Transmisja pokoleniowa – przekaz wartości w rodzinie w kontekście nauki Kościoła, informacja z badania młodzieży z województwa warmińsko-mazurskiego
Piotr Wójcik
Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji (doktorant), Uniwersytet Warszawski, ul. Żurawia 4, 00-503 WarszawaAbstrakt
W rodzinie realizuje się proces socjalizacji dzieci, przekazywania wartości, transmisji pokoleniowej, poznawania przez nie ról społecznych, umiejętności życia w społeczeństwie – nabywania kompetencji kulturowych, poznania fundamentów kapitału kulturowego, który tworzą idee, wiedza, umiejętności i przedmioty o wartościach kulturowych. Nie zawsze jednak rodzina funkcjonuje w taki sposób, który pozwala na kształtowanie człowieka otwartego, myślącego, umiejącego żyć w społeczeństwie, a więc wyposażać dzieci w odpowiedni kapitał kulturowy, w kompetencje kulturowe. Niektóre rodziny podlegają dysfunkcjom na różnych poziomach. Oprócz najłatwiejszych do wyliczenia dysfunkcji, takich jak: uzależnienia czy bieda, koniecznie trzeba wskazać na kurczący się budżet czasu w rodzinach pochłaniany przez pracę zarobkową, nieobecność jednego z rodziców lub zamieszkiwanie z konkubentem rodzica. W ostatnich latach wspólnota czasu rodzinnego została jeszcze zmniejszona przez migrację zarobkową rodziców, szczególnie mocny wpływ na ocenę relacji rodzinnych ma nieobecność matki. Socjologia – jako nauka o społeczeństwie i zachodzących w nim procesach – pomaga zdiagnozować zachodzące zmiany, transformację wartości i wskazać, np. duszpasterstwu potencjalne możliwości współuczestnictwa w formowaniu, szczególnie przez młodych ludzi, systemów wartości opartych na moralnych wskazaniach kościelnego nauczania.
Słowa kluczowe:
rodzina, wartości, przekaz wartości, transmisja pokoleniowaBibliografia
Bourdieu P., “The school as a Conservative Force: Scholastic and Cultural Inequalities”, w: J. Eggelston (red.), “Contemporary Research in the Sociology of Education”, Londyn 1974.
Bourdieu P., Passeron J.-C., „Reprodukcja”, Warszawa 2006.
Kozyr-Kowalski S., „Socjologia, społeczeństwo obywatelskie i państwo”, Poznań 2000.
Mariański J., „Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej – stabilność i zmiana”, Toruń 2012.
Mariański J., „Moralność jako fakt społeczny”, Socjologia religii 6 (2008).
Mariański J., „Przemiany moralności polskich maturzystów w latach 1994-2009. Studium socjologiczne”, Lublin 2011.
Mariański J., „Kryzys moralny czy transformacja wartości? Studium socjologiczne”, Lublin 2001.
Miszalska A., „Moralność a demokracja – uwagi o stylu moralnym współczesnego społeczeństwa polskiego”, w: J. Mariański (red.), „Kondycja moralna społeczeństwa polskiego”, Kraków 2002.
Misztal M., „Problematyka wartości w socjologii”, Warszawa 1980.
Róg A., Orzechowska M., „Wychowanie do wartości”, Edukacja i dialog 5 (198) (2004), http://www.eid.edu.pl/archiwum/2004,102/maj,199/wychowanie_do_wartosci,1619.html (19.02.2014).
Rymsza A., „Klasyczne koncepcje kapitału społecznego”, w: T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), „Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, Instytut spraw publicznych, Program Polityki Społecznej”, Warszawa 2007.
Sarzała D., „Sztuka dokonywania wyborów”, Edukacja i dialog 6 (189) (2007), http://www.eid.edu.pl/ archiwum/2000,98/marzec,157/sztuka_dokonywania_wyboru,966.html (19.02.2014).
Świątkiewicz W., „Kapitał kulturowy a zagadnienie integracji społecznej”, w: A. Barska, T. Michalczyk, M.S. Szczepański (red.), „Ku integracji rozwoju człowieka i społeczeństwa. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Władysławowi Macherowi”, Katowice-Opole 2001.
Świda-Ziemba H., „Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych”, Warszawa 1995.
Żerel E., „Kondycja moralna maturzystów lubelskich”, Socjologia religii 6 (2008).
Ziółkowski M., „Społeczno-kulturowy kontekst kondycji moralnej społeczeństwa polskiego”, w: J. Mariański (red.), „Kondycja moralna społeczeństwa polskiego”, Kraków 2002.
Ziółkowski M., „Zmiany systemu wartości”, w: J. Wasilewski (red.), „Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian”, Warszawa 2006.
Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji (doktorant), Uniwersytet Warszawski, ul. Żurawia 4, 00-503 Warszawa
