Problem proporcjonalności oddziaływania instrumentów ochrony budżetu środków europejskich w świetle art. 207 ustawy o finansach publicznych
Abstrakt
Celem artykułu jest prezentacja wyników badań dotyczących zgodności ustawy o finansach publicznych z unormowaniami UE w obszarze stosowania zasady proporcjonalności. Przeprowadzone analizy ujawniają w szczególności brak poszanowania zasady proporcjonalności w normatywnej konstrukcji niektórych instrumentów prawnych służących eliminacji tzw. nieprawidłowości w procesie realizacji budżetu środków europejskich. Zarówno wybiórcza egzemplifikacja desygnatów nieprawidłowości zawarta w treści art. 207 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, jak i normatywna konstrukcja korekty finansowej określona w ustawie o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027, nie pozwalają instytucjom zarządzającym programami operacyjnymi na pełną realizację postulatów wynikających z zasady proporcjonalności. Złożoność zagadnienia pogłębia normatywne umiejscowienie korekty finansowej w konstrukcji prywatnoprawnej umowy o dofinansowanie projektu oraz częste powiązanie wypowiedzenia umowy o dofinansowanie z zaistnieniem nieprawidłowości. Wskazany problem prawny wywołuje liczne wątpliwości interpretacyjne co znajduje odzwierciedlenie w nie zawsze spójnym orzecznictwie sądów administracyjnych oraz powszechnych. Jednym z możliwych sposobów rozwiązania przedmiotowych dylematów może być wprowadzenie zmian legislacyjnych zaproponowanych w artykule.
Słowa kluczowe:
prawo wydatków europejskich, nadużycie finansowe, korekta finansowa, charakter prawny umowy o dofinansowanie projektuBibliografia
Brysiewicz K., Zwrot środków z funduszy unijnych, C.H. Beck, Warszawa 2025. Google Scholar
Fill W., Podejrzenie nadużycia finansowego w sferze zamówień publicznych jako przesłanka stwierdzenia nieprawidłowości – glosa do wyroku TSUE z 8.06.2023 r. w sprawie C-545/21, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2024, nr 9. Google Scholar
Fill W., Problematyka charakteru prawnego korekty finansowej nakładanej w wyniku nieprawidłowego wykorzystywania środków europejskich, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2024, nr 1. Google Scholar
Karwatowicz G., Odachowski J., Definicja legalna „nieprawidłowości” w kontekście funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, „Kontrola Państwowa” 2009, nr 4. Google Scholar
Krzykowski P., Nieprawidłowości przy realizacji projektów współfinansowanych ze środków unijnych w perspektywie finansowej 2014–2020, Olsztyn 2016. Google Scholar
Krzykowski P., Specyfika sądowej kontroli decyzji w sprawach zwrotu przyznanego dofinansowania ze środków unijnych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych w nowej perspektywie finansowej na lata 2021–2027, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2023, nr 3. Google Scholar
Kuklo M.J., Lotko E., Michalczuk G., Ostrowska A., Presnarowicz S., Woltanowski P., Zawadzka-Pąk U.K., Salachna J.M., Tyniewicki M., Finanse publiczne. Komentarz, 2024, Lex. Google Scholar
Lokajewska J., Stwierdzenie nieprawidłowości, „Monitor Prawniczy” 2016, nr 15. Google Scholar
Łacny J., Skutki nieprawidłowego wydatkowania funduszy UE w świetle prawa UE i orzecznictwa sądów UE, cz. 1, „Temidium” 2017, nr 3. Google Scholar
Martyniuk M., Wybrane aspekty postępowania w sprawie zwrotu środków unijnych na przykładzie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego 2014–2020, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2023, nr 3. Google Scholar
Michalik M., Procedura zwrotu środków z perspektywy unijnej, [w:] K. Brysiewicz, M. Porzeżyńska, R. Poździk (red.), Efektywność procedur zwrotu środków unijnych, https://bbs-legal.pl/wp-content/uploads/2021/03/efektywnosc-procedur-zwrotu-srodkow-unijnych.pdf Google Scholar
Mikos-Sitek A. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, 2023, Legalis. Google Scholar
Ofiarski Z. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, 2021, Lex. Google Scholar
Perkowski M., Poździk R. (red.), Ustawa o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027. Komentarz, 2023, Lex. Google Scholar
Suwaj R., Glosa do wyroku NSA z dnia 21 stycznia 2015 r., II GSK 2081/13, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2015, nr 3. Google Scholar
Szewczyk E., Szewczyk M., Charakter prawny korekt finansowych oraz decyzji określających kwoty dofinansowania przypadające do zwrotu, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014, nr 6. Google Scholar
Szymański M., Zwalczanie nadużyć finansowych w funduszach UE, cz. 1, „Kontrola Państwowa” 2021, nr 3. Google Scholar
Szymański M., Zwrot środków, „Kontrola Państwowa” 2010, nr 2. Google Scholar
Wyszomirski Ł., Zwrot środków europejskich przez beneficjenta, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013, nr 1. Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
