Typy i funkcje przełączania kodu językowego (code-switching) w wywiadzie z dzieckiem bilingwalnym
Rafał Młyński
Uniwersytet Jagielloński w Krakowiehttps://orcid.org/0000-0001-9069-0612
Anna Majewska-Tworek
Uniwersytet Wrocławskihttps://orcid.org/0000-0003-3997-5991
Анотація
Problematyka przełączania kodu językowego u dzieci jest rzadko zgłębiana przez polskich lingwistów, zwłaszcza na przykładzie analizy nagranych i przetranskrybowanych spontanicznych wypowiedzi. W dwóch różnych wywiadach (logopedycznym i biograficznym) zbadano zjawisko code-switching u dzieci w wieku wczesnoszkolnym, dla których L1 stanowi język polski, a L2 – język angielski. Wskazuje się istnienie trzech głównych typów CS: alternację, wtrącenie oraz kongruentną leksykalizację (Muysken 1997, 2000). Pokazują też istotną zależność między relacją nadawczo-odbiorczą a występowaniem CS. W związku z tym w artykule zadano trzy pytania: jakie typy CS można wyróżnić w analizowanej konwersacji z dzieckiem bilingwalnym?; jaka jest dominująca funkcja CS w badanych wypowiedziach dziecięcych? czy rodzaj wywiadu i determinowana nim relacja nadawczo-odbiorcza ma wpływ na występowanie CS w badanych wypowiedziach mówców? W przeanalizowanym materiale dominowały wtrącenia leksykalne wynikające z funkcjonalnej dominacji L2 u obojga dzieci. Zauważono, że typ relacji nadawczo-odbiorczej ma wpływ na stosowanie CS. Ponadto oba wywiady sprzyjają występowaniu CS, a dzięki temu – kontynuowaniu interakcji werbalnej.
Ключові слова:
język odziedziczony, język funkcjonalnie pierwszy, wtrącenia leksykalne, alternacje, wywiad, relacja nadawczo-odbiorcza, dwujęzycznośćПосилання
Augustyniak-Żmuda G. (2020): Przełączanie kodów (code switching) w mowie przesiedleńców z województwa tarnopolskiego i stanisławowskiego mieszkających w regionie lubuskim. „Socjolingwistyka” 34, s. 261–273.
Crossref
Google Scholar
Augustyniak-Żmuda G. (2023): Biografie językowe przesiedleńców ze wschodnich województw II Rzeczypospolitej mieszkających w regionie lubuskim. Warszawa. Google Scholar
Borkowski I. (2011): Współczesny prasowy wywiad dziennikarski: techniki, prowadzenie, opracowanie, publikacja. „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 1, s. 59–79.
Crossref
Google Scholar
Comeau L., Genesee F., Lapaquette L. (2003): The modeling hypothesis and child bilingual codemixing. „International Journal of Bilingualism” 7, s. 113–126.
Crossref
Google Scholar
Gaskins D., Backus A., Quick A. (2019): Slot-and-frame schemas in the language of a Polish-and English speaking child: The impact of usage patterns on the switch placement. „Languages” 4, s. 8.
Crossref
Google Scholar
Gawlitzek-Maiwald I., Tracy R. (1996): Bilingual bootstrapping. „Linguistics” 34, s. 901–926.
Crossref
Google Scholar
Genesee F., Boivin I., Nicoladis E. (1996): Talking with strangers: A study of bilingual children’s communicative competence. „Applied Psycholinguistics” 17, s. 427–442.
Crossref
Google Scholar
Genesee F., Nicoladis E., Paradis J. (1995): Language differentiation in early bilingual development. „Journal of Child Language” 22, s. 611–31.
Crossref
Google Scholar
Głuszkowski M. (2015): Uwagi teoretyczne na temat zmiany kodu w monologach starowierców mieszkających w Polsce. „Acta Baltico-Slavica” 39, s. 159–173.
Crossref
Google Scholar
Grosjean F., Li P. (2013): The psycholinguistics of bilingualism. Malden. Google Scholar
Gross M., Kaushanskaya M. (2020): Cognitive and linguistic predictors of language control in bilingual children. „Frontiers in Psychology” 11, s. 1–18.
Crossref
Google Scholar
Gross M., Kaushanskaya M. (2022): Language control and code-switching in bilingual children with developmental language disorder. „Journal of Speech, Language and Hearing Research” 65, s. 1104–1127.
Crossref
Google Scholar
Gutierrez-Clellen V.F., Simon-Cereijido G., Leone A. (2009): Code-switching in bilingual children with specific language impairment. „International Journal of Bilingualism” 13, s. 91–109.
Crossref
Google Scholar
Herreida R.R., Altarriba J. (2001): Bilingual language mixing: why do bilinguals code-switch? „Current Directions in Psychology Science” 10(5), s. 164–168.
Crossref
Google Scholar
Hoffmann Ch., Stavans A. (2007): The evolution of trilingual code switching from infancy to school age: The shaping of trilingual competence through dynamic language dominance. „International Journal of Bilingualism” 11, s. 55–72.
