Cechy dyskursu wykluczenia na przykładzie sejmowej debaty nad prawami osób LGBT

Laura Polkowska

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
https://orcid.org/0000-0003-3284-6556


Abstract

W artykule została podjęta próba zdefiniowania dyskursu wykluczenia, podstawę czego stanowił przegląd literatury poświęconej zagadnieniu nieetycznej komunikacji. W dalszej części tekstu analizie poddano debatę sejmową nad prawami osób LGBT oraz wykazano, że stanowiła ona przykład dyskursu wykluczenia, u jej podstaw leżało bowiem zredukowanie osób nieheteronormatywnych do ich seksualności. Zostały one wykreowane na prototypowego obcego, stanowiącego zagrożenie dla „normalnego” systemu wartości, niezasługującego na swobody obywatelskie czy równe traktowanie.


Schlagworte:

dyskurs wykluczenia, mowa nienawiści, debata sejmowa, LGBT, zagrożenie


Baker C.E. (2012): Hate Speech. [W:] The Content and Context of Hate Speech. Rethinking Regulation and Responses. Red. M. Herz, P. Molnar. Cambridge, s. 57–80.   Google Scholar

Bauer Z. (2009): Polskie fora internetowe. Przykład „mowy nienawiści” czy „mowy agresji”? [W:] Komunikowanie (się) w mediach elektronicznych. Język, edukacja, semiotyka. Red. M. Filiciak, G. Ptaszek. Warszawa, s. 46–59.   Google Scholar

Białek-Szwed O. (2018): Mowa nienawiści problemem etycznym współczesnych mediów. „Zeszyty Naukowe KUL” nr 4, s. 331–342.   Google Scholar

Brown A. (2017a): What is Hate Speech? Part 1: The Myth of Hate. „Law and Philosophy” 36, s. 419–468.   Google Scholar

Brown A. (2017b): What is Hate Speech? Part 2: Family Resemblances. „Law and Philosophy” 36, s. 561–613.   Google Scholar

Buttler J. (2010): Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu. Warszawa.   Google Scholar

Bychawska-Siniarska D. (2013): Wstęp. [W:] Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć? Red. D. Bychawska-Siniarska, D. Głowacka. Warszawa, s. 7–11.   Google Scholar

Cegieła A. (2012): O retoryce pogardy i wykluczenia w polskim dyskursie publicznym. „Poradnik   Google Scholar

Językowy” nr 9, s. 14–25.   Google Scholar

Cegieła A. (2014a): Czym jest mowa nienawiści? „Poradnik Językowy” z. 1, s. 7–17.   Google Scholar

Cegieła A. (2014b): Słowa i ludzie. Wprowadzenie do etyki słowa. Warszawa.   Google Scholar

Cegieła A. (2019): Na czym polega przemoc w języku komunikacji publicznej?, „Poradnik Językowy” nr 7, s. 7–20.   Google Scholar

Cegieła A. (2020): Mowa nienawiści. „Poradnik Językowy” nr 4, s. 60–70.   Google Scholar

Cymanow-Sosin K. (2018): Mowa nienawiści – etyczne ramy komunikowania i podmiotowa odpowiedzialność wobec walczących słów. „Studia Medioznawcze” nr 3, s. 117–126.   Google Scholar

Czykwin E. (2007): Stygmat społeczny. Warszawa.   Google Scholar

Czyżewski M. (2010): „Język wrogości” oraz spór o III i IV RP w perspektywie analizy dyskursu publicznego. Wybrane rezultaty projektu badawczego oraz uwagi metodologiczne. [W:] Język IV Rzeczypospolitej. Red. M. Czerwiński, P. Nowak, R. Przybylska. Lublin, s. 47–61.   Google Scholar

Dróżdż M. (2016): Język nienawiści w dyskursie medialnym. „Acta Universitatis Lodziensis” nr 1, s. 21–32.   Google Scholar

Dziadzio A. (2015): Wolność słowa a mowa nienawiści – dawniej i dziś. „Forum Prawnicze” nr 4, s. 3–18.   Google Scholar

Gelber K. (2017): Hate Speech – Definitions & Empirical Evidence. „Constitutional Commentary” nr 3, s. 619–629.   Google Scholar

Gliszczyńska-Grabias A. (2013): Międzynarodowe standardy wolności słowa a mowa nienawiści. [W:] Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć? Red. D. Bychawska-Siniarska, D. Głowacka. Warszawa, s. 45–51.   Google Scholar

Głowiński M. (2004): Mowa agresji. [W:] tegoż: Skrzydła i pięta. Nowe szkice na tematy niemitologiczne. Kraków, s. 63–77.   Google Scholar

Głowiński M. (2009): Retoryka nienawiści. [W:] tegoż: Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe. Kraków, s. 236–247.   Google Scholar

Goffman E. (2005): Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk.   Google Scholar

Grochala B. (2021): Dyskurs wykluczenia w sporcie. [W:] Nie/porozumienie, nie/tolerancja, w(y)kluczenie w języku i kulturze. Red. E. Biłas-Pleszak, A. Rejter, K. Sujkowska-Sobicz, W. Wilczek. Katowice, s. 109–119.   Google Scholar

Haraszti M. (2012): Foreword: Hate Speech and the Coming Death of the International Standard before It Was Born (Complaints of a Watchdog). [W:] The Content and Context of Hate Speech. Rethinking Regulation and Responses. Red. M. Herz, P. Molnar. Cambridge,   Google Scholar

s. XIII–XVIII.   Google Scholar

Kowalski S. (2009): Hate speech po polsku. [W:] Raport o homofobicznej mowie nienawiści w Polsce. Red. G. Czarnecki. Warszawa, s. 25–43.   Google Scholar

Kowalski S., Tulli M. (2003): Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści. Warszawa.   Google Scholar

Kujawa D. (2018): Złożoność i niejednoznaczność mowy nienawiści. „Refleksje” nr 17, s. 65–79.   Google Scholar

Kwiecień A. (2011): Poradnik obywatela. Co możemy zrobić, gdy zetkniemy się z mową nienawiści? Warszawa.   Google Scholar

Linde-Usiekniewicz J. (2015): Teoria relewancji jako narzędzie opisu mowy nienawiści. „Studia Pragmalingwistyczne” VII, s. 53–68.   Google Scholar

Łętowska E. (2013): Zwodnicze uroki pokusy karania hate speech. [W:] Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć? Red. D. Bychawska-Siniarska, D. Głowacka. Warszawa, s. 15–20.   Google Scholar

Mason G. (2007): The Reconstruction of Hate Landuage. [W:] Hate Speech and Freedom of Speech in Australia. Red. K. Gelber, A. Stone. Sydney, s. 34–58.   Google Scholar

Matsuda M. (1989): Public Response to Racist Speech: Considering the Victim’s Story. „Michigan Law Review” nr 8, s. 2320–2381.   Google Scholar

Nijakowski L. (2008): Mowa nienawiści w świetle teorii dyskursu. [W:] Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii. Red. A. Horolets. Warszawa, s. 113–133.   Google Scholar

Nowocień M. (2014): Gdzie prawo wyznacza granicę wolności słowa, czyli czy warto obrażać innych publicznie? [W:] Idee, wartości, słowa w życiu publicznym. Red. G. Majkowski, L. Kuras, J. Makowska. Łódź, s. 77–91.   Google Scholar

Ostolski A. (2005): Żydzi, geje i wojna cywilizacji. „WP.PL” 13.05, s. 1–10.   Google Scholar

Peisert M. (2004): Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii. Wrocław.   Google Scholar

Perekh B. (2012): Is There a Case for Banning Hate Speech. [W:] The Content and Context of Hate Speech. Red. M. Herz, P. Molnar. Cambridge–New York, s. 37–56.   Google Scholar

Pielas J. (2014): Między homopresją a katonazizmem, czyli internetowe dyskusje o homoseksualizmie. Warszawa.   Google Scholar

Post R., Molnar P. (2012): Interwiew with Robert Post. [W:] The Content and Context of Hate Speech. Red. M. Herz, P. Molnar. Cambridge–New York, s. 11–36.   Google Scholar

Reisigl M. (2010): Dyskryminacja w dyskursach. „Tekst i Dyskurs” 3, s. 27–61.   Google Scholar

Rogalska E., Urbańczyk M. (2017): Złożoność zjawiska mowy nienawiści w pozaprawnym aspekcie definicyjnym. „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” nr 2, s. 117–135.   Google Scholar

Skowronek B. (2017): Hejt jako zjawisko lingwistyczno-medialne. Zarys problemu. [W:] Gatunki w mediach. Prace dedykowane Prof. Marii Wojtak. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 181–190.   Google Scholar

Sobański P. (2019): Zagadnienie możliwości i celowości zdefiniowania tzw. mowy nienawiści w prawie polskim. Zielona Góra, , dostęp: 20.10.2023.   Google Scholar

Sobczak J. (2017): Język nienawiści w kampaniach wyborczych. „Przegląd Wyborczy” nr 4–6, s. 43–64.   Google Scholar

Trzaskowski P. (2015): Różne sposoby mówienia o mowie nienawiści w polskich dziennikach. „Studia Pragmalingwistyczne” VII, s. 69–83.   Google Scholar

Werra Z. (2019): „Mowa nienawiści” vs „przemysł pogardy”. Instrumentalizacja pojęcia mowy nienawiści w polskiej publicystyce politycznej w latach 2010–2019. „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”. T. 27, s. 9–27.   Google Scholar

Więckiewicz A. (2017): Wobec krzywdzących słów. Kilka uwag o niezmiennych mechanizmach mowy nienawiści. [W:] Hejterstwo. Nowa praktyka kulturowa? Geneza, przypadki, diagnozy. Red. J. Dynkowska, N. Lemann, M. Wróblewski, A. Zatora. Łódź, s. 39–48.   Google Scholar

Witosz B. (2010): O dyskursie wykluczenia i dyskursach wykluczonych z perspektywy lingwistycznej. „Tekst i Dyskurs” 3, s. 9–25.   Google Scholar

Witosz B. (2017): Czy „hejt” to problem genologiczny? [W:] Gatunki w mediach. Prace dedykowane Prof. Marii Wojtak. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 191–206.   Google Scholar


Veröffentlicht
2024-06-30

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Polkowska, L. (2024). Cechy dyskursu wykluczenia na przykładzie sejmowej debaty nad prawami osób LGBT. Prace Językoznawcze, 26(2), 221–235. https://doi.org/10.31648/pj.10147

Laura Polkowska 
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
https://orcid.org/0000-0003-3284-6556