VAT philosophy

Piotr Kobylski

Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego
https://orcid.org/0000-0002-0345-904X


Abstract

This study is devoted to the philosophy of VAT. According to the author of this study, doubts from the point of view of the taxpayer’s legal security may be raised by the limited system of values considered appropriate for the entity applying the law. One may ask whether the taxpayer may feel concerned about VAT regulations due to the harmonization of indirect taxes. It seems that the problem lies not in the communitization of law but in the abuse of the role of the legislator who wants to protect the fiscal interest of the state at all costs. Tax law should have its axiological plane and be expressed in universal values. In connection with the above, the aim of the study is to analyze and evaluate VAT in the face of contemporary ethical challenges. The study aims to conclude that it is unacceptable from the point of view of a democratic state of law, and therefore also of broadly understood ethical foundations, to create tax law that allows tax authorities to take away taxpayers’ rights in the majesty of combating VAT abuses. De lege ferenda, changes are needed that will expand social welfare while maintaining the correct distribution of the tax burden among economic participants, because de lege lata there are regulations in force that expand the powers of the state apparatus, violating the foundation of the principle of VAT neutrality.


Keywords:

value added tax, ethical aspects, harmonization, abuse


Arystoteles, Etyka nikomachejska, Księga V, 10, 1137 b, Warszawa 2007.   Google Scholar

Arystoteles, Retoryka [w:] Retoryka, Retoryka dla Aleksandra, Poetyka, Księga I, 13, 1374 b, Warszawa 2009.   Google Scholar

Brzeziński B., O deparlamentaryzacji prawa podatkowego, „Przegląd Podatkowy” 2024, nr 4, s. 14-20.   Google Scholar

Dmowski A., Prawo do odliczenia VAT naliczonego oraz ograniczenie tego prawa – podsumowanie doświadczeń krajowych i międzynarodowych, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023, nr 7, s. 6-17.   Google Scholar

Felis P., Podatek od towarów i usług jako przedmiot refleksji ekonomicznej – neutralność a finanse przedsiębiorstwa, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023, nr 10, s. 8-14.   Google Scholar

Gliniecka J., Harasimowicz J., Z zagadnień teorii podatku, „Glosa” 1997, nr 5, s. 1–3.   Google Scholar

Głąbiński S., Nauka skarbowości, Warszawa-Lwów 1925.   Google Scholar

Gomułowicz A., [w:] Zasada sprawiedliwości podatkowej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2003.   Google Scholar

Gomułowicz A., Etyka a opodatkowanie [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, red. J. Góral, R. Hauser, J. Trzcinski, Warszawa 2005.   Google Scholar

Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2011.   Google Scholar

Grześkiewicz W., Zasady podatkowe w stanowieniu prawa podatkowego, „Finanse Komunalne” 2019, nr 6, s. 45-53.   Google Scholar

Grzybowski P., Etyka i opodatkowanie – aspekt doktrynalny i normatywny, „Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny” 2012, nr 3, s. 59-71.   Google Scholar

Jarkocz-Guzy M., Stawki podatku od towarów i usług w Polsce a realizacja optymalizacji podatkowej, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2017, nr 3(87), cz. 2, s. 77-85.   Google Scholar

Kosikowski C., Ruśkowski E., Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa 2003.   Google Scholar

Kosikowski C., Autonomia prawa podatkowego – głos krytyczny, „Przegląd Podatkowy” 2006, nr 7, s. 5-10.   Google Scholar

Langer M., O słusznym rozkładzie ciężaru podatkowego w państwie, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu” 2016, nr 1(4), s. 57-74.   Google Scholar

Modzelewski W., Stan legislacji dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z perspektywy minionego trzydziestolecia – próba oceny i wnioski na przyszłość, „Doradztwo podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023, nr 8, s. 27-31.   Google Scholar

Nita A., Teoretyczne i normatywne wyznaczniki sprawiedliwości opodatkowania, „Toruński Rocznik Podatkowy” 2013, s. 16-27.   Google Scholar

Ogrodnik M., Ewidencja prowadzona przez członków grupy podatku od towarów i usług, „Przegląd Prawa Publicznego” 2023, nr 11, s. 108-117.   Google Scholar

Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa 2013.   Google Scholar

Petrażycki L., Teoria prawa i państwa w związku z teorią moralności, t. I, Warszawa 1959.   Google Scholar

Rogowska-Rajda B., Tratkiewicz T., Prawo do odliczenia VAT w świetle orzecznictwa TSUE, Warszawa 2018.   Google Scholar

Skarżyński R., Polityka budżetowa w krajach kapitalistycznych, Warszawa 1987.   Google Scholar

Szymczyk P., Szymański W., Harmonizacja podatku od towarów i usług w Polsce w świetle oceny skutków regulacji (OSR), „Doradztwo podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023, nr 7, s. 44-73.   Google Scholar

Szołno-Koguc J., Dylematy sprawiedliwości podatkowej – równość i powszechność opodatkowania a przywileje podatkowe, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2016, nr 294, s. 164-172.   Google Scholar

Tratkiewicz T., W kierunku jednej stawki VAT – korzyści i wyzwania na przykładzie Polski, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia” 2016, t. 50, nr 1, s. 601-610.   Google Scholar

Wołowiec T., Zasada sprawiedliwości w opodatkowaniu [w:] Organizacje komercyjne i niekomercyjne wobec wzmożonej konkurencji oraz wzrastających wymagań konsumentów, red. A. Nalepka, A. Ujwary-Gil Nowy Sącz 2010.   Google Scholar

Wróblewski J., Słuszność w systemie prawa polskiego, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1970, z. 1, s. 97-116.   Google Scholar

Zajadło J., Po co prawnikom teoria i filozofia prawa? (artykuł recenzyjny), „Państwo i Prawo” 2023, nr 2, s. 148-153.   Google Scholar


Published
2025-06-24

Cited by

Kobylski, P. (2025). VAT philosophy. Studia Prawnoustrojowe, (68). https://doi.org/10.31648/sp.10624

Piotr Kobylski 
Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego
https://orcid.org/0000-0002-0345-904X