Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej – pozycja ustrojowa i główne kierunki działalności w latach 2006–2023
Abstrakt
W ostatnich dekadach w niektórych postkomunistycznych państwach Europy Środkowej i Wschodniej utworzono podmioty zajmujące się prowadzeniem polityki historycznej, archiwizacją dokumentów i popularyzowaniem wiedzy o represjach mających miejsce w XX wieku. Jednym z tych państw jest Ukraina, w której od 2006 roku funkcjonuje Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej.
Poniższy artykuł ma na celu analizę sytuacji prawnej i ewolucji zakresu merytorycznego działalności tegoż podmiotu. Materiałem badawczym posłużyły wszystkie najważniejsze akty prawne dotyczące jego działalności.
Wskazano, że kluczowe znaczenie ma włączenie go w struktury władzy wykonawczej, co nie tylko w pewnym stopniu ogranicza możliwości funkcjonowania, jak i uzależnia tę działalność od polityki aktualne funkcjonującego rządu. Podległość ministrowi kultury w dużym stopniu determinuje charakter działalności tego podmiotu.
Słowa kluczowe:
prawo konstytucyjne Ukrainy, Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej, polityka historyczna Ukrainy, prawne aspekty polityki pamięciBibliografia
Babka V., Polityka pam’âti v Ukraїni (2005-počatok 2010 rr.): klučovi tendencji, „Naukovi Zapysky IPiEND im. I.F. Kurasa NAN Ukraїny” 2018, nr 4(78), s. 99-118. Google Scholar
Czachor R., Ewolucja ustawodawstwa i orzecznictwa Sądu Konstytucyjnego w kwestii języka państwowego Ukrainy, „Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze” 2023, nr 14. Google Scholar
Evseev A., Kak Konstitucionnyj Sud Ukrainy „sudit” Istoriȗ, „Sravnitel’noe konstitucionnoe obozrene” 2019, nr 6(133). Google Scholar
Hto takyj Anton Drobovyč, novyj holova Instytutu nacional’noji pam’âti?, https://www.radiosvoboda.org/a/30307857.html Google Scholar
O. Hrycenko, Prezidenti ì pam'âtʹ. Polìtika pam’âtì prezidentìv Ukraïni (1994–2014), Kyïv 2017. Google Scholar
Olszański T.A., Wielka dekomunizacja. Ukraińska polityka historyczna czasu wojny, Warszawa 2017. Google Scholar
Plehanov A.A., Gosudarstvennye instituty kontrolâ pam’âti na primere Ukrainskogo instituta nacionalnoj pamâti, [w:] A.I. Miller, D.V. Efremenko (red.), Politika pam’âti v sovremennoj Rossii i stranah Vostočnoj Ewropy. Aktory, instituty, narrativy, Sankt-Petersburg 2020. Google Scholar
Pyrlik G., Sem’ kilometrov dokumentov. Kak v Ukraine znakomâtsa s materialami o repressirovannyh rodstvennikah, https://www.opendemocracy.net/ru/seven-kilometers-memory/ Google Scholar
Rybak A., Ustawy dekomunizacyjna na Ukrainie, „Wschód Europy” 2016 nr 2(2), s. 29-41. Google Scholar
Stryjek T., Debata o dekomunizacji na Ukrainie w 2015 roku: jak politycy „wygrali” z intelektualistami, „Kultura i Społeczeństwo” 2015, nr 2, s. 117-145. Google Scholar
V’âtrovyč V.M., Špak A.V. et al. (red.), Dekomunizaciâ: šo i čomu perejmenovuvaty i demontuvaty. Zbirnyk materialiv, rekomendacji i dokumentiv šodo vykonannâ vymog Zakonu Ukraїny „Pro zasudžennâ komunistyčnoho ta nacional-socjalistyčnoho (nacysts’koho) totalitarnyh režymiv v Ukraїni ta zaboronu propagandy їchn’oї symvoliky”, Kyїv 2015. Google Scholar
Zhurzhenko T., Legislating Historical Memory in Post-Soviet Ukraine, [w:] E. Barkan, A. Lang (red.), Memory Laws and Historical Justice, Cham 2022. Google Scholar
