Без четырех углов дом не строится — rosyjskie ludowe praktyki magiczne związane z gospodarstwem domowym
Joanna Rybarczyk-Dyjewska
Uniwersytet JagiellońskiAbstrakt
The aim of the present work is a presentation of Russian folk magical practices connected with the running of a home. The first part of the article reflects on the significance of the home (it symbolism) in Eastern Slavonic culture as well as belief in the magical powers of the spirits protecting the homestead. The second part of the article analyses pragmatically the spells from the group домоведческие и хозяйственные заговоры [domestic and household spells]. The characterised material shows that the verbal magical interaction was based first and foremost on the use of an arousal strategy, being the categorical significance of the imperative mood.
Słowa kluczowe:
spell folk magic pragmatics demonology homeBibliografia
Austin, J. L. (1962), How to do Things with Words. Oxford.
Awdiejew, A. (2004), Gramatyka interakcji werbalnej. Kraków.
Brzozowska-Krajka, A. (1995), Między magią a religią. O modlitewkach ludowych. W: Bartmiński, J./Jasińska-Wojtkowska, M. (red.), Folklor – sacrum – religia. Lublin, 183–199.
Engelking, A. (2010), Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa. Warszawa.
Jodłowski, S. (1977), Podstawy składni polskiej. Warszawa.
Kotula, F. (1976), Znaki przeszłości. Odchodzące ślady zatrzymać w pamięci. Warszawa.
Kowalski, P. (2007), Kultra magiczna. Omen. Przesąd. Znaczenie. Warszawa.
Lyons, J. (1989), Semantyka. 2. Warszawa
Rybarczyk-Dyjewska, J. (2012), Sekrety rosyjskiej magii ludowej – sposoby leczenia przestrachu dziecięcego. W: Przegląd Wschodnioeuropejski. III, 325–337.
Rybarczyk-Dyjewska, J. (2013), Język jako narzędzie magii. Kraków.
Searle, J. R. (1969), Speech Acts. Cambridge.
Uspieński, B. (1985), Kult świętego Mikołaja na Rusi. Lublin.
Аникин, В. П. (ред.) (1998), Русские заговоры и заклинания. Материалы фольклорных экспедиций 1953–1993 гг. Москва.
Байбурин, А. К. (1983), Жилище в обрядах и представлениях восточных славян. Ленинград.
Безяева, М. Г. (2002), Семантика коммуникативного уровня звучащего языка. Москва.
Коринфский, A. A. (1995), Народная Русь. Круглый год сказаний, поверий, обычаев и пословиц русского народа. Смоленск.
Маслова, А. Ю. (1998), Средства выражения побудительного значения в сербо-хорватском языке в сопоставлении с русским. Санкт-Петербург.
Толстая, С. М. (1995), Сакральное и магическое в народном культе святых. W: Bartmiński, J. /Jasińska-Wojtkowska, M. (red.), Folklor – sacrum – religia. Lublin, 38–46.
Толстая, С. М. (2010), Семантические категории языка культуры. Очерки по славянской этнолингвистике. Москва.
Толстой, Н. И. (ред.) (1995–1999), Славянские древности. Этнолингвистический словарь. 1–2. Москва.
Топорова, Т. В. (2005), Дp.-англ. Erce, eorpan modor – русс. мать сыра земля. В: Свешникова, Т. Н. (ред.), Заговорный текст. Генезис и структура. Москва, 102–111.
Формановская, Н. И. (2007), Речевое взаимодействие. Коммуникация и прагматика. Москва.
Черепанова, O. A. (1983), Мифологическая лексика русского Севера. Ленинград.
Юдин, A. B. (1999), Русская народная духовная культура. Москва.
Awdiejew, A. (2004), Gramatyka interakcji werbalnej. Kraków.
Brzozowska-Krajka, A. (1995), Między magią a religią. O modlitewkach ludowych. W: Bartmiński, J./Jasińska-Wojtkowska, M. (red.), Folklor – sacrum – religia. Lublin, 183–199.
Engelking, A. (2010), Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa. Warszawa.
Jodłowski, S. (1977), Podstawy składni polskiej. Warszawa.
Kotula, F. (1976), Znaki przeszłości. Odchodzące ślady zatrzymać w pamięci. Warszawa.
Kowalski, P. (2007), Kultra magiczna. Omen. Przesąd. Znaczenie. Warszawa.
Lyons, J. (1989), Semantyka. 2. Warszawa
Rybarczyk-Dyjewska, J. (2012), Sekrety rosyjskiej magii ludowej – sposoby leczenia przestrachu dziecięcego. W: Przegląd Wschodnioeuropejski. III, 325–337.
Rybarczyk-Dyjewska, J. (2013), Język jako narzędzie magii. Kraków.
Searle, J. R. (1969), Speech Acts. Cambridge.
Uspieński, B. (1985), Kult świętego Mikołaja na Rusi. Lublin.
Аникин, В. П. (ред.) (1998), Русские заговоры и заклинания. Материалы фольклорных экспедиций 1953–1993 гг. Москва.
Байбурин, А. К. (1983), Жилище в обрядах и представлениях восточных славян. Ленинград.
Безяева, М. Г. (2002), Семантика коммуникативного уровня звучащего языка. Москва.
Коринфский, A. A. (1995), Народная Русь. Круглый год сказаний, поверий, обычаев и пословиц русского народа. Смоленск.
Маслова, А. Ю. (1998), Средства выражения побудительного значения в сербо-хорватском языке в сопоставлении с русским. Санкт-Петербург.
Толстая, С. М. (1995), Сакральное и магическое в народном культе святых. W: Bartmiński, J. /Jasińska-Wojtkowska, M. (red.), Folklor – sacrum – religia. Lublin, 38–46.
Толстая, С. М. (2010), Семантические категории языка культуры. Очерки по славянской этнолингвистике. Москва.
Толстой, Н. И. (ред.) (1995–1999), Славянские древности. Этнолингвистический словарь. 1–2. Москва.
Топорова, Т. В. (2005), Дp.-англ. Erce, eorpan modor – русс. мать сыра земля. В: Свешникова, Т. Н. (ред.), Заговорный текст. Генезис и структура. Москва, 102–111.
Формановская, Н. И. (2007), Речевое взаимодействие. Коммуникация и прагматика. Москва.
Черепанова, O. A. (1983), Мифологическая лексика русского Севера. Ленинград.
Юдин, A. B. (1999), Русская народная духовная культура. Москва.
Rybarczyk-Dyjewska, J. (2018). Без четырех углов дом не строится — rosyjskie ludowe praktyki magiczne związane z gospodarstwem domowym. Przegląd Wschodnioeuropejski, 8(2), 319–328. https://doi.org/10.31648/pw.3590
Joanna Rybarczyk-Dyjewska
Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet Jagielloński
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Rybarczyk-Dyjewska, Wizerunek uzdrowicielki syberyjskiej (Natalii Stiepanowej) w świetle krytycznej analizy dyskursu , Przegląd Wschodnioeuropejski: Tom 11 Nr 2 (2020): Przegląd Wschodnioeuropejski
