Przygotowanie do małżeństwa w obliczu współczesnych wyzwań kulturowych
Wojsław Czupryński
Katedra Teologii Pastoralnej i Katechetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstrakt
Znamiona współczesnego kryzysu instytucji małżeństwa w Europie i w Polsce to ogromny wzrost liczby nieważnie zawartych małżeństw sakramentalnych oraz rozpad więzi małżeńskich i rodzinnych. Zadanie pogłębionej refleksji nad sytuacją społeczno-kulturową i praktyką przygotowania do sakramentalnego małżeństwa oraz odwaga postawienia diagnozy co do kondycji tego obszaru duszpasterstwa stają się dziś konieczne. Trwałość małżeństwa i rodziny jest ściśle powiązana z takimi zjawiskami społecznymi, jak: kształtowanie się nowych modeli kulturowych, swoboda obyczajowa, mediatyzacja kultury, „prywatyzacja” wiary i marginalizacja kościelności. Socjokulturowe przeobrażenia wskazują na potrzebę poszukiwania pozytywnej odpowiedzi i wyprowadzenia wniosków o charakterze postulatów dla duszpasterskiej praktyki w obszarze przygotowania do małżeństwa. Dotyczą one różnych obszarów: psychologii, komunikacji interpersonalnej, chrześcijańskiej formacji, jednolitości wymagań i zasad.
Słowa kluczowe:
narzeczeni, przygotowanie do małżeństwa, sakrament małżeństwa, rozwód, duszpasterstwo rodzinBibliografia
Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska „Sacramentum caritatis” (22.02.2007), Kraków 2007.
Bieleń R., Duszpasterstwo rodzin we współczesnej Polsce, Lublin 2001.
Braun-Gałkowska M., Media a odbiorca, Wychowawca 11 (2001).
Chałupniak R., Potrzeba i uzasadnienie wychowania religijnego w podstawowych środowiskach wychowawczych (rodzina, parafia, szkoła, media), w: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, Lublin 2007.
Derdziuk A., Komunikacja w służbie komunii, Roczniki Teologii Moralnej 58 (2011), z. 3.
Dziekoński S., Korelacja wychowania w rodzinie, parafii, szkole – potrzeba i możliwości, w: P. Tomasik (red.), Rodzina-Szkoła-Kościół. Korelacja i dialog, Warszawa 2003.
Dziewiecki M., Rodzina domem miłości i życia, Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2011.
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie (24 listopada 2013), Kraków 2013.
Gajda J., Massmedia i hipermedia zagrożeniem i szansą w edukacji dziecka, w: J. Wilk (red.), W służbie dziecku, t. 3, Lublin 2003.
Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Kraków 2002.
Goleń J., Motywy zawarcia małżeństwa sakramentalnego. Studium z duszpasterstwa rodzin w świetle badań narzeczonych, Lublin 2013.
Grzesiuk L., Trzebińska E., Jak ludzie porozumiewają się?, Warszawa 1978.
http://personahumana.pl/index.php?-b-osrodek-formacji-malzenskiej-b-,31 (15.02.2015).
Jakubowicz T., Dojrzałość do małżeństwa – wybór współmałżonka, Katecheta 3 (2000).
Juszczyk S., Komunikacja człowieka z mediami, Warszawa-Katowice 1998.
Kłys J.A., Komputer i wychowanie, Szczecin 1995.
Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium duszpasterstwa rodzin (11.05.2003), Warszawa 2003.
Konferencja Episkopatu Polski, Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie (19.06.2009).
Laskowski J., Opinie młodzieży o czystości przedmałżeńskiej, Chrześcijanin w świecie 17 (1986), nr 163.
Mariański J., Kryzys moralny czy transformacja wartości? Studium socjologiczne, Lublin 2001.
Mariański J., Szanse i zagrożenia wychowania chrześcijańskiego w niestabilnym świecie, w: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, Lublin 2007.
Mazur S., Wartość czystości przedmałżeńskiej i wierności małżeńskiej, Teologia i Moralność 3 (2008).
Misiaszek K., Programy duszpasterskie: pomoc czy przeszkoda, Ateneum Kapłańskie 85 (1993), z. 1.
Offmański A., Rodzina jako środowisko wychowawcze – czy szansa wykorzystana? w: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, Lublin 2007.
Papieska Rada do spraw Rodziny, Przygotowanie do sakramentu małżeństwa (13.05.1996).
Papieska Rada do spraw Rodziny, Vademecum dotyczące przygotowania do małżeństwa. Propositio. (2010).
Pisula R., Potrzeba inicjacji chrześcijańskiej w Kościele polskim. Ku katechezie katechumenalnej, Katecheta 43(1999), nr 1.
Piwowarski W., Socjologia religii, Lublin 1996.
Piwowarski W., Wartości życia codziennego, w: W. Zdaniewicz (red.), Religijność Polaków 1991-1998, Warszawa 2001.
Powołanie do życia w małżeństwie i rodzinie, w: Drugi Polski Synod Plenarny 1991-1999, Poznań-Warszawa 2001.
Puchała S., Maliccy T.E., Narzeczeni, czyli dziewięciospotkaniowe bezpośrednie przygotowanie do małżeństwa prowadzone metodą dialogową, Katowice 2004.
Ryś M., Psychologia małżeństwa. Zarys problematyki. Otwock 1997.
Temkin B.A., Miłość nie wystarczy. Jak rozwiązywać nieporozumienia i konflikty małżeństw, Poznań 1996.
Trzecia instrukcja Episkopatu Polski o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele katolickim (13.12.1989), w: Cz. Krakowiak, L. Adamowicz (red.), Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski (1966-1993), Lublin 1994.
Bieleń R., Duszpasterstwo rodzin we współczesnej Polsce, Lublin 2001.
Braun-Gałkowska M., Media a odbiorca, Wychowawca 11 (2001).
Chałupniak R., Potrzeba i uzasadnienie wychowania religijnego w podstawowych środowiskach wychowawczych (rodzina, parafia, szkoła, media), w: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, Lublin 2007.
Derdziuk A., Komunikacja w służbie komunii, Roczniki Teologii Moralnej 58 (2011), z. 3.
Dziekoński S., Korelacja wychowania w rodzinie, parafii, szkole – potrzeba i możliwości, w: P. Tomasik (red.), Rodzina-Szkoła-Kościół. Korelacja i dialog, Warszawa 2003.
Dziewiecki M., Rodzina domem miłości i życia, Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2011.
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie (24 listopada 2013), Kraków 2013.
Gajda J., Massmedia i hipermedia zagrożeniem i szansą w edukacji dziecka, w: J. Wilk (red.), W służbie dziecku, t. 3, Lublin 2003.
Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Kraków 2002.
Goleń J., Motywy zawarcia małżeństwa sakramentalnego. Studium z duszpasterstwa rodzin w świetle badań narzeczonych, Lublin 2013.
Grzesiuk L., Trzebińska E., Jak ludzie porozumiewają się?, Warszawa 1978.
http://personahumana.pl/index.php?-b-osrodek-formacji-malzenskiej-b-,31 (15.02.2015).
Jakubowicz T., Dojrzałość do małżeństwa – wybór współmałżonka, Katecheta 3 (2000).
Juszczyk S., Komunikacja człowieka z mediami, Warszawa-Katowice 1998.
Kłys J.A., Komputer i wychowanie, Szczecin 1995.
Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium duszpasterstwa rodzin (11.05.2003), Warszawa 2003.
Konferencja Episkopatu Polski, Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie (19.06.2009).
Laskowski J., Opinie młodzieży o czystości przedmałżeńskiej, Chrześcijanin w świecie 17 (1986), nr 163.
Mariański J., Kryzys moralny czy transformacja wartości? Studium socjologiczne, Lublin 2001.
Mariański J., Szanse i zagrożenia wychowania chrześcijańskiego w niestabilnym świecie, w: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, Lublin 2007.
Mazur S., Wartość czystości przedmałżeńskiej i wierności małżeńskiej, Teologia i Moralność 3 (2008).
Misiaszek K., Programy duszpasterskie: pomoc czy przeszkoda, Ateneum Kapłańskie 85 (1993), z. 1.
Offmański A., Rodzina jako środowisko wychowawcze – czy szansa wykorzystana? w: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, Lublin 2007.
Papieska Rada do spraw Rodziny, Przygotowanie do sakramentu małżeństwa (13.05.1996).
Papieska Rada do spraw Rodziny, Vademecum dotyczące przygotowania do małżeństwa. Propositio. (2010).
Pisula R., Potrzeba inicjacji chrześcijańskiej w Kościele polskim. Ku katechezie katechumenalnej, Katecheta 43(1999), nr 1.
Piwowarski W., Socjologia religii, Lublin 1996.
Piwowarski W., Wartości życia codziennego, w: W. Zdaniewicz (red.), Religijność Polaków 1991-1998, Warszawa 2001.
Powołanie do życia w małżeństwie i rodzinie, w: Drugi Polski Synod Plenarny 1991-1999, Poznań-Warszawa 2001.
Puchała S., Maliccy T.E., Narzeczeni, czyli dziewięciospotkaniowe bezpośrednie przygotowanie do małżeństwa prowadzone metodą dialogową, Katowice 2004.
Ryś M., Psychologia małżeństwa. Zarys problematyki. Otwock 1997.
Temkin B.A., Miłość nie wystarczy. Jak rozwiązywać nieporozumienia i konflikty małżeństw, Poznań 1996.
Trzecia instrukcja Episkopatu Polski o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele katolickim (13.12.1989), w: Cz. Krakowiak, L. Adamowicz (red.), Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski (1966-1993), Lublin 1994.
Czupryński, W. (2015). Przygotowanie do małżeństwa w obliczu współczesnych wyzwań kulturowych. Studia Warmińskie, 52, 215–225. https://doi.org/10.31648/sw.133
Wojsław Czupryński
Katedra Teologii Pastoralnej i Katechetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
Katedra Teologii Pastoralnej i Katechetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
