Siemieniakowszczyzna), Wasilij
(→ Waśki, Klopoty-Waśki, Wasilkowo, Wasilków), and also Ioann (→ Iwanki, Iwanówka, Waniewo). These oikonyms preserved various linguistic changes which came into being because of mutual linguistic influences (Belarusian, Ukrainian, Polish) in this area, and
thus ultimately contributed to shaping modern anthroponomic toponyms. These toponyms
show not only the ethnic, cultural and linguistic diversity of the border population, but
above all they are authentic. Their significance relies on their longevity and presence in
the contemporary naming.
Keywords:
Orthodox religion, heritage, hagioanthroponyms, toponymsReferences
Abramowicz Z. (1988): Religia a wybór imienia. Imiona ludności wyznania prawosławnego na Białostocczyźnie w latach 1915–1939. „Roczniki Humanistyczne”. T. XXXVI, z. 7, s. 17–32. Google Scholar
Abramowicz Z. (1996): Wschodniosłowiańskie cechy językowe w nazewnictwie osobowym Podlasia. „Acta Polono-Ruthenica” I, s. 317–323. Google Scholar
Abramowicz Z. (2008): Imiona chrześcijańskie staroobrzędowców polskich (charakterystyka fonetyczna). „Białostockie Archiwum Językowe” nr 7, s. 17–28.
Crossref
Google Scholar
Abramowicz Z. (2021): Adaptacja spółgłosek w imionach chrześcijańskich Podlasian w XVI– XVII wieku. [W:] Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Literatura. Język. Kultura. Historia. Seria V: Monastycyzm i mistycyzm w literaturze, kulturze i języku Słowian. Red. L. Citko, J. Ławski, współpr. K. Rutkowski. Białystok, s. 349–392. Google Scholar
Biolik M. (2016): Formy wschodniosłowiańskie imion męskich używane w dobrach ofiaro¬wanych zakonowi kamedułów wigierskich w 1668 roku. „Acta Neophilologica”. T. XVIII, z. 2, s. 5–16. Google Scholar
Charkiewicz J. (2015): Kult świętych w Kościele prawosławnym. Warszawa. Google Scholar
Dacewicz L. (2013): Imiona w strukturze nazwisk dawnych mieszkańców polsko-litewsko¬-wschodniosłowiańskiego pogranicza jako fakt kulturowy. [W:] Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy. Red. A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski. Białystok, s. 267–280. Google Scholar
Dacewicz L. (2022): „Przymusowy” kontakt dwóch kultur chrześcijańskich – wschodniej i za¬chodniej – a imiennictwo Podlasia w drugiej połowie XIX w. Rusyfikacja imion Tatarów podlaskich. [W:] Wielkie religie świata w języku i kulturze. Chrześcijaństwo, islam, dialog. Red. M. Jaszczewska, T. Kopac, W. Stec. Gdańsk, s. 167–180. Google Scholar
Górny H. (2017): Słowiańskie imiona dwuczłonowe zachowane w najstarszych polskich topo¬nimach (rekonesans). „Onomastica” LXI/1, s. 255–264.
Crossref
Google Scholar
Kondratiuk M. (1974): Nazwy miejscowe południowo-wschodniej Białostocczyzny. Wrocław– Warszawa–Kraków–Gdańsk. Google Scholar
Kondratiuk M. (2016): Nazwy geograficzne i osobowe Białostocczyzny. Białystok. Google Scholar
Koper M. (2019): Powiat tomaszowski w pejzażu toponimicznym pogranicza polsko-ukraiń¬skiego. Lublin. Google Scholar
Łesiów M. (1988): Wschodniosłowiańskie nazewnictwo osobowe po 988 roku i jego wpływy na antroponimikę krajów sąsiednich. „Roczniki Humanistyczne”. T. XXXVI, z. 7, s. 7–15. Google Scholar
Magda-Czekaj M. (2021): Wschodniosłowiańskie imię Chodor i jego polski odpowiednik Teodor jako podstawy toponimów w Polsce. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Linguistica” XVI, s. 125–137.
Crossref
Google Scholar
Makarski W. (1999): Nazwy miejscowości dawnej ziemi przemyskiej. Lublin. Google Scholar
Malec M. (1994): Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce. Kraków. Google Scholar
Nikitiuk A. (2014): Imiona mieszkańców hajnowskich parafii prawosławnych jako przejaw procesów asymilacyjnych. „Studia Wschodniosłowiańskie”. T. 14, s. 315–322.
Crossref
Google Scholar
Romanowicz W. (2015): Współczesne oblicze polskiego prawosławia. „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW”. Kwartalnik 3, s. 159–180. Google Scholar
Rymut K., Czopek-Kopciuch B., Bijak U. (red.) (1996–2021): Nazwy miejscowe Polski. Historia – Pochodzenie – Zmiany. T. I–XVI i kartoteka. Kraków. Google Scholar
Safarewiczowa H. (1956): Nazwy miejscowe typu Mroczkowizna, Klimontowszczyzna. Wrocław. Google Scholar
Skowronek K. (2019): Antropologia feministyczna i historia kobiet a onomastyka – miejsca wspólne (na przykładzie chrześcijańskich imion żeńskich obecnych w nazwach miejscowych). „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Linguistica” XIV, s. 218–234.
Crossref
Google Scholar
Tichoniuk B. (2000): Imiona i ich formy na pograniczu polsko-białoruskim od XVI wieku do roku 1839. Zielona Góra. Google Scholar
Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.