Zakaz dowodowy co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi
Abstrakt
Wolność religijna jest problematyką wielopłaszczyznową, tak jeżeli chodzi o zakres tego dobra, jak i różnego rodzaju gwarancje prawnej jego ochrony. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie: Czy instytucja zakazu dowodowego zeznań osoby duchownej co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi w polskim porządku prawnym w wystarczającym stopniu pełni funkcje formalnej gwarancji wolności religijnej? W tym celu dokonano analizy problemu dualizmu ochrony prawnej tajemnicy spowiedzi. Przedstawiono zakres tej ochrony z perspektywy prawa kanonicznego i prawa polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem postępowania karnego. Zarówno na płaszczyźnie podmiotowej, przedmiotowej, jak i systemowej wykazano luki w regulacji zakazu dowodowego tajemnicy spowiedzi i tym samym sformułowano wnioski de lege ferenda. Celowe jest przede wszystkim systemowe ujednolicenie modelu tego zakazu i rozszerzenie go o tajemnicę duszpasterską.
Słowa kluczowe:
świadek, informacja, prawo kanoniczne, postępowanie karne, tajemnica duszpasterskaBibliografia
Abramek M., Duchowny w procesie karnym – rozważania na kanwie zakazu dowodowe¬go z art. 178 pkt 2 KPK, „Monitor Prawniczy” 2019, nr 5. Google Scholar
Adamczewski K.K., Godność sakramentu pokuty, a jego ochrona w prawie kanonicz¬nym oraz systemie prawa polskiego, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2016, nr 25(2). Google Scholar
Adamowicz L., Wprowadzenie do prawa o sakramentach świętych według Kodeksu Pra¬wa Kanonicznego oraz Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich, Polihymnia, Lu¬blin 1999. Google Scholar
Bafia J., Bednarzak J., Fleming M., Kalinowski S., Kempisty H., Siewierski M., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 1971. Google Scholar
Boratyńska K., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red.) A. Sakowicz, C.H. Beck, Warszawa 2018. Google Scholar
Cieślak M., Zagadnienia dowodowe w procesie karnym, t. 1, Wyd. Prawnicze, Warsza¬wa 1955. Google Scholar
Daszkiewicz W., Glosa do wyroku SN z 22.02.1978 r., I KR 12/78, OSPiKA 1979, nr 7–8. Google Scholar
Fuller L., The Morality of Law, New Haven 1967. Google Scholar
Gruszecka D., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red.) J. Skorupka, C.H. Beck, Warszawa 2016. Google Scholar
Grzegorczyk T., [w:] T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Lexis Nexis, Warszawa 1999. Google Scholar
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, C.H. Beck, Warszawa 2007. Google Scholar
Huet S., Sakrament pokuty w świetle teologii i psychohigieny, cz. II, Wyd. SS. Loreta¬nek-Benedyktynek, Warszawa 1959. Google Scholar
Jurzyk M., Ochrona spowiedzi w postępowaniu dowodowym a prawa penitenta i du¬chownego, „Radca Prawny” 2004, Nr 2. Google Scholar
Kosonoga J., System środków dyscyplinujących uczestników postępowania karnego, LEX 2014. Google Scholar
Krukowski J., Święci szafarze, czyli duchowni, [w:] Komentarz do Kodeksu Prawa Ka¬nonicznego, t. 2/1, (red.) J. Krukowski, Pallottinum, Poznań 2005. Google Scholar
Kulesza C., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red.), K. Dudka, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.262 Google Scholar
Kurowski M.,[w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I, Art. 1–424, (red.) D. Świecki, LEX 2018. Google Scholar
Laskowska A., Dowody w postępowaniu cywilnym uzyskane w sposób sprzeczny z pra¬wem, „Państwo i Prawo” 2003, nr 12. Google Scholar
Kroczek P., The Art of Legislation: the Principles of Lawgiving in the Church, Wyd. Unum, Kraków 2011. Google Scholar
Kroczek P., Czy system prawa kanonicznego może być wzorcem dla systemu prawego federacji państw?, „Prawo kanoniczne” 2016, nr 59(2). Google Scholar
Kwiatkowski Z., Zakazy dowodowe w procesie karnym, Zakamycze, Kraków 2005 Google Scholar
Makarska M., Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania w Kodeksie kar¬nym z 1997 roku, TN KUL, Lublin 2005. Google Scholar
Marszał K., Proces karny. Zagadnienia ogólne, Volumen, Katowice 2008. Google Scholar
Mazurek F.J., Ochrona praw człowieka w świetle encyklik Jana XXIII, „Kościół i Pra¬wo” 1991, nr 9. Google Scholar
Pastuszko M., Sakrament pokuty pojednania, Wyd. Jedność, Kielce 1999. Google Scholar
Płatek J.S., Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania, Wyd. WAM, Częstochowa 2001. Google Scholar
Rakoczy B., Tajemnica spowiedzi w polskim postępowaniu cywilnym, karnym i admi¬nistracyjnym, ”Przegląd Sądowy” 2003, nr 11–12. Google Scholar
Rakoczy T., Ochrona tajemnicy spowiedzi. Zakaz wyjawiania okoliczności uciążliwych dla penitenta, „Annales Canonici” 2011, nr 7. Google Scholar
Raz J., The Authority of Law. Essays on Law and Morality, Oxford 1979. Google Scholar
Romańczuk-Grącka M., Karnoprawna ochrona wolności religii – wybrane zagadnienia, „Studia Prawnoustrojowe” 2016, nr 33. Google Scholar
Piasecki K., Dowody, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 1–505, t. 1, (red.) K. Piasecki, Warszawa 2006. Google Scholar
Pieron B., Ochrona tajemnicy spowiedzi w prawie polskim, „Kieleckie Studia Teologicz¬ne” 2012, nr 11. Google Scholar
Sobczak J., Gołda-Sobczak M., Wolność sumienia i wyznania jako prawo człowieka, „Annales UMCS” 2012, vol. XIX, nr 1. Google Scholar
Sowiński P.K., Prawo świadka do odmowy zeznań w procesie karnym, C.H. Beck, War¬szawa 2004. Google Scholar
Stefański R.A., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, (red.) Z. Gostyński, ABC, Warszawa 1998. Google Scholar
Stefański R.A., Zabłocki S., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 167–296. Tom II, (red.) R.A. Stefański, S. Zabłocki, LEX 2019. Google Scholar
Syryjczyk J., Ochrona tajemnicy spowiedzi w świetle kanonicznego prawa karnego, „Prawo Kanoniczne” 2001, nr 44 (1–2). Google Scholar
Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1, (red.) S. Dubisz, PWN, Warszawa 2003. Google Scholar
Tomkiewicz M., „Tajemnica spowiedzi” i „tajemnica duszpasterska” w procesie karnym, „Pokuratura i Prawo” 2012, nr 2. Google Scholar
Wielec M., Zakaz dowodowy tajemnicy spowiedzi w postępowaniu karnym, Wyd. UKSW, Warszawa 2012. Google Scholar
Wielec M., Tajemnice w postępowaniu karnym, „Monitor Prawniczy 2014, nr 9. Google Scholar
Wielec M., Zakaz dowodowy tajemnicy spowiedzi na tle wybranych tajemnic w polskim porządku prawnym, „Monitor Prawniczy” 2015, nr 23. Google Scholar
Zubert B.W. , Sacramentale sigillum inviolabile est, [w:] Pro iure et vita. Wybór pism, (red.) B.W. Zubert, Wyd. KUL, Lublin 2005. Google Scholar
