Leksykalne regionalizmy i dialektyzmy w języku familijnym Joachima Lelewela (na podstawie listów do najbliższych)

Violetta Jaros

doi:10.31648/pj.5232

Lexical regionalisms and dialectisms in the family language of Joachim Lelewel (based on letters to his loved ones)

Violetta Jaros

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie
https://orcid.org/0000-0003-0479-2503

DOI: https://doi.org/10.31648/pj.5232

Abstract

This article analyses regionalisms and dialectisms occurring in the family language
of Joachim Lelewel, an outstanding historiographer of the first half of the nineteenth
century. The material includes 319 letters written from many places of stay by the
historian to his relatives in various periods of his life. The basic research assumption is
the thesis concerning the social determinants of a person’s individual language, while
the most important reference group for each individual in the process of socialization and
language acquisition is family. The descriptive-recording and statistical methods were
used in the linguistic material development. The purpose of the review is not only to
present lexis classified as regional or dialectal, but also to indicate its role in the scholar’s
family language and to determine the semantic fields most influenced by geographicallyconditioned
vocabulary.

Keywords:

dialectism, regionalism, frontierism, family language, letter

References

Listy Joachima Lelewela. Oddział pierwszy. Listy do rodzeństwa pisane. T. 1. Poznań 1878. Google Scholar

Listy Joachima Lelewela. Oddział pierwszy. Listy do rodzeństwa pisane. T. 2. Poznań 1879. Google Scholar

Grabias S. (2019): Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii. Lublin. Google Scholar

Handke K. (2008): Język familijny. [W:] tejże: Socjologia języka. Warszawa, s. 75−133. Google Scholar

Kałkowska A. (1982): Struktura składniowa listu. Wrocław. Google Scholar

Karaś H. (1996): Rusycyzmy słownikowe w polszczyźnie okresu zaborów. Warszawa. Google Scholar

Kwapień E. (2010): Kształtowanie się zasobu leksykalnego polszczyzny XIX wieku. Warszawa. Google Scholar

Nowowiejski B. (1991): Regionalizmy kresowe (północno-wschodnie) w mowie mieszkańców Sokółki. [W:] Regionalizmy w języku familijnym (zbiór studiów). Red. K. Handke. Wrocław−Warszawa−Kraków, s. 13−22. Google Scholar

Piotrowska-Wojaczyk A. (2011): Regionalizmy leksykalne w słownikach doby nowopolskiej. Poznań. Google Scholar

Saloni Z. (1999): Dialektyzm (gwaryzm). [W:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Red. K. Polański. Wrocław−Warszawa−Kraków, s. 120. Google Scholar

Saloni Z. (1999): Regionalizm (prowincjonalizm). [W:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Red. K. Polański. Wrocław−Warszawa−Kraków, s. 485. Google Scholar

Satkiewicz H. (1991): Regionalizmy leksykalne w języku familijnym dawnych mieszkanek Grodna. [W:] Regionalizmy w języku familijnym (zbiór studiów). Red. K. Handke. Wrocław−Warszawa−Kraków, s. 7−11. Google Scholar

Urbańczyk S. (1983): Uwagi o polszczyźnie prac Joachima Lelewela. „Język Polski” LXIII, z. 3, s. 170−179. Google Scholar

Wolińska O. (1991): Jeszcze o socjalnych uwarunkowaniach wpływów dialektalnych na język familijny. [W:] Regionalizmy w języku familijnym (zbiór studiów). Red. K. Handke. Wrocław−Warszawa−Kraków, s. 61−77. Google Scholar

Download

PDF (Język Polski)

Published

2020-02-27

Cited by

Jaros, V. (2020). Lexical regionalisms and dialectisms in the family language of Joachim Lelewel (based on letters to his loved ones). Prace Językoznawcze, 22(2), 39–56. https://doi.org/10.31648/pj.5232