Identyfikacja praktyk kulturowych wśród młodych dorosłych - analiza wrażliwa na konteksty
Ewa Małgorzata Przybylska
Katedra Pedagogiki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawahttps://orcid.org/0000-0001-8338-5484
Danuta Wajsprych
Instytut Nauk Społecznych i Humanistycznych, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, al. Grunwaldzka 238A, 80-266 Gdańskhttps://orcid.org/0000-0001-7555-1032
Abstrakt
W artykule podjęto próbę przedstawienia sposobów doświadczania kultury przez młodych dorosłych, studentów dużych aglomeracji miejskich. W prezentowanym badaniu kultura nie jest traktowana jako byt zewnętrzny wobec człowieka, byt, który go określa, lecz jako efekt jednostkowego i wspólnotowego działania. Wychodząc z założenia, że udział w niej nie ma nic wspólnego z odświętnością, jest natomiast ciągły, bezwyjątkowy i ściśle relacyjny, przyjęto, że znaczenia, jakie rozmówcy – w efekcie własnych osobistych doświadczeń – nadają swojej partycypacji w kulturze, pozwalają na wgląd w procesy przyswajania kultury tożsame z fenomenem uczenia się. Świadomie wykraczając poza ramy metodologiczne narzucone przez fenomenografię, autorki dążą do poznania dominującej współcześnie racjonalności partycypacji w kulturze, ukształtowanej na skutek negocjacji między uczącym się podmiotem
a światem zewnętrznym. Owa racjonalność – jak pokazują wyniki badań – daleka jest od kulturowego obywatelstwa i dekonsumpcyjnie, personalistycznie, wspólnotowo zorientowanego modelu edukacji kulturowej i tradycji myśli moralnej, która pod żadnym pozorem nie może być zerwana za sprawą wydarzeń politycznych i politycznego uwikłania samej edukacji.
Słowa kluczowe:
doświadczanie kultury, racjonalność partycypacyjna, obywatelstwo kulturowe, odobywatelnienieBibliografia
Baecker Dirk, 2003, Wozu Kultur?, Kulturverlag Kadamos, Berlin.
Barnard Alan, McCosker Heather and Gerber Rod, 1999, Phenomenography: A Qualitative Research Approach for Exploring Understanding in Health Care, Qualitative Health Research, vol. 9, pp. 212–226.
Besnard Pierre, 1988, Problematyka animacji społeczno-kulturalnej, in: Maurice Debesse and Gaston Mialaret (eds.), Rozprawy o wychowaniu, transl. Zofia Zakrzewska, PWN, Warszawa, pp. 341–376.
Biesta Gert J.J., 2010, Good Education in an Age of Measurement: Ethics, Politics, Democracy, Paradigm Publishers, Boulder.
Braun Tom and Schorn Brigitte, 2012, Ästhetisch-kulturelles Lernen und kulturpädagogische Bildungspraxis, in: Hildegard Bockhorst, Vanessa-Isabelle Reinwand and Wolfgang Zacharias (eds.), Handbuch Kulturelle Bildung, kopaed, München, pp. 128–134.
Červinkova Hana and Gołębniak Dorota (eds), 2010, Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Cross Patrycia K., 1981, Adults as Learners: Increasing Participation and Facilitating Learning, CA: Jossey-Bass, San Francisco.
Fuchs Max, 2012, Kulturbegriffe, Kultur der Moderne, kultureller Wandel, in: Hildegard Bockhorst, Vanessa-Isabelle Reinwand and Wolfgang Zacharias (eds.), Handbuch Kulturelle Bildung, Springer, Wiesbaden, pp. 63–67.
Hughes Christina H. and Malcolm Tight, 1998, The Myth of the Learning Society, in: Stewart Ranson (ed.), Inside the Learning Society, Cassell, London, pp. 179–188.
Janicka-Olejnik Ewa, 2016, Uczestnictwo Polaków w kulturze w świetle aktualnych raportów, Studia BAS, vol. 2 (46), pp. 57–75.
Kosińska Marta, 2014, Edukacja kulturowa, in: Rafal Koshany and Agata Skórzyńska (eds.), Edukacja kulturowa. Podręcznik, Centrum Praktyk Edukacyjnych, Poznań, p. 172–178.
Krajewski Marek and Schmidt Filip, 2014, Raport z II etapu badań w ramach projektu Animacja/edukacja. Możliwości i ograniczenia edukacji i animacji kulturowej w Polsce. Analiza wywiadów telefonicznych, https://www.slideshare.net/mik_krakow/animacja-edukacja-analizawywiadowtelefonicznych (22.09.2019).
Kroeber Alfred and Kluckhohn Clyde, 1963, Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions, Vintage Books, New York.
Kurantowicz Ewa and Nizińska Adrianna, 2012, Trajektorie uczenia się w instytucjach kształcenia ustawicznego, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Kurz Iwona (ed.), 2008, Lokalnie. Animacja kultury/Community arts, Stowarzyszenie Katedra Kultury, Warszawa.
Kwieciński Zbigniew, 2007, Między patosem a edukacją. Studia i szkice socjopedagogiczne, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Makówka Małgorzata, 2007, Funkcje uczestnictwa w kulturze, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, no. 742, p. 5–22.
Malewski Mieczysław, 2010, Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Mandel Birgit (ed.), 2005, Kulturvermittlung zwischen kultureller Bildung und Kulturmarketing. Eine Profession mit Zukunft, transcript, Bielefeld.
Marton Ference, 1988, Phenomenography: Exploring Different Conceptions of Reality, in: David M. Fetterman, Qualitative Approaches to Evaluation in Education: The Silent Scientific Revolution, Praeger, New York, pp. 176–205.
Marton Ference, 1994, On the Structure of Awareness, in: John A. Bowden and Eleanor Walsh (eds.), Phenomenographic Research: Variations in Method, RMIT University Press, Melbourne, pp. 89–100.
Marton Ference, Maj Asplund Carlsson and László Halász, 1992, Differences in Understanding and the Use of Reflective Learning in Reading, British Journal of Educational Psychology, vol. 62, pp. 1–16, https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.1992.tb00995.x.
Moosmüller Alois, 2009, Kulturelle Differenz: Diskurse und Kontexte, in: Alois Mossmüller (ed.), Konzepte kultureller Differenz, Waxmann, Münster, pp. 13–45.
Nacher Anna, 2014, Poza fetysz partycypacji, in: Rafał. Koschany and Agata Skórzyńska, Edukacja kulturowa. Podręcznik, Centrum Praktyk Edukacyjnych, Poznań, p. 51–62.
Ortega y Gasset José, 1930, The Revolt of the Masses, transl. anonymous, W. W. Norton & Co., New York. https://ia800204.us.archive.org/32/items/TheRevoltOfTheMassesJoseOrtegaYGasset/Philosophy%20-%20The%20Revolt%20of%20the%20Masses%20-%20Ortega%20y%20Gasset%20Jose.pdf (22.09. 2019).
Reinwand Vanessa-Isabelle, 2012, Künstlerische Bildung – Ästhetische Bildung – Kulturelle Bildung, in: Hildegard Bockhorst, Vanessa-Isabelle, Reinwand and Wolfgang Zacharias (eds.), Handbuch Kulturelle Bildung, kopaed, München, pp. 108–114.
Rogozińska Anna, 2009, Animacja kultury a zmiana społeczna w kontekście community arts i community cultural development, Kultura Współczesna, vol. 4, pp. 90–102.
Schlutz Ekkehard, 2015, Kultur, in: Jörg Dinkelaker and Aiga von Hippel (eds.), Erwachsenenbildung in Grundbegriffen, W. Kohlhammer, Stuttgart, pp. 223–230.
Schonmann Shifra (ed.), 2015, International Yearbook for Research in Arts Education, vol. 3, The Wisdom of the Many: Key Issues in Arts Education, Waxmann, Münster.
Szkudlarek Tomasz, 1993, Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Usher Robin and Bryant Ian, Johnston Rennie, 1997, Adult Education and the Postmodern Challenge: Learning beyond Limits, Routledge, London.
Williams Raymond, 1985, Keywords: A Vocabulary of Culture and Society, Blackwell, New York.
Barnard Alan, McCosker Heather and Gerber Rod, 1999, Phenomenography: A Qualitative Research Approach for Exploring Understanding in Health Care, Qualitative Health Research, vol. 9, pp. 212–226.
Besnard Pierre, 1988, Problematyka animacji społeczno-kulturalnej, in: Maurice Debesse and Gaston Mialaret (eds.), Rozprawy o wychowaniu, transl. Zofia Zakrzewska, PWN, Warszawa, pp. 341–376.
Biesta Gert J.J., 2010, Good Education in an Age of Measurement: Ethics, Politics, Democracy, Paradigm Publishers, Boulder.
Braun Tom and Schorn Brigitte, 2012, Ästhetisch-kulturelles Lernen und kulturpädagogische Bildungspraxis, in: Hildegard Bockhorst, Vanessa-Isabelle Reinwand and Wolfgang Zacharias (eds.), Handbuch Kulturelle Bildung, kopaed, München, pp. 128–134.
Červinkova Hana and Gołębniak Dorota (eds), 2010, Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Cross Patrycia K., 1981, Adults as Learners: Increasing Participation and Facilitating Learning, CA: Jossey-Bass, San Francisco.
Fuchs Max, 2012, Kulturbegriffe, Kultur der Moderne, kultureller Wandel, in: Hildegard Bockhorst, Vanessa-Isabelle Reinwand and Wolfgang Zacharias (eds.), Handbuch Kulturelle Bildung, Springer, Wiesbaden, pp. 63–67.
Hughes Christina H. and Malcolm Tight, 1998, The Myth of the Learning Society, in: Stewart Ranson (ed.), Inside the Learning Society, Cassell, London, pp. 179–188.
Janicka-Olejnik Ewa, 2016, Uczestnictwo Polaków w kulturze w świetle aktualnych raportów, Studia BAS, vol. 2 (46), pp. 57–75.
Kosińska Marta, 2014, Edukacja kulturowa, in: Rafal Koshany and Agata Skórzyńska (eds.), Edukacja kulturowa. Podręcznik, Centrum Praktyk Edukacyjnych, Poznań, p. 172–178.
Krajewski Marek and Schmidt Filip, 2014, Raport z II etapu badań w ramach projektu Animacja/edukacja. Możliwości i ograniczenia edukacji i animacji kulturowej w Polsce. Analiza wywiadów telefonicznych, https://www.slideshare.net/mik_krakow/animacja-edukacja-analizawywiadowtelefonicznych (22.09.2019).
Kroeber Alfred and Kluckhohn Clyde, 1963, Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions, Vintage Books, New York.
Kurantowicz Ewa and Nizińska Adrianna, 2012, Trajektorie uczenia się w instytucjach kształcenia ustawicznego, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Kurz Iwona (ed.), 2008, Lokalnie. Animacja kultury/Community arts, Stowarzyszenie Katedra Kultury, Warszawa.
Kwieciński Zbigniew, 2007, Między patosem a edukacją. Studia i szkice socjopedagogiczne, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Makówka Małgorzata, 2007, Funkcje uczestnictwa w kulturze, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, no. 742, p. 5–22.
Malewski Mieczysław, 2010, Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Mandel Birgit (ed.), 2005, Kulturvermittlung zwischen kultureller Bildung und Kulturmarketing. Eine Profession mit Zukunft, transcript, Bielefeld.
Marton Ference, 1988, Phenomenography: Exploring Different Conceptions of Reality, in: David M. Fetterman, Qualitative Approaches to Evaluation in Education: The Silent Scientific Revolution, Praeger, New York, pp. 176–205.
Marton Ference, 1994, On the Structure of Awareness, in: John A. Bowden and Eleanor Walsh (eds.), Phenomenographic Research: Variations in Method, RMIT University Press, Melbourne, pp. 89–100.
Marton Ference, Maj Asplund Carlsson and László Halász, 1992, Differences in Understanding and the Use of Reflective Learning in Reading, British Journal of Educational Psychology, vol. 62, pp. 1–16, https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.1992.tb00995.x.
Moosmüller Alois, 2009, Kulturelle Differenz: Diskurse und Kontexte, in: Alois Mossmüller (ed.), Konzepte kultureller Differenz, Waxmann, Münster, pp. 13–45.
Nacher Anna, 2014, Poza fetysz partycypacji, in: Rafał. Koschany and Agata Skórzyńska, Edukacja kulturowa. Podręcznik, Centrum Praktyk Edukacyjnych, Poznań, p. 51–62.
Ortega y Gasset José, 1930, The Revolt of the Masses, transl. anonymous, W. W. Norton & Co., