„Are kapusta kiszona and kapusta kwaszona the same?”. Lexical variation of kisić and kwasić in the Internet era
Abstract
The article concerns the differentiation between synonyms kisić and kwasić [in English both defined as] ‘to pickle through anaerobic fermentation in brine’ and related nominal and adjectival forms (i.e. kiszenie / kwaszenie ‘pickling’, kiszony / kwaszony ogórek ‘pickled cucumber’, kiszona / kwaszona kapusta ‘pickled cabbage, sauerkraut’). Some lifestyle media and Internet portals devoted to cooking or healthy foods claim that the process named kwaszenie (not kiszenie) is found in industrial food production and involves accelerated ‘artificial’ fermentation using vinegar. Supporters of this thesis do not accept
scientific arguments and question linguists’ opinions that kisić and kwasić have been
Polish synonyms for a long time. Analysis of Internet content shows that awareness of the
former regional variation is disappearing. For many people, the difference between the
expressions kiszona kapusta and kwaszona kapusta is related to the opposition between
natural and artificial, traditional and industrial. It is interesting that the vocabulary
(kisić, kiszony, kiszenie, kiszonka) which was considered recessive in the second half of the
20th century is gaining popularity in the 21st century. The important role in these changes
is played by heterogeneous factors, such as lifestyle changes, the possibility of spreading
regionalisms on the Internet, and the shift in attitudes toward language variation.
Keywords:
kisić / kwasić, language variation, attitudes toward language, regionalisms, semantic changesReferences
Bachórz A. (2014): Jedzenie „prawdziwe” i „nieprawdziwe”? Kategoria autentyczności w internetowym dyskursie kulinarnym. [W:] Terytoria smaku. Studia z antropologii i socjologii jedzenia. Red. U. Jarecka, A. Wieczorkiewicz. Warszawa, s. 293–319. Google Scholar
Bańko M. (2012): Kiszono, kwaszono. „Poradnia Językowa PWN”, , dostęp: 15.03.2024. Google Scholar
Biardzka E. (2017): Narzędzia badawcze francuskiej analizy dyskursu na przykładzie zdrowej żywności w dyskursie medialnym. [W:] Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst, dyskurs, kultura. Red. W. Żarski, T. Piasecki. Wrocław, s. 13–21. Google Scholar
Boruch M., Król B. (1993): Procesy technologii żywności. Łódź. Google Scholar
Bugajski M. (2006): Język w komunikowaniu. Warszawa. Google Scholar
Buttler D. (1978): Rozwój semantyczny wyrazów polskich. Warszawa. Google Scholar
Długosz-Kurczabowa K. (2004): Kwaszona czy kiszona? „Poradnia Językowa PWN”, , dostęp: 15.03.2024. Google Scholar
Informacja (2019): Informacja dotycząca sposobu znakowania kiszonych przetworów warzywnych (kapusta, ogórki). Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Olsztyn, Google Scholar
sposobu-znakowania-kiszonych-przetworow-warzywnych-kapusta-ogorki>, dostęp: 20.08.2024. Google Scholar
Karaś H. (bd.): Typy i przykłady regionalizmów. „Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe” , dostęp: 04.04.2024. Google Scholar
Kładoczny P. (2017): Co dziś w jedzeniu jest niezdrowe i jak o tym mówimy? [W:] Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst, dyskurs, kultura. Red. W. Żarski, T. Piasecki. Wrocław, s. 93–101. Google Scholar
Kłosińska K., Hącia A., Mandes S., Adamczyk M., Kiełpińska K. (2017): Postawy wobec języka. Raport z badań przeprowadzonych w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Obserwatorium Kultury” 2016–2017. Warszawa , dostęp: 08.09.2023. Google Scholar
Kopaliński W. (1987): Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa. Google Scholar
Kucharzyk R. (2018): Wpływ regionalnych odmian języka na współczesną polszczyznę potoczną. „Prace Językoznawcze” XX/3, s. 79–89. DOI: 10.31648/pj.4542.
Crossref
Google Scholar
Kucharzyk R. (2023): Regionalne różnice leksykalne w potocznej świadomości językowej. „Gwary Dziś” 16, s. 99–111. DOI: 10.14746/gd.2023.16.8.
Crossref
Google Scholar
Miodek J. (2002): Słownik ojczyzny polszczyzny. Wrocław. Google Scholar
Miodek J. (2021): Kwaszony czy kiszony? „Słownik polsko@polski”, , dostęp: 13.03.2024. Google Scholar
Nitsch K. (1914): Odrębności słownikowe Poznania, Krakowa, Warszawy. „Język Polski” II, z. 8–10, s. 261–270. Google Scholar
Nowak I. (2011): Regionalizmy leksykalne Pilzna na tle regionalizmów krakowskich. „Język Polski” XCI, z. 2–3, s. 211–217.
Crossref
Google Scholar
Ochmann D., Przybylska R. (red.) (2019): Powiedziane po krakowsku. Słownik regionalizmów krakowskich. Wyd. IV popr. Kraków. Google Scholar
Patacz M. (2022): Czym się różnią ogórki kiszone od kwaszonych? Tylko nieliczni zdają sobie sprawę, bardzo łatwo o fatalną pomyłkę. „Smakosze”, , dostęp: 06.05.2024. Google Scholar
Różnice 1948–1949, Różnice między językiem galicyjskim a królewiackim. Cz. 1: „Język Polski” XXVIII, z. 3, s. 89–93. Cz. 2: „Język Polski” XXIX, z. 3, s. 137–141. Google Scholar
Szymańska M. (2011): Regionalizmy językowe w świadomości użytkowników języka polskiego. Praca doktorska. Katowice: Uniwersytet Śląski, , dostęp: 12.05.2024. Google Scholar
Szymańska M. (2015): Regionalizmy a dialektyzmy – rozróżnienie w literaturze przedmiotu i w świadomości użytkowników języka. „Język Polski” XCV, z. 4, s. 366–377.
Crossref
Google Scholar
W.D. [Witold Doroszewski] (1963): Objaśnienia zwrotów i wyrazów. „Poradnik Językowy” 2, s. 93–100. Google Scholar
W.D. [Witold Doroszewski] (1968): Objaśnienia zwrotów i wyrazów. „Poradnik Językowy” 6, s. 342–347. Google Scholar
Wojciechowska A. (2012): Wybrane regionalizmy krakowskie w mowie mieszkańców Zawiercia. „Język Polski” XCII, z. 2, s. 132–141.
Crossref
Google Scholar
Zaręba A. (1973): Ze zjawisk współczesnego języka polskiego. Administracja a prowincjonalizmy. „Język Polski” LIII, z. 4, s. 251–258. Google Scholar
