Abetting and aiding in suicide in Polish and Austrian criminal law – a comparative study
Katarzyna Borkowska
Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w WarszawieAbstract
Every year more than 700 000 people die worldwide by committing suicide. Suicide is an important phenomenon – not only in the social but also in the legal sphere. Progress in many areas of life, including medicine and computer science, led to increased complexity in suicide legislation. Legal regulations must take into account inter alia an occurrence of euthanasia, assisted suicide and cybersuicide. The form of the regulation of participation in suicide by the criminal law system can vary. The subject
of this paper is a comparative consideration of abetting and aiding in suicide in Polish and Austrian criminal law. This study aims to identify similarities and differences between regulations. The research includes analysis of the statutory features of a basic type of this crime contained in Polish and Austrian legal provisions with particular reference to the subject, subjective side of an offence, object and objective side of an offence. Reference is also made to the criminal sanctions and the statistical data. The discussion is concluded with a comparison of Polish and Austrian provisions and an indication of the similarities and differences between regulations. The main conclusion of this paper is that regulations of abetting and aiding in suicide in Polish and Austrian law show common and different features and that after the expected legal change in Austria law may not respond to social needs. The analysis is based on views of legal dogmatics and judicial practice. The paper was written based on Polish and foreign source
materials.
Keywords:
comparative criminal law, incitement to suicide,, suicide, Polish criminal law, Austrian criminal lawReferences
Alao A.O., Soderberg M., Pohl E.L., Alao A.L., Cybersuicide: review of the role of the internet on suicide, „Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking” 2006, nr 9 (4). Google Scholar
Andrejew I., Kodeks karny. Krótki komentarz, PWN, Warszawa 1986. Google Scholar
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1987. Google Scholar
Bertel Ch., Schwaighofer K., Österreichisches Strafrecht. Besonderer Teil II, Österreich, Wiedeń 2015. Google Scholar
Birklbauer A., Hilf M., Tipold A., Strafrecht. Besonderer Teil I, Facultas, Wiedeń 2017. Google Scholar
Birklbauer A., Komentarz do § 78 StGB, [w:] F. Höpfel, E. Ratz (red.), StGB. Wienner Kommentar, MANZ, Wiedeń 2017. Google Scholar
Bojarski T. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016. Google Scholar
Borkowska K.K., Przestępstwo dzieciobójstwa w ujęciu komparatystycznym, C.H. Beck, Warszawa 2020. Google Scholar
Budyn-Kulik M., Komentarz do art. 151 k.k., [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, 2021, Lex. Google Scholar
Burda G., Der Suizid im Strafrecht, Exposé zum Dissertationsvorhaben mit dem Arbeitstitel, Uniwersytet w Wiedniu, Wiedeń 2017. Google Scholar
Burdziak K., Kierowanie wykonaniem samobójstwa i polecenie jego wykonania w polskim prawie karnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, nr 4. Google Scholar
Burdziak K., Samobójca czy zabójca? Kilka słów na temat statusu samobójstwa w polskim prawie karnym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2014, nr 4. Google Scholar
Burdziak K., Samobójstwo w prawie polskim, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Google Scholar
Daszkiewicz K., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Rozdział XIX Kodeksu karnego. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2000. Google Scholar
Drzewiecki P., Samobójstwa nastolatków w Internecie w perspektywie pedagogiki mediów, „Kultura – Media – Teologia” 2011, nr 5. Google Scholar
Dukiet-Nagórska T., Esej o prawie do decydowania o niektórych przejawach życia osobistego, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2017, nr 43. Google Scholar
Durl R., Strafloser Beitragsversuch und strafbare Mitwisserschaft – ein vermeidbares Paradoxon, „RZ – Österreichische Richterzeitung” 2010, z. 10. Google Scholar
Filar M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016. Google Scholar
Filar M., Lekarskie prawo karne, Zakamycze, Kraków 2000. Google Scholar
Fluder R., Namowa i pomoc do targnięcia się na własne życie – zagadnienia wybrane, Google Scholar
[w:] P. Góralski (red.), Problematyka ochrony życia i zdrowia ludzkiego w prawie karnym, Inst. Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2016. Google Scholar
Fuchs H., Reindl-Krauskopf S., Strafrecht. Besonderer Teil I, Österreich, Wiedeń 2018. Google Scholar
Gardocki L., Prawo karne, C.H. Beck, Warszawa 2011. Google Scholar
Gawliński A., Zero D., Namowa lub pomoc w samobójstwie – aspekty prawnokarne, porównawcze i kryminalistyczne, „Studia Prawnoustrojowe” 2021, nr 52. Google Scholar
Giezek J., Komentarz do art. 151 k.k., [w:] D. Gruszecka, N. Kłączyńska, G. Łabuda, A. Muszyńska, T. Razowski, J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2014. Google Scholar
Góralski P. (red.), Problematyka ochrony życia i zdrowia ludzkiego w prawie karnym, Inst.Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2016. Google Scholar
Góralski P., Pomoc i namowa do samobójstwa (art. 151 k.k.) w poglądach doktryny oraz danych statystycznych, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2003, nr 13. Google Scholar
Górniok O. (red.), Kodeks karny. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2006. Google Scholar
Grudecki M., Wybrane prawnokarne aspekty prób samobójczych, nakłaniania do samobójstwa oraz pomocy w samobójstwie, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2019, nr 2. Google Scholar
Grünauer A., Mitwirkung am Selbstmord: Analyse, Rechtsvergleich und Reformüberegungen, Diplomarbeit zur Erlangung des akademischen Grades Magistra der Rechtswissenschaften im Diplomstudium Rechtswissenschaften, Uniwersytet Johannesa Keplera w Linzu, Linz 2019. Google Scholar
Gruszecka D., Kłączyńska N., Łabuda G., Muszyńska A., Razowski T., Giezek J. (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2014. Google Scholar
Gurgul J., Postępowanie przygotowawcze dotyczące samobójstwa (wybrane problemy), „Problemy Praworządności” 1990, nr 4–5. Google Scholar
Halmich M., VfGH lockert Sterbehilfe – wie geht es nun weiter?, „Pflegegeld & Sozialrecht” 2021, nr 1. Google Scholar
Hołyst B., Kryminologia, PWN, Warszawa 1986. Google Scholar
Hołyst B., Suicydologia, LexisNexis, Warszawa 2012. Google Scholar
Höpfel F., Ratz E. (red.), StGB. Wienner Kommentar, MANZ, Wiedeń 2017. Google Scholar
Institut für Suizidprävention Graz, Statistiken, https://ifsg.at/suizidalitaet/statistiken/. Google Scholar
Kokot R., Komentarz do art. 151 k.k., [w:] R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2017. Google Scholar
Kokot R., Z problematyki karalnego doprowadzenia do samobójstwa – uwagi na tle ustawowych znamion art. 151 k.k., cz. I, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2015, nr 35. Google Scholar
Kokot R., Z problematyki karalnego doprowadzenia do samobójstwa – uwagi na tle ustawowych znamion art. 151 k.k., cz. II, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2015, nr 36. Google Scholar
Konarska-Wrzosek V., Komentarz do art. 151 k.k., [w:] A. Lach, J. Lachowski, T. Oczkowski, I. Zgoliński, A. Ziółkowska, V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2020. Google Scholar
Konieczniak P., W sprawie eutanatycznej pomocy do samobójstwa (na marginesie sporu J. Warylewski – K. Poklewski-Koziełł), „Państwo i Prawo” 1999, nr 5. Google Scholar
Kosonoga-Zygmunt J., Namowa i udzielenie pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 11. Google Scholar
Kosonoga-Zygmunt J., Swoboda decyzji woli suicydenta jako przesłanka odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 151 k.k., „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2015, nr 2. Google Scholar
Kulik M., Odpowiedzialność karna za podżeganie lub pomocnictwo do samobójstwa w wybranych państwach, [w:] M. Mozgawa (red.), Samobójstwo, Wolters Kluwer, Warszawa 2017. Google Scholar
Lach A., Lachowski J., Oczkowski T., Zgoliński I., Ziółkowska A., Konarska-Wrzosek V. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2020. Google Scholar
Lebiedowicz A., Samobójstwo w ujęciu wielopłaszczyznowym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2013, nr 3. Google Scholar
Maciejewski T., Historia powszechna ustroju i prawa, C.H. Beck, Warszawa 2015. Google Scholar
Malczewski J., Problemy z prawną kwalifikacją lekarskiej pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 11. Google Scholar
Maleczky O., Strafrecht. Allgemeiner Teil I, LexisNexis, Wiedeń 2015. Google Scholar
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2010. Google Scholar
Mazurek A., Odpowiedzialność karna za podżeganie lub pomocnictwo do samobójstwa oraz doprowadzenie do zamachu samobójczego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1980, nr 1. Google Scholar
McCormick A.J., Self-determination, the right to die, and culture: a literature review, „Social Work” 2011, t. 56, nr 2. Google Scholar
Michalska-Suchanek M., Fenomen samobójstwa. Długa historia krótko opisana, Instytut Mikołowski, Mikołów 2011. Google Scholar
Michalski B., Nowa kodyfikacja karna. Krótkie komentarze. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, Ministerstwo Sprawiedliwości, Warszawa 2000. Google Scholar
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Sicherheitsbericht 2019. Kriminalität Vorbeugung und Bekämpfung. Anhang, https://bmi.gv.at/508/files/SIB_ 2019/2_SIB_2019_Anhang_V20200817_praes.pdf. Google Scholar
Moos R., Komentarz do § 78 StGB, [w:] F. Höpfel, E. Ratz (red.), StGB. Wienner Kommentar, MANZ, Wiedeń 2017. Google Scholar
Mozgawa M., Bachmat P., Przestępstwo doprowadzenia człowieka do targnięcia się na własne życie (art. 151 k.k.) – analiza akt sądowych, Inst. Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2016. Google Scholar
Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, 2021, Lex. Google Scholar
Mozgawa M. (red.), Samobójstwo, Wolters Kluwer, Warszawa 2017. Google Scholar
Opracowanie służby naukowej Bundestagu, Zur Rechtslage bei der Beihilfe am Suizid in Deutschland, Belgien, den Niederlanden und der Schweiz, 2015. Google Scholar
Plöchl F., Komentarz do § 287 StGB, [w:] F. Höpfel, E. Ratz (red.), StGB. Wienner Kommentar, MANZ, Wiedeń 2017. Google Scholar
Poklewski-Koziełł K., Obowiązek ochrony życia pacjenta a prawo człowieka do godnej śmierci [głos w dyskusji], „Prawo i Medycyna” 1999, nr 1. Google Scholar
Schörghuber M., § 78 StGB – eine tragende Wand im Gebäude des rechtlichen Lebensund Selbstbestimmungsschutzes, „Imago Hominis“ 2020, t. 27, z. 3. Google Scholar
Sosnowska D.J., Przestępstwo znęcania się, „Państwo i Prawo” 2008, nr 3. Google Scholar
Statista, Anzahl der Suizide und Todesfälle infolge von Selbstbeschädigung in Österreich nach Geschlecht von 1970 bis 2020, https://de.statista. com/statistik/daten/studie/800095/umfrage/suizide-und-todesfaelle-infolge-von-selbstbeschaedigungin-oesterreich-nach-geschlecht/. Google Scholar
Statystyka Policji, Namowa lub pomoc do samobójstwa (art. 151 k.k.), https://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko/63420,Namowa-lub-pomoc--do-samobojstwa-art-151.html. Google Scholar
Statystyka Policji, Uwagi i definicje, https://statystyka. policja.pl/download/20/232288/Uwagii definicje.docx. Google Scholar
Statystyka Policji, Zabójstwo (art. 148 k.k.), https://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko/63411,Zabojstwo -art-148.html. Google Scholar
Statystyka Policji, Zamachy samobójcze od 2013 r. do 2016 r., https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/zamachy-samobojcze/122324,Zamachy- samobojcze--od-2013-do-2016.html. Google Scholar
Statystyka Policji, Zamachy samobójcze od 2017 r., https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/zamachy-samobojcze/63803,Zamach y-samobojcze-od-2017-roku.html. Google Scholar
Stefański R. A. (red.), Kodeks karny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2017. Google Scholar
Steidl H., Die Grenzen des „Selbstmordes“ bei § 78 StGB, Diplomarbeit aus Straf- und Strafverfahrensrecht zur Erlangung des akademischen Grades einer Magistra der Rechtswissenschaften an der Rechtswissenschaftlichen Fakultät der Paris-LodronUniversität Salzburg, Uniwersytet w Salzburgu, Salzburg 2020. Google Scholar
Steininger E., Komentarz do § 12 StGB, [w:] O. Triffterer, Ch. Rosbaud, H. Hinterhofer (red.), Salzburger Kommentar zum Strafgesetzbuch, LexisNexis, Wiedeń 2018. Google Scholar
Szwarczyk M., Komentarz do art. 151 k.k., [w:] T. Bojarski (red.), Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016. Google Scholar
Światowa Organizacja Zdrowia, Suicide data, https://www.who.int/teams/mental-health-and-substance-use/suicide-data Google Scholar
Świda W., Prawo karne, PWN, Warszawa 1986. Google Scholar
Triffterer O., Rosbaud Ch., Hinterhofer H. (red.), Salzburger Kommentar zum Strafgesetzbuch, LexisNexis, Wiedeń 2018. Google Scholar
Tyszkiewicz L., Komentarz do art. 151 k.k., [w:] M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016. Google Scholar
Tyszkiewicz L., Komentarz do art. 151 k.k., [w:] O. Górniok (red.), Kodeks karny. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2006. Google Scholar
Velten P., Komentarz do § 78 StGB, [w:] O. Triffterer, Ch. Rosbaud, H. Hinterhofer (red.), Salzburger Kommentar zum Strafgesetzbuch, LexisNexis, Wiedeń 2018. Google Scholar
Wach E., Strafrechtliche Probleme des Selbstmords, „Österreichische Juristen-Zeitung”1978, z. 18. Google Scholar
Warylewski J.K., W sprawie prawnokarnego postrzegania eutanazji, „Państwo i Prawo” 1999, nr 3. Google Scholar
Wąsek A., Prawnokarna problematyka samobójstwa, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1982, s. 75. Google Scholar
Zannoni D., Right or duty to live? Euthanasia and assisted suicide from the perspective of the European Convention on Human Rights, „European Journal of Legal Studies” 2020, t. 12, nr 2. Google Scholar
Zero D., Cybersuicydologia – nowe technologie a samobójstwo, „Kortowski Przegląd Prawniczy” 2021, nr 1. Google Scholar
Zoll A., Komentarz do art. 151 k.k., [w:] A. Zoll, W. Wróbel (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 2: Część I. Komentarz do art. 117–211a, Wolters Kluwer, Warszawa 2017. Google Scholar
Zoll A., Wróbel W. (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 2: Część I. Komentarz do art. 117–211a, Wolters Kluwer, Warszawa 2017. Google Scholar
Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w Warszawie