The language of Wierzchosławice as presented in My Memoirs by Wincenty Witos

Anna Piechnik

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie


Abstract

The article aims to present the language, and thus the culture of Wierzchosławice (late
19th, early 20th c.), as depicted in My Memoirs by Winecenty Witos – one of the greatest
politicians of the Second Polish Republic. The researchers who analysed his written and
oratorical works emphasize his command of the standard Polish language and infrequent
use of the local dialect. Nevertheless, analysis of the text shows that the regional dialect
of Wierzchosławice is represented in his memoirs. The most common examples of the
dialect are lexical items, which are shown graphically or syntactically; less common
are phonetic or inflexional features of the local dialect. Witos makes use of words
and phrasemes associated with soil cultivation and farming that are foreign to the
standard Polish language. He mentions individual and collective nicknames, as well as microtoponyms and individual appellative expressions. In many instances, Witos explicates
the semantics and motives supporting the name-forming processes of particular terms,
and as a result, the vocabulary is presented as a medium and constituent of axiological
and cultural content. In My Memoirs, the local dialect functions as a linguistic identifying
mark of the region.


Keywords:

Wincenty Witos, Lesser Polish dialect, Wierzchosławice, language and culture of the village at the turn of the 19th and 20th c.


Chałasiński J. (1983): Wincenty Witos – przywódca chłopski w swoich pamiętnikach. [W:] O Wincentym Witosie. Przedmowa i wybór F. Ziejka. Warszawa, s. 125–152.   Google Scholar

Karczewski E., Szaflik J.R. (1988): Przedmowa. [W:] W. Witos: Moje wspomnienia. Cz. I. Warszawa, s. 5–15.   Google Scholar

Kosiński W. (1914): Słownik okolicy Czchowa. Kraków.   Google Scholar

Krawczyk-Tyrpa A. (2001): Tabu w dialektach polskich. Bydgoszcz.   Google Scholar

Pelcowa H. (2014): Ludowa wizja świata a problem normy gwarowej. [W:] Język w środowisku wiejskim. T. 2: Gwara – społeczeństwo – kultura. Red. E. Rudnicka-Fira, M. Błasiak-Tytuła. Kraków, s. 227–239.   Google Scholar

Piechnik A. (2006): Językowy obraz obcego w nieoficjalnych nazwaniach ludności wiejskiej. „LingVaria” 1, s. 193–201.   Google Scholar

Pigoń S. (1983): Wincenty Witos jako pisarz i mówca. [W:] O Wincentym Witosie. Przedmowa i wybór F. Ziejka. Warszawa, s. 74–124.   Google Scholar

Śliwiński W. (1996): Metoda badania dialektyzmów we współczesnym tekście literackim (na podstawie powieści Wilhelma Macha). [W:] Studia dialektologiczne I. Red. B. Dunaj, J. Reichan. Kraków, s. 367–375.   Google Scholar

Wietrzyk A. (2011): Słownik gwary Pogórzan (z okolicy Gorlic). Red. B. Grabka, R. Kucharzyk. Gorlice.   Google Scholar

Witos W. (1988): Moje wspomnienia. Cz. I. Warszawa.   Google Scholar

Wycech C. (1966): Wincenty Witos w świetle własnej twórczości pisarskiej. Warszawa.   Google Scholar

Ziajka B. (2014a): Językowo-kulturowy obraz świata społeczności wiejskiej utrwalony w przezwiskach i przydomkach (na przykładzie nieoficjalnych antroponimów mieszkańców Zagórza i wsi okolicznych w powiecie chrzanowskim). Kraków.   Google Scholar

Ziajka B. (2014b): Przezwiska i przydomki jako czynnik podtrzymujący gwarę. [W:] Język w środowisku wiejskim. T. 2: Gwara – społeczeństwo – kultura. Red. E. Rudnicka-Fira, M. Błasiak-Tytuła. Kraków, s. 121–130.   Google Scholar

Ziejka F. (1983): Przedmowa. [W:] O Wincentym Witosie. Przedmowa i wybór F. Ziejka. Warszawa, s. 5–19.   Google Scholar


Published
2021-12-10

Cited by

Piechnik, A. . (2021). The language of Wierzchosławice as presented in My Memoirs by Wincenty Witos. Prace Językoznawcze, 23(4), 75–90. https://doi.org/10.31648/pj.7028

Anna Piechnik 
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie