Postępowanie w przedmiocie przedłużenia stosowania, uchylenia lub zmiany środka zabezpieczającego – wybrane zagadnienia procesowe
Krystyna Jolanta Szczechowicz
Uniwersytet Warmińsko Mazurski w OlsztynieAbstrakt
Czasu stosowania środków zabezpieczających, nie określa się z góry co wynika z ich istoty. Elementy gwarancyjne w procedurze orzekania o przedłużeniu stosowania, uchyleniu bądź zmianie środka zabezpieczającego mają zatem ogromne znaczenie. W toku postępowania kluczowe znaczenie powinny mieć takie rozwiązania proceduralne, które zagwarantują efektywną kontrolę nad stosowaniem środka. W artykule dokonano analizy przyjętych w tym zakresie rozwiązań w prawie polskim oraz ich oceny w aspekcie ochrony praw osób wobec, których stosowane są środki zabezpieczające. Niezmiernie ważnym elementem w procedurze orzekania w przedmiocie środka zabezpieczającego w postępowaniu wykonawczym jest określenie podmiotów mających prawo inicjowania postępowania w tym zakresie oraz zaskarżania orzeczeń. Nie mniej istotne jest zagwarantowanie prawa strony do osobistego udziału w posiedzeniu oraz prawa do bycia wysłuchanym. Na tle dokonanej oceny polskiego prawodawstwa sformułowano wnioski de lege ferenda. Zaproponowano zmianę art. 199b § 3 k.k.w. poprzez eliminację alternatywnego ujęcia prawa do udziału w posiedzeniu w odniesieniu do sprawcy i jego obrońcy. Nadto w art. 199b § 1 k.k.w. zaproponowano by katalog podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o orzeczenie, zmianę lub uchylenie środka zabezpieczającego poszerzono o kuratora sądowego z uwagi na jego rolę i pozycję przy wykonywaniu środków zabezpieczających.
Bibliografia
Barczak-Oplustil A., Środki zabezpieczające, [w:] W. Wróbel (red.), Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, Krakowski Inst. Prawa Karnego, Kraków 2015. Google Scholar
Długosz J., [w:] M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część ogólna, t. 2: Komentarz, wyd. trzecie, C.H. Beck, Warszawa 2015. Google Scholar
Gierkowski J.K., Paprzycki L.K., Niepoczytalność i psychiatryczne środki zabezpieczające. Zagadnienia prawno-materialne, procesowe, psychiatryczne i psychologiczne, C.H. Beck, Warszawa 2013. Google Scholar
Gierowski J.K., Kompleksowe, psychiatryczno-psychologiczne opiniowanie o stanie zdrowia psychicznego sprawcy czynu zabronionego, [w:] G. Chojnacka-Szawłowska, B. Pastwa-Wojciechowska (red.), Kliniczne i sądowo-penitencjarne aspekty funkcjonowania człowieka, Impuls, Kraków 2007. Google Scholar
Gierowski J.K., Szymusik A., Deontologia w psychiatrii i psychologii sądowej, [w:] J.K. Gierowski, A. Szymusik (red.), Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie. Wybrane zagadnienia z psychiatrii, psychologii i seksuologii sądowej, Collegium Medicum UJ, Kraków 1996. Google Scholar
Kalisz T., Kwieciński A., Projektowane zmiany w zakresie stosowania i wykonywania leczniczych środków zabezpieczających: (uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw w wersji z 17 kwietnia 2014 r.), „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 2014, nr 83. Google Scholar
Krajewski K., Środki zabezpieczające, [w:] L.K. Paprzycki (red.), Środki zabezpieczające, seria: System Prawa Karnego, t. 7, wyd. drugie, Warszawa 2015. Google Scholar
Kwieciński A., Lecznicze środki zabezpieczające w polskim prawie karnym i praktyka ich wykonania, Kolonia Limited, Wrocław 2009. Google Scholar
Lelental S., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, wyd. siódme, 2020, Legalis. Google Scholar
Marek A., Prawo karne, wyd. dziesiąte, C.H. Beck, Warszawa 2011. Google Scholar
Osiński L., Komentarz do art. 199b Kodeksu karnego wykonawczego, [w:] J. Lachowski (red.), Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, wyd. czwarte, 2021, Legalis. Google Scholar
Paprzycki L.K. (red.), Środki zabezpieczające, seria: System Prawa Karnego, t. 7, wyd. drugie, Warszawa 2015. Google Scholar
Pietrzyk A., Psychologiczne kryteria niepoczytalności i poczytalności zmniejszonej – refleksje biegłego psychologa dla prawników, „Palestra” 1993, nr 1. Google Scholar
Postulski K., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, wyd. czwarte, 2017, Lex. Google Scholar
Prycak-Górowska M., Wysłuchanie biegłego na posiedzeniu w przedmiocie orzeczenia, zmiany lub uchylenia środka zabezpieczającego – problemy interpretacyjne związane z art. 199b § 2 k.k.w., „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2015, nr 4. Google Scholar
Szczechowicz K., Postępowanie w przedmiocie umorzenia postępowania i orzeczenia środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia sprawcy w zakładzie psychiatrycznym, [w:] B. Hołyst, J. Duży, P. Grzegorczyk, Z. Wardak, D. Wąsik (red.), Doprawdy Google Scholar
litość to zbrodnia, Wyd. UŁ, Łódź 2018. Google Scholar
Tarnawski M., Niepoczytalność i poczytalność zmniejszona – de lege lata i de lege ferenda, [w:] R. Rutkowski, Z. Majchrzyk (red.), Teoria i praktyka oceny poczytalności, PZWL, Warszawa 1988. Google Scholar
Wąsek A., [w:] O. Górniok (red.), Kodeks karny. Komentarz, t. 1: Art. 1–116, Arche, Gdańsk 2005. Google Scholar
Wolter W., Nauka o przestępstwie, PWN, Warszawa 1973. Google Scholar
Zgryzek K., Postępowanie w przedmiocie zastosowania środków zabezpieczających w polskim procesie karnym, Wyd. UŚ, Katowice 1989. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie
