Z problemów rozwoju mowy. Na przykładzie dzieci pięcioletnich z miasta Olsztyna

Magdalena Osowicka-Kondratowicz

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-0447-4954


Abstract

Artykuł stanowi raport z badań poziomu rozwoju mowy olsztyńskich przedszkolaków w relacji do średnich wyników grupy odniesienia (normy). Ocenie poddano 144 dzieci pięcioletnie. Pomiaru poziomu rozwoju mowy dokonano w oparciu o standaryzowane i znormalizowane narzędzia badawcze, a mianowicie wykorzystano: do badania artykulacji – „100-wyrazowy test artykulacyjny” (Krajna 2008); do oceny stanu słuchu fonemowego – „Karty oceny słuchu fonemowego (KOSF)” (Gruba 2016); do ewaluacji poziomu rozwoju w zakresie leksyki i gramatyki – „Test rozwoju językowego TRJ” (Smoczyńska i in. 2015). Sprawdzono również warunki orofacjalne. Generalnie, badane dzieci znacznie lepiej poradziły sobie z zadaniami dotyczącymi rozwoju leksykalno-gramatycznego niż fonetyczno-fonologicznego. W tym pierwszym przypadku nie tylko więcej było dzieci, których poziom oceniono jako typowy dla wieku, ale również najmniej takich, które uplasowały się poniżej przeciętnej. Spośród badanych podsystemów, najgorsze wyniki uzyskano w zakresie badania poziomu funkcjonowania słuchu fonemowego.


Schlagworte:

rozwój mowy, artykulacja, słuch fonemowy, kompetencja językowa


Bancerz M. (2022): Rozwój mowy dziecka na przykładzie pięciolatków z wybranych olsztyńskich przedszkoli. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr Magdaleny Osowickiej-Kondratowicz. Olsztyn.   Google Scholar

Borowiec A. (2008): Sprzężone zaburzenia w układzie ustno-twarzowym. Zasady współpracy w zespole terapeutycznym: ortodonta – logopeda – fizjoterapeuta. [W:] Metody terapii logopedycznej. Red. A. Domagała, U. Mirecka. Lublin, s. 1039–1062.   Google Scholar

Bryndal M. (2015): Fonologiczna interpretacja procesów doskonalenia wymowy dziecięcej na tle współczesnych teorii fonologicznych. Gliwice.   Google Scholar

Ciżewska M. (2022): Poziom rozwoju mowy dzieci pięcioletnich z Przedszkola Miejskiego nr 36 w Olsztynie. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr Magdaleny Osowickiej-Kondratowicz. Olsztyn.   Google Scholar

Czaplewska E. (2012): Diagnoza zaburzeń rozwoju mowy. [W:] Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki. Red. E. Czaplewska, S. Milewski. Sopot, s. 65–120.   Google Scholar

Dudek A., Szamburski K. (2011): Wymowa międzyzębowa jako norma rozwojowa. „Poradnik Językowy” 9, s. 71–85.   Google Scholar

Dumińska K. (2022): Z zagadnień akwizycji mowy. Na przykładzie dzieci pięcioletnich z wybranych olsztyńskich przedszkoli. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr Magdaleny Osowickiej-Kondratowicz. Olsztyn.   Google Scholar

Gacka E. (2018): Zapobieganie nieprawidłowościom w rozwoju artykulacji u dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym. „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej” 21, s. 125–140.
Crossref   Google Scholar

Głowacka P. (2021): Stan rozwoju mowy dzieci w wieku przedszkolnym w badaniach ilościowych. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr hab. Jolanty Panasiuk, prof. UWM. Olsztyn.   Google Scholar

Gruba J. (2016): Karty oceny słuchu fonemowego. Test do badania słuchu fonemowego u dzieci w wieku od trzech do siedmiu i pół lat. Gliwice.   Google Scholar

Gruba S. (2012): Ocena słuchu fonemowego u dzieci w wieku przedszkolnym. Katowice.   Google Scholar

Jastrzębowska G. (1998): Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej. Opole.   Google Scholar

Kania J.T. (2001): Szkice logopedyczne. Wyd. 2. Lublin.   Google Scholar

Kościelniak N. (2022): Stan rozwoju mowy pięciolatków z Przedszkola Miejskiego nr 32 w Olsztynie. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr Magdaleny Osowickiej-Kondratowicz. Olsztyn.   Google Scholar

Krajna E. (2002): Doskonalenie artykulacji u dzieci przedszkolnych – wybrane zagadnienia. „Logopedia” 31, s. 27–52.   Google Scholar

Krajna E. (2005): Rozwojowa norma fonetyczna – oczekiwania i fakty. „Logopeda”, s. 33–46.   Google Scholar

Krajna E. (2008): 100-wyrazowy test artykulacyjny. Gliwice.   Google Scholar

Krajna E., Bryndal M. (1999): 100-wyrazowy test artykulacyjny. Analiza słuchowa nagrań i próba normalizacji testu. „Audiofonologia” XIV, s. 137–174.   Google Scholar

Krasowicz-Kupis G., Wiejak K., Bogdanowicz M. (2015): Bateria Testów Fonologicznych (BTF). Warszawa.   Google Scholar

Kurkowski Z. (2002): Rola kontroli słuchowej w procesie artykulacji. „Logopedia” 31, s. 257–262.   Google Scholar

Lipowska M. (2001): Profil rozwoju kompetencji fonologicznej dzieci w wieku przedszkolnym. Kraków.   Google Scholar

Lorenc A. (2013): Diagnozowanie normy wymawianiowej. „Logopedia” 42, s. 61–86.   Google Scholar

Lorenc A. (2016): Kryteria diagnostyczne normy wymawianiowej. [W:] Logopedia artystyczna. Red. B. Kamińska, S. Milewski. Gdańsk, s. 168–193.   Google Scholar

Łobacz P. (1996): Polska fonologia dziecięca. Studia fonetyczno-akustyczne. Warszawa.   Google Scholar

Ostapiuk B. (2013): Dyslalia ankyloglosyjna. O krótkim wędzidełku języka, wadliwej wymowie i skuteczności terapii. Szczecin.   Google Scholar

Pluta-Wojciechowska D. (2019): Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń. Bytom.   Google Scholar

Pluta-Wojciechowska D., Sambor B. (2016): O różnych typach skróconych wędzidełek języka, ich ocenie i interpretacji wyników badań w logopedii. „Logopedia” 45, s. 123–155.   Google Scholar

Prusakowska W. (2022): Diagnoza poziomu rozwoju językowego na przykładzie dzieci pięcioletnich z wybranych olsztyńskich przedszkoli. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr Magdaleny Osowickiej-Kondratowicz. Olsztyn.   Google Scholar

Rocławski B. (1994): Słuch fonemowy i fonetyczny. Teoria i praktyka. Gdańsk.   Google Scholar

Smoczyńska M., Haman E., Czaplewska E., Maryniak E., Krajewski G., Banasik N., Kochańska M., Łuniewska M., Morstin M. (2015): Test Rozwoju Językowego TRJ. Warszawa.   Google Scholar

Sołtys-Chmielowicz A. (2007): Zaburzenia artykulacji – teoria i praktyka. Kraków.   Google Scholar

Stecko E. (2012): Zapiski z pracy logopedy. Wydawnictwo ES.   Google Scholar

Szczech A. (2022): Stan rozwoju mowy pięciolatków na przykładzie dzieci z wybranych olsztyńskich przedszkoli. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr Magdaleny Osowickiej-Kondratowicz. Olsztyn.   Google Scholar

Tatarczuk S. (2022): Diagnoza rozwoju mowy. Na przykładzie dzieci pięcioletnich z Niepublicznego Przedszkola „Patryk” w Olsztynie. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr Magdaleny Osowickiej-Kondratowicz. Olsztyn.   Google Scholar


Veröffentlicht
2023-12-20

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Osowicka-Kondratowicz, M. . (2023). Z problemów rozwoju mowy. Na przykładzie dzieci pięcioletnich z miasta Olsztyna. Prace Językoznawcze, 25(4), 53–64. https://doi.org/10.31648/pj.9351

Magdalena Osowicka-Kondratowicz 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-0447-4954