Crossref
Google Scholar
Hordejuk G. (2020): Mowa dzieci w sytuacji polsko-brytyjskiego bilingwizmu. Porównawcza analiza wybranych cech morfologicznych i leksykalnych. Wrocław (nieopublikowana praca licencjacka). Google Scholar
Kita M. (1998): Wywiad prasowy. Język – gatunek – interakcja. Katowice. Google Scholar
Lanza E. (1992): Can bilingual 2-year-olds code-switch? „Journal of Child Language” 19, s. 633–658.
Crossref
Google Scholar
Leahy M. (2004): Therapy talk: analizying therapeutic discourse. „Language, speech, and hearing services in schools” 35, s. 70–81.
Crossref
Google Scholar
Leahy M., Walsh I. (2008): Talk in interaction in the speech-language pathology clinic. „Topics in language disorders” 28(3), s. 229–241.
Crossref
Google Scholar
Levelt W. (1989): Speaking. From Intention to Articulation. Massachusetts.
Crossref
Google Scholar
Lipińska E., Seretny A. (2012): Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie chicagowskiej diaspory polonijnej. Kraków. Google Scholar
Majewska-Tworek A. (2014): Niepłynność w oficjalnej odmianie polszczyzny. Propozycja typologii. Wrocław. Google Scholar
Majewska-Tworek A., Zaśko-Zielińska M. (2020): Funkcjonalny opis transkrypcji jako wstępnego etapu analizy danych mówionych. „Oblicza Komunikacji” 12, s. 47–62.
Crossref
Google Scholar
Mishina-Mori S. (2011): A longitudinal analysis of language choice in bilingual children: The role of parental input and interaction. „Journal of Pragmatics” 43, s. 3122–3138.
Crossref
Google Scholar
Muysken P. (1997): Code switching processes. Alternation, insertion, congruent lexicalization. [W:] Language Choices. Conditions, constraints, and consequences. Studies in Language, Culture and Society. Red. M. Puetz. Amsterdam, s. 361–380.
Crossref
Google Scholar
Muysken P. (2000): Bilingual Speech. A typology of Code-Mixing. Cambridge. Google Scholar
Nicoladis E., Secco G. (2000): The role of a child’s productive vocabulary in the language choice of a bilingual family. „First Language” 20, s. 3–28.
Crossref
Google Scholar
Northeast K. (2018): Kilka uwag o zastosowaniu modelu MLF. Forma rzeczownika w polsko-angielskim przełączaniu kodów. „Polonica” XXXVIII, s. 1–16.
Crossref
Google Scholar
Paradis J., Nicoladis E. (2007): The influence of dominance and sociolinguistic context on bilingual preschoolers’ language choice. „The International Journal of Bilingual Education and Bilingualism” 10, s. 277–297.
Crossref
Google Scholar
Peynircioglu Z.F., Durgunoglu A. (2002): Code switching in preschool bilingual children. [W:] Bilingual Sentence Processing. Red. R. Herredia, J. Altarriba. Amsterdam, s. 339–358.
Crossref
Google Scholar
Ponce-Lawler M. (2017): The use of code-Switching in bilingual children with Autism Spectrum Disorder. Master’s thesis. University of Texas. El Paso. TX. USA, , dostęp: 20.09.2023. Google Scholar
Quirk E. (2021): Interspeaker code-switching use in school-aged bilinguals and its relation with affective factors and language proficiency. „Applied Psycholinguistics” 42 s. 367–93.
Crossref
Google Scholar
Raichlin R., Walters J., Altman C. (2018): Some wheres and whys in bilingual codeswitching: Directionality, motivation and locus of codeswitching in Russian-Hebrew bilingual children. „International Journal of Bilingualism” 23, s. 629–650.
Crossref
Google Scholar
Rancew-Sikora D. (2007): Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych. Warszawa. Google Scholar
Ribot K.M., Hoff E. (2014): “Cómo estás?” “I’m good.” Conversational code-switching is related to profiles of expressive and receptive proficiency in Spanish-English bilingual toddlers. „International Journal of Behavioral Development” 38, s. 333–341.
Crossref
Google Scholar
Seretny A., Lipińska E. (2019): Język odziedziczony a dwujęzyczność – o konieczności badań komparatywnych. „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 26, s. 287–300.
Crossref
Google Scholar
Seretny A., Lipińska E. (2019a): E|I|Ree|migracyjny język polski. „Języki Obce w Szkole” 4, s. 5–10. Google Scholar
Smolak E., de Anda S., Enriquez B., Poulin-Dubois D., Friend M. (2019): Code-switching in young bilingual toddlers: A longitudinal, cross-language investigation. „Bilingualism” 23, s. 500–518.
Crossref
Google Scholar
Sochacka I. (2014): Wywiad z rodzicami jako istotny element diagnozy logopedycznej dzieci w wieku przedszkolnym. „Edukacja elementarna w teorii i praktyce: kwartalnik dla nauczycieli” 3, s. 175–189. Google Scholar
Wojtak M. (2004): Gatunki prasowe. Lublin. Google Scholar
Yow W.Q., Tan J., Flynn S. (2018): Code-switching as a marker of linguistic competence in bilingual children. „Bilingualism: Language and Cognition” 21, s. 1075–1090.
Crossref
Google Scholar
Zielińska A. (2013): Mowa pogranicza. Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim. Warszawa. Google Scholar
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.