Ist das Polnische eine geschlechtergerechte Sprache? Zur Movierung im Polnischen
Anna Dargiewicz
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieАнотація
Celem niniejszego artykułu jest omówienie specyfiki procesu słowotwórczego ‘mocja‘
w języku polskim, przedstawienie uwag wynikających z analizy przytoczonych przykładów
zaczerpniętych z literatury przedmiotu oraz ze źródeł prasowych i internetowych, a także
zwrócenie uwagi na złożoność i ważność problemu, jakim jest formułowanie określeń
zawodów, funkcji, stanowisk i stopni naukowych w sposób uwzględniający płeć w obliczu
współczesnych przemian społeczno-gospodarczych. Szczególna uwaga poświęcona zostaje
najpopularniejszemu formantowi słowotwórczemu -ka służącemu tworzeniu żeńskich
odpowiedników nazw męskich, przy czym poruszony zostaje problem jego multifunkcjonalności,
co najczęściej negatywnie wpływa na jego funkcję tworzenia feminatywów.
Ważnym punktem jest także wskazanie na charakterystyczne, obecnie jeszcze wydaje się
nieakceptowalne, żeńskie formy w języku polskim typu filologini, ministra, które funkcjonują
już w niektórych kręgach i prawdopodobnie w miarę upływu czasu zakorzenią
się w języku oficjalnym.
Ключові слова:
mocja, żeńskie formanty, sufiks mocji, feminizacja języka, maskulinizacja, uwzględniający problematykę płciПосилання
Bąk P. (2010): Berufliche Frauenbezeichnungen oder weibliche Berufsbezeichnungen? Möglichkeiten und Grenzen der Erfassung von Äquivalenzen im Bereich der Politischen Korrektheit am Beispiel des Polnischen und Deutschen. [In:] Text und Stil. Hrsg. Z. Bilut-Homplewicz/ A. Mac/ M. Smykała I. Szwed. Frankfurt/M., S. 355–369. Google Scholar
Belczyk-Kohl Y. (2013): Sprache und Geschlecht als Thema in der polnischen Sprachwissenschaft. [In:] Miscellanea Slavica Monasteriensia. Gedenkschrift für Gerhard Birkfellner, gewidmet von Freunden, Kollegen und Schülern. Hrsg. B. Symanzik. Berlin, S. 15–48. Google Scholar
Błaszkowska H. (2016): Weibliche Personenbezeichnungen im Deutschen und Polnischen aus der Sicht der feministischen Sprachkritik. Poznań.
Crossref
Google Scholar
Buttler D., Kurkowska, H., Statkiewicz, H. (Hrsg.) (1986): Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności gramatycznej. Warszawa. Google Scholar
Cieszkowski M. (2015): Zum geschlechtergerechten Sprachgebrauch am Beispiel deutscher und polnischer Stellenausschreibungen. „Linguistik online“ 70, 1/15, S. 23–42.
Crossref
Google Scholar
Engel U. (Hrsg.) (2000): Deutsch-polnische kontrastive Grammatik. Bd. 1–2. Warszawa. Google Scholar
Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H. (Hrsg.) (1999): Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. 3., aktualisierte Auflage. Warszawa. Google Scholar
Günthner S., Hüpper D., Spieß C. (Hrsg.) (2012): Genderlinguistik. Sprachliche Konstruktionen von Geschlechtsidentität. Berlin.
Crossref
Google Scholar
Handke K. (1986): Rola kobiet w przekształcaniu współczesnej polszczyzny kolokwialnej. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” XXXII, S. 101–107. Google Scholar
Handke K. (1989): Styl kobiecy we współczesnej polszczyźnie kolokwialnej. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” XXVI, S. 5–24. Google Scholar
Handke K. (1990): Wpływ emancypacji na język kobiet. [In:] Kobieta w kulturze i społeczeństwie. Google Scholar
Bd. 1. Hrsg. B. Jedynak. Lublin, S. 156–170. Google Scholar
Handke K. (1992): Status rodzinny a zachowanie językowe kobiet i mężczyzn. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace językoznawcze” 7, S. 151–160. Google Scholar
Handke K. (1994a): Przedmowa. [In:] Płeć w języku i kulturze. Hrsg. J. Anusiewicz/K. Handke. Google Scholar
Wrocław, S. 9–13. Google Scholar
Handke K. (1994b): Język a determinanty płci. [In:] Płeć w języku i kulturze. Hrsg. J. Anusiewicz, K. Handke. Wrocław, S. 15–29. Google Scholar
Hołojda K., Krysiak P., Małocha-Krupa A., Śleziak M. (Hrsg.) (2015): Słownik nazw żeńskich polszczyzny. Wrocław. Google Scholar
Jadacka H. (2001): System słowotwórczy polszczyzny. Warszawa. Google Scholar
Jadacka H. (2005): Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia. Warszawa. Google Scholar
Kaproń-Charzyńska I. (2006): Żeńskie neologizmy osobowe z formantem -ka we współczesnej polszczyźnie. „Język Polski” LXXXVI, S. 260–270. Google Scholar
Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska, J. (2005): Lingwistyka płci. on i ona w języku polskim. Lublin. Google Scholar
Kłosińska K. (2009a): Feminizm w języku polskim. „Polityka“, , Zugriff:14.08.2019. Google Scholar
Kłosińska K. (2009b): Przechodzieńka nie przejdzie. „Polityka“ 34, S. 28. Google Scholar
Kotthoff H., Nübling, D. (2018): Genderlinguistik. Eine Einführung in Sprache, Gespräch und Geschlecht. Tübingen. Google Scholar
Kubaszczyk J. (2006): Movierung und andere Wortbildungsmöglichkeiten sexusmarkierter Personenbezeichnungen im Polnischen und im Deutschen. „Deutsche Sprache“ 3, S. 221–232.
Crossref
Google Scholar
Łaziński M. (2006): O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa. Google Scholar
Markowski A. (Hrsg.) (2002): Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN. Warszawa. Google Scholar
Miemietz B. (1993): Motivation zur Motion. Zur Bezeichnung von Frauen durch Feminina und Maskulina im Polnischen. Frankfurt a. Main. Google Scholar
Miodek J. (1997): Żeńskie przyrostki w odwrocie. „Wiedza i Życie“, , Zugriff: 18.08.2019. Google Scholar
Miodek J. (2002): Rozmyślajcie nad mową! Warszawa. Google Scholar
Miodek J. (2010, aktualisiert 2012): Socjolożka czy (pani) socjolog? „Gazeta Wrocławska” , Zugriff: 15.08.2019. Google Scholar
Uniwersalny słownik języka polskiego. Hrsg. S. Dubisz (2003). Warszawa. Google Scholar
Warchoł-Schlottmann M (2006): Dlaczego pani psycholog Nowak nie chce być psycholożką Nowak. „Alma Mater” 82, S. 42–45. Google Scholar
Wieniewski I. (1931): W sprawie określeń zawodów w odniesieniu do kobiet. „Język Polski” 16 (5), S. 156–157, , Zugriff: 14.03.2020. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
