On communicative determinants of the Polish language in the francophone environment (based on selected early 20th century textbooks)
Rafał Zarębski
Uniwersytet ŁódzkiAbstract
The article aims to analyze three textbooks for teaching the Polish language to French-speaking people created at the beginning of the 20th century from the perspective of community communication, and more specifically, in three aspects: a) teaching (the influence of teaching methods on the type of language material taught), b) linguistic and cultural (the role of the linguistic layer – especially the lexical one – of sources in the transmission of culture, e.g. numerous proper names and widely understood culture-bound items, e.g. Jan Sobieski, Mickiewicz, Warszawa, Wilanów, szlachcic,
ułan), and c) discursive (within memory and identity discourse). It was concluded that the
applied methods and the multifaceted communication approach (considering institutional,
ideological, and situational context, as well as the specificity of teaching methods, a given
communication community and a type of receiver, the relation between language and
culture, discourse types and axiology) as regards the analyzed textbooks may not only
extend the spectrum of observations but also constitute a valuable interpretative proposal
of the old teaching sources.
Keywords:
educational discourse, identity discourse, linguistic and cultural stereotyping, textbooks, Polish as a foreign language, historical teaching methodsReferences
Bednarek S. (2012): Mnemotopika polska. [W:] Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej. Red. J. Adamowski, M. Wójcicka. Lublin. s. 33–46. Online: , dostęp: 03.06.2022. Google Scholar
Benwell B., Stokoe E. (2006): Discourse and Identity. Edinburgh.
Crossref
Google Scholar
Borawski S. (2005): Podstawy idei poznawczej studiów nad dziejami używania języka. Esej o diachronii. [W:] Rozprawy o historii języka polskiego. Red. S. Borawski. Zielona Góra, s. 13–61. Google Scholar
Burzyńska A.B. (2002): Jakże rad bym się nauczył polskiej mowy… O glottodydaktycznych aspektach relacji język a kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Wrocław. Google Scholar
Cuq J.-P., Gruca I. (2005): Cours de didactique du français langue étrangère et seconde. Grenoble. Google Scholar
Czachur W. (2018): Lingwistyka pamięci. Założenia, zakres badań i metody analizy. [W:] Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne. Red. W. Czachur. Warszawa, s. 7–55. Online: , dostęp: 30.05.2022. Google Scholar
Dąbrowska A. (2018a): Nauczanie polszczyzny jako języka obcego w historii języka polskiego. „Język Polski” XCVIII, 2, s. 22–41.
Crossref
Google Scholar
Dąbrowska A. (2018b): Byli przed nami, uczyli przed nami. Nauczanie języka polskiego jako obcego (jpjo) – spojrzenie diachroniczne. [W:] W kręgu glottodydaktyki. Red. A. Achtelik, K. Graboń. Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy. Koncepcje. Perspektywy. T. V. Red. J. Tambor. Katowice, s. 15–43. Online: , dostęp: 22.05.2022. Google Scholar
DHF – Documents pour l’histoire du français langue étrangère ou seconde, 2020, 64–65, „La Méthode directe d’enseignement des langues”. Red. J. Suso López, I. Valdés Melguizo. Online: , dostęp: 15.06.2022. Google Scholar
Kotlarska I. (2019): Materiały do nauki języka angielskiego wydawane od końca XVIII do połowy XX wieku jako źródła badań polsko-angielskich kontaktów językowych. Prolegomena badawcze. „Socjolingwistyka” 2019, s. 167–180. Online: .
Crossref
Google Scholar
Kotlarska I. (2020): Znajomość języka angielskiego jako wartość w świetle wybranych ma¬teriałów do nauki tego języka z lat 1788–1947 – przyczynek do badań nad dyskursem edukacyjnym. [W:] Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2019. Dyskursy o przeszłości. Dyskursy w przeszłości. Red. M. Hawrysz, M. Jurewicz-Nowak, I. Kotlarska. Zielona Góra, s. 105–120. Google Scholar
Kotlarska I. (2021): „Anglicy nie lubią ujawniać swoich uczuć…”. Komunikacja między¬kulturowa w świetle materiałów do nauki języka angielskiego dla polskich emigrantów wojennych w Wielkiej Brytanii (lata 40. XX wieku). [W:] Nie/porozumienie, nie/tolerancja, w(y)kluczenie w języku i kulturze. Red. E. Biłas-Pleszak, A. Rejter, K. Sujkowska-Sobisz, W. Wilczek. Katowice, s. 233–246. Google Scholar
Łaniewski A. (2016): „Najwierniejsza z wiernych” – życie i poglądy Izy Zielińskiej (1863–1934). [W:] Studia z dziejów anarchizmu (2). W dwusetlecie urodzin Michaiła Bakunina. Red. R. Skrycki. Szczecin, s. 169–201. Google Scholar
Miodunka W.T. (2011): Między etniczno-genealogicznym a kulturowym rozumieniem narodu. O potrzebie historycznojęzykowych badań polszczyzny jako języka obcego i drugiego. „LingVaria” VI, 1(11), s. 179–204. Online: , dostęp: 04.06.2022. Google Scholar
Niewiara A. (2000): Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku. Katowice. Google Scholar
Niewiara A. (2009): Kształty polskiej tożsamości: potoczny dyskurs narodowy w perspektywie etnolingwistycznej (XVI–XX w.). Katowice. Google Scholar
Nocoń J. (2013): Dyskurs edukacyjny i jego społeczny zasięg. [W:] Język a edukacja 2. Tekst edukacyjny. Red. J. Nocoń, A. Tabisz. Opole, s. 13–26. Google Scholar
Pugacewicz I.H. (2017): Batignolles 1842–1874. Edukacja Wielkiej Emigracji. Warszawa. Google Scholar
Puren Ch. (1988): Histoire des méthodologies de l’enseignement des langues. Paris. Google Scholar
Rak M. (2015): Co to jest kulturem? „LingVaria” X, s. 305–316. Online: , dostęp: 18.05.2022.
Crossref
Google Scholar
Rejter A. (2016): Nazwa własna wobec gatunku i dyskursu. Katowice. Google Scholar
Risager K. (2018): Representations of the World in Language Textbooks. Bristol.
Crossref
Google Scholar
Seretny A. (2015): Słownictwo w dydaktyce języka. Świat słów na przykładzie języka polskiego jako obcego. Kraków.
Crossref
Google Scholar
Valdés Melguizo I. (2020): La place de la grammaire dans les manuels de la méthode directe : quelques exemples (1896–1930). [W:] Documents pour l’histoire du français langue étran¬gère ou seconde, 64–65. „La Méthode directe d’enseignement des langues”. Red. J. Suso López, I. Valdés Melguizo, s. 135–160. Online: , dostęp: 20.06.2022.
Crossref
Google Scholar
Wierzbicka A. (1990): Podwójne życie człowieka dwujęzycznego. [W:] Język polski w świecie. Zbiór studiów. Red. W. Miodunka. Warszawa, s. 71–104. Google Scholar
Witosz B. (2016): Kategoria dyskursu w polonistycznej edukacji akademickiej. [W:] Jak anali¬zować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne. Red. W. Czachur, A. Kulczyńska, Ł. Kumięga. Kraków, s. 19–40. Google Scholar
Wojtak M. (2011): O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu. „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs” 4, s. 69–78. Online: , dostęp: 04.06.2022. Google Scholar
Zarzycka G. (2018): Dyskurs – dyskursologia – glottodydaktyka polonistyczna. „Acta Univer¬sitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 25, s. 27–42. Online: , dostęp: 16.06.2022).
Crossref
Google Scholar
Zielińska I. (1916): Podręcznik do nauki języka francuskiego. Manuel de Langue Française à l’usage de Polonais par Iza Zielińska. Online: , dostęp: 03.06.2022. Google Scholar
Uniwersytet Łódzki
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.