Filozofia podatku VAT
Abstrakt
Niniejsze opracowanie poświęcone jest filozofii podatku VAT. Zdaniem autora niniejszego opracowania wątpliwości z punktu widzenia bezpieczeństwa prawnego podatnika może budzić ograniczony system wartości uważanych za odpowiednie dla podmiotu stosującego prawo. Można zadać pytanie, czy podatnik może czuć się zaniepokojony regulacjami podatku VAT z powodu harmonizacji podatków pośrednich. Wydaje się, że problem tkwi nie w uwspólnotowieniu prawa, ale w nadużywaniu roli ustawodawcy chcącego za wszelką cenę chronić interes fiskalny państwa. Prawo podatkowe powinno mieć swoją płaszczyznę aksjologiczną i wyrażać się uniwersalnymi wartościami. W związku z powyższym celem opracowania jest analiza i ocena podatku VAT w obliczu współczesnych wyzwań etyki. Opracowanie zmierza ku konkluzji, iż rzeczą niedopuszczalną z punktu widzenia demokratycznego państwa prawnego, a więc także szeroko ujętych podstaw etycznych jest tworzenie prawa podatkowego, które pozwala organom podatkowym odbierać podatnikom prawa w majestacie walki z nadużyciami w podatku VAT. De lege ferenda potrzebne są zmiany, które pozwolą poszerzać dobrobyt społeczny, zachowując prawidłowy rozkład ciężaru podatku między uczestnikami obrotu gospodarczego, bowiem de lege lata obowiązują regulacje, które poszerzają uprawnienia aparatu państwa, naruszając fundament zasady neutralności podatku VAT.
Słowa kluczowe:
prawo podatkowe, etyczne aspekty, harmonizacja, nadużycieBibliografia
Arystoteles, Etyka nikomachejska, Księga V, 10, 1137 b, Warszawa 2007. Google Scholar
Arystoteles, Retoryka [w:] Retoryka, Retoryka dla Aleksandra, Poetyka, Księga I, 13, 1374 b, Warszawa 2009. Google Scholar
Brzeziński B., O deparlamentaryzacji prawa podatkowego, „Przegląd Podatkowy” 2024, nr 4, s. 14-20. Google Scholar
Dmowski A., Prawo do odliczenia VAT naliczonego oraz ograniczenie tego prawa – podsumowanie doświadczeń krajowych i międzynarodowych, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023, nr 7, s. 6-17. Google Scholar
Felis P., Podatek od towarów i usług jako przedmiot refleksji ekonomicznej – neutralność a finanse przedsiębiorstwa, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023, nr 10, s. 8-14. Google Scholar
Gliniecka J., Harasimowicz J., Z zagadnień teorii podatku, „Glosa” 1997, nr 5, s. 1–3. Google Scholar
Głąbiński S., Nauka skarbowości, Warszawa-Lwów 1925. Google Scholar
Gomułowicz A., [w:] Zasada sprawiedliwości podatkowej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2003. Google Scholar
Gomułowicz A., Etyka a opodatkowanie [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, red. J. Góral, R. Hauser, J. Trzcinski, Warszawa 2005. Google Scholar
Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2011. Google Scholar
Grześkiewicz W., Zasady podatkowe w stanowieniu prawa podatkowego, „Finanse Komunalne” 2019, nr 6, s. 45-53. Google Scholar
Grzybowski P., Etyka i opodatkowanie – aspekt doktrynalny i normatywny, „Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny” 2012, nr 3, s. 59-71. Google Scholar
Jarkocz-Guzy M., Stawki podatku od towarów i usług w Polsce a realizacja optymalizacji podatkowej, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2017, nr 3(87), cz. 2, s. 77-85. Google Scholar
Kosikowski C., Ruśkowski E., Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa 2003. Google Scholar
Kosikowski C., Autonomia prawa podatkowego – głos krytyczny, „Przegląd Podatkowy” 2006, nr 7, s. 5-10. Google Scholar
Langer M., O słusznym rozkładzie ciężaru podatkowego w państwie, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu” 2016, nr 1(4), s. 57-74. Google Scholar
Modzelewski W., Stan legislacji dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z perspektywy minionego trzydziestolecia – próba oceny i wnioski na przyszłość, „Doradztwo podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023, nr 8, s. 27-31. Google Scholar
Nita A., Teoretyczne i normatywne wyznaczniki sprawiedliwości opodatkowania, „Toruński Rocznik Podatkowy” 2013, s. 16-27. Google Scholar
Ogrodnik M., Ewidencja prowadzona przez członków grupy podatku od towarów i usług, „Przegląd Prawa Publicznego” 2023, nr 11, s. 108-117. Google Scholar
Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa 2013. Google Scholar
Petrażycki L., Teoria prawa i państwa w związku z teorią moralności, t. I, Warszawa 1959. Google Scholar
Rogowska-Rajda B., Tratkiewicz T., Prawo do odliczenia VAT w świetle orzecznictwa TSUE, Warszawa 2018. Google Scholar
Skarżyński R., Polityka budżetowa w krajach kapitalistycznych, Warszawa 1987. Google Scholar
Szymczyk P., Szymański W., Harmonizacja podatku od towarów i usług w Polsce w świetle oceny skutków regulacji (OSR), „Doradztwo podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023, nr 7, s. 44-73. Google Scholar
Szołno-Koguc J., Dylematy sprawiedliwości podatkowej – równość i powszechność opodatkowania a przywileje podatkowe, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2016, nr 294, s. 164-172. Google Scholar
Tratkiewicz T., W kierunku jednej stawki VAT – korzyści i wyzwania na przykładzie Polski, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia” 2016, t. 50, nr 1, s. 601-610. Google Scholar
Wołowiec T., Zasada sprawiedliwości w opodatkowaniu [w:] Organizacje komercyjne i niekomercyjne wobec wzmożonej konkurencji oraz wzrastających wymagań konsumentów, red. A. Nalepka, A. Ujwary-Gil Nowy Sącz 2010. Google Scholar
Wróblewski J., Słuszność w systemie prawa polskiego, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1970, z. 1, s. 97-116. Google Scholar
Zajadło J., Po co prawnikom teoria i filozofia prawa? (artykuł recenzyjny), „Państwo i Prawo” 2023, nr 2, s. 148-153. Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
