Typy i funkcje przełączania kodu językowego (code-switching) w wywiadzie z dzieckiem bilingwalnym

Rafał Młyński

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0001-9069-0612

Anna Majewska-Tworek

Uniwersytet Wrocławski
https://orcid.org/0000-0003-3997-5991


Abstract

Problematyka przełączania kodu językowego u dzieci jest rzadko zgłębiana przez polskich lingwistów, zwłaszcza na przykładzie analizy nagranych i przetranskrybowanych spontanicznych wypowiedzi. W dwóch różnych wywiadach (logopedycznym i biograficznym) zbadano zjawisko code-switching u dzieci w wieku wczesnoszkolnym, dla których L1 stanowi język polski, a L2 – język angielski. Wskazuje się istnienie trzech głównych typów CS: alternację, wtrącenie oraz kongruentną leksykalizację (Muysken 1997, 2000). Pokazują też istotną zależność między relacją nadawczo-odbiorczą a występowaniem CS. W związku z tym w artykule zadano trzy pytania: jakie typy CS można wyróżnić w analizowanej konwersacji z dzieckiem bilingwalnym?; jaka jest dominująca funkcja CS w badanych wypowiedziach dziecięcych? czy rodzaj wywiadu i determinowana nim relacja nadawczo-odbiorcza ma wpływ na występowanie CS w badanych wypowiedziach mówców? W przeanalizowanym materiale dominowały wtrącenia leksykalne wynikające z funkcjonalnej dominacji L2 u obojga dzieci. Zauważono, że typ relacji nadawczo-odbiorczej ma wpływ na stosowanie CS. Ponadto oba wywiady sprzyjają występowaniu CS, a dzięki temu – kontynuowaniu interakcji werbalnej.


Schlagworte:

język odziedziczony, język funkcjonalnie pierwszy, wtrącenia leksykalne, alternacje, wywiad, relacja nadawczo-odbiorcza, dwujęzyczność


Augustyniak-Żmuda G. (2020): Przełączanie kodów (code switching) w mowie przesiedleńców z województwa tarnopolskiego i stanisławowskiego mieszkających w regionie lubuskim. „Socjolingwistyka” 34, s. 261–273.
Crossref   Google Scholar

Augustyniak-Żmuda G. (2023): Biografie językowe przesiedleńców ze wschodnich województw II Rzeczypospolitej mieszkających w regionie lubuskim. Warszawa.   Google Scholar

Borkowski I. (2011): Współczesny prasowy wywiad dziennikarski: techniki, prowadzenie, opracowanie, publikacja. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 1, s. 59–79.
Crossref   Google Scholar

Comeau L., Genesee F., Lapaquette L. (2003): The modeling hypothesis and child bilingual codemixing. „International Journal of Bilingualism” 7, s. 113–126.
Crossref   Google Scholar

Gaskins D., Backus A., Quick A. (2019): Slot-and-frame schemas in the language of a Polish-and English speaking child: The impact of usage patterns on the switch placement. „Languages” 4, s. 8.
Crossref   Google Scholar

Gawlitzek-Maiwald I., Tracy R. (1996): Bilingual bootstrapping. „Linguistics” 34, s. 901–926.
Crossref   Google Scholar

Genesee F., Boivin I., Nicoladis E. (1996): Talking with strangers: A study of bilingual children’s communicative competence. „Applied Psycholinguistics” 17, s. 427–442.
Crossref   Google Scholar

Genesee F., Nicoladis E., Paradis J. (1995): Language differentiation in early bilingual development. „Journal of Child Language” 22, s. 611–31.
Crossref   Google Scholar

Głuszkowski M. (2015): Uwagi teoretyczne na temat zmiany kodu w monologach starowierców mieszkających w Polsce. „Acta Baltico-Slavica” 39, s. 159–173.
Crossref   Google Scholar

Grosjean F., Li P. (2013): The psycholinguistics of bilingualism. Malden.   Google Scholar

Gross M., Kaushanskaya M. (2020): Cognitive and linguistic predictors of language control in bilingual children. „Frontiers in Psychology” 11, s. 1–18.
Crossref   Google Scholar

Gross M., Kaushanskaya M. (2022): Language control and code-switching in bilingual children with developmental language disorder. „Journal of Speech, Language and Hearing Research” 65, s. 1104–1127.
Crossref   Google Scholar

Gutierrez-Clellen V.F., Simon-Cereijido G., Leone A. (2009): Code-switching in bilingual children with specific language impairment. „International Journal of Bilingualism” 13, s. 91–109.
Crossref   Google Scholar

Herreida R.R., Altarriba J. (2001): Bilingual language mixing: why do bilinguals code-switch? „Current Directions in Psychology Science” 10(5), s. 164–168.
Crossref   Google Scholar

Hoffmann Ch., Stavans A. (2007): The evolution of trilingual code switching from infancy to school age: The shaping of trilingual competence through dynamic language dominance. „International Journal of Bilingualism” 11, s. 55–72.
Crossref   Google Scholar

Hordejuk G. (2020): Mowa dzieci w sytuacji polsko-brytyjskiego bilingwizmu. Porównawcza analiza wybranych cech morfologicznych i leksykalnych. Wrocław (nieopublikowana praca licencjacka).   Google Scholar

Kita M. (1998): Wywiad prasowy. Język – gatunek – interakcja. Katowice.   Google Scholar

Lanza E. (1992): Can bilingual 2-year-olds code-switch? „Journal of Child Language” 19, s. 633–658.
Crossref   Google Scholar

Leahy M. (2004): Therapy talk: analizying therapeutic discourse. „Language, speech, and hearing services in schools” 35, s. 70–81.
Crossref   Google Scholar

Leahy M., Walsh I. (2008): Talk in interaction in the speech-language pathology clinic. „Topics in language disorders” 28(3), s. 229–241.
Crossref   Google Scholar

Levelt W. (1989): Speaking. From Intention to Articulation. Massachusetts.
Crossref   Google Scholar

Lipińska E., Seretny A. (2012): Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie chicagowskiej diaspory polonijnej. Kraków.   Google Scholar

Majewska-Tworek A. (2014): Niepłynność w oficjalnej odmianie polszczyzny. Propozycja typologii. Wrocław.   Google Scholar

Majewska-Tworek A., Zaśko-Zielińska M. (2020): Funkcjonalny opis transkrypcji jako wstępnego etapu analizy danych mówionych. „Oblicza Komunikacji” 12, s. 47–62.
Crossref   Google Scholar

Mishina-Mori S. (2011): A longitudinal analysis of language choice in bilingual children: The role of parental input and interaction. „Journal of Pragmatics” 43, s. 3122–3138.
Crossref   Google Scholar

Muysken P. (1997): Code switching processes. Alternation, insertion, congruent lexicalization. [W:] Language Choices. Conditions, constraints, and consequences. Studies in Language, Culture and Society. Red. M. Puetz. Amsterdam, s. 361–380.
Crossref   Google Scholar

Muysken P. (2000): Bilingual Speech. A typology of Code-Mixing. Cambridge.   Google Scholar

Nicoladis E., Secco G. (2000): The role of a child’s productive vocabulary in the language choice of a bilingual family. „First Language” 20, s. 3–28.
Crossref   Google Scholar

Northeast K. (2018): Kilka uwag o zastosowaniu modelu MLF. Forma rzeczownika w polsko-angielskim przełączaniu kodów. „Polonica” XXXVIII, s. 1–16.
Crossref   Google Scholar

Paradis J., Nicoladis E. (2007): The influence of dominance and sociolinguistic context on bilingual preschoolers’ language choice. „The International Journal of Bilingual Education and Bilingualism” 10, s. 277–297.
Crossref   Google Scholar

Peynircioglu Z.F., Durgunoglu A. (2002): Code switching in preschool bilingual children. [W:] Bilingual Sentence Processing. Red. R. Herredia, J. Altarriba. Amsterdam, s. 339–358.
Crossref   Google Scholar

Ponce-Lawler M. (2017): The use of code-Switching in bilingual children with Autism Spectrum Disorder. Master’s thesis. University of Texas. El Paso. TX. USA, , dostęp: 20.09.2023.   Google Scholar

Quirk E. (2021): Interspeaker code-switching use in school-aged bilinguals and its relation with affective factors and language proficiency. „Applied Psycholinguistics” 42 s. 367–93.
Crossref   Google Scholar

Raichlin R., Walters J., Altman C. (2018): Some wheres and whys in bilingual codeswitching: Directionality, motivation and locus of codeswitching in Russian-Hebrew bilingual children. „International Journal of Bilingualism” 23, s. 629–650.
Crossref   Google Scholar

Rancew-Sikora D. (2007): Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych. Warszawa.   Google Scholar

Ribot K.M., Hoff E. (2014): “Cómo estás?” “I’m good.” Conversational code-switching is related to profiles of expressive and receptive proficiency in Spanish-English bilingual toddlers. „International Journal of Behavioral Development” 38, s. 333–341.
Crossref   Google Scholar

Seretny A., Lipińska E. (2019): Język odziedziczony a dwujęzyczność – o konieczności badań komparatywnych. „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 26, s. 287–300.
Crossref   Google Scholar

Seretny A., Lipińska E. (2019a): E|I|Ree|migracyjny język polski. „Języki Obce w Szkole” 4, s. 5–10.   Google Scholar

Smolak E., de Anda S., Enriquez B., Poulin-Dubois D., Friend M. (2019): Code-switching in young bilingual toddlers: A longitudinal, cross-language investigation. „Bilingualism” 23, s. 500–518.
Crossref   Google Scholar

Sochacka I. (2014): Wywiad z rodzicami jako istotny element diagnozy logopedycznej dzieci w wieku przedszkolnym. „Edukacja elementarna w teorii i praktyce: kwartalnik dla nauczycieli” 3, s. 175–189.   Google Scholar

Wojtak M. (2004): Gatunki prasowe. Lublin.   Google Scholar

Yow W.Q., Tan J., Flynn S. (2018): Code-switching as a marker of linguistic competence in bilingual children. „Bilingualism: Language and Cognition” 21, s. 1075–1090.
Crossref   Google Scholar

Zielińska A. (2013): Mowa pogranicza. Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim. Warszawa.   Google Scholar


Veröffentlicht
2024-06-30

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Młyński, R., & Majewska-Tworek, A. . (2024). Typy i funkcje przełączania kodu językowego (code-switching) w wywiadzie z dzieckiem bilingwalnym. Prace Językoznawcze, 26(2), 271–286. https://doi.org/10.31648/pj.10151

Rafał Młyński 
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0001-9069-0612
Anna Majewska-Tworek 
Uniwersytet Wrocławski
https://orcid.org/0000-0003-3997-5991