„Privatus carcer” w ustawodawstwie cesarzy rzymskich (IV-VI w.)
Maria Piechocka-Kłos
Katedra Teologii Dogmatycznej i Fundamentalnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstrakt
W dzisiejszych czasach kara, która najbardziej ogranicza prawa człowieka, to kara pozbawienia lub ograniczenia wolności. Jednak myśl, aby uwięzić człowieka swoimi korzeniami sięga początków dziejów ludzkości. Badania historyczne dowodzą, że więzienia są jedną z najstarszych instytucji, jaka została stworzona przez społeczeństwo. W starożytnym Rzymie oskarżeni, za wszelkiego rodzaju przestępstwa i wykroczenia, trafiali nie tylko do więzień publicznych, nad którymi władzę i kontrolę sprawowało państwo lub bezpośrednio władca, ale i prywatnych. Istnienie właśnie tych ostatnich stanowi ciekawy wątek w historii starożytnej. W badaniach nad zagadnieniem „privatus carcer” wykorzystano materiał źródłowy pochodzący głównie z analiz rzymskich aktów prawnych, ogłoszonych w IV-VI w. i zamieszczonych w Kodeksie Teodozjańskim i Kodeksie Justyniańskim.
Słowa kluczowe:
privatus carcer”, prawo rzymskie, cesarz, cesarstwo rzymskie, historia starożytnaBibliografia
Christianson S., Więzienia świata, tłum. B. Gutowska-Nowak, Warszawa, 2004.
Czerwiec M., Więziennictwo, Warszawa 1958.
Gaudemet J., Institutiones de l`Antiquité, Paris 1967.
Iwaszkiewicz P., Łoś W., Stępień M. (red.), Władcy i wodzowie w starożytności, Warszawa 1998.
Jurewicz A.R., Organizacja wymiaru sprawiedliwości, w: A. Jurewicz, R. Sajkowski, B. Sitek, J. Szczerbowski, A. Świętoń (red.), Rzymskie prawo publiczne, Olsztyn 2011.
Kaser M., Zur Kriminalgerichtsbarkeit gegen Sklaven, Studia et Documenta Historiae et Iuris 6 (1940).
Kraus J.U., Gefängnisse im römischen Reich, Stuttgarf 1996.
Kumaniecki K. (red.), Słownik łacińsko-polski, Warszawa 1996.
Kuryłowicz M., Wiliński A., Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 2013.
Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.
Lyons L., Historia kar cielesnych, tłum. M. Kittel, Warszawa 2010.
Machel H., Wstęp, w: Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna, Gdańsk 2003.
Mommsen T., Römisches Strafrecht, Berlin 1899.
Platon, Obrona Sokratesa, przekł. W. Witwicki, Kraków 2007.
Rabinowicz L., Podstawy nauki o więziennictwie, Warszawa 1933.
Robinson O., Private prisons, Revue Internationale des Droits de l'Antiquite 15 (1968).
Schumacher L., Niewolnictwo antyczne, przekł. B. Mrozewicz, Poznań 2005.
Święcicka P., Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 2011.
Węglarczyk E., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1970.
Wronkowska S., Zmierczak M. (red.), Kompedium wiedzy o społeczeństwie, państwie i prawie, Warszawa-Poznań 1995.
Katedra Teologii Dogmatycznej i Fundamentalnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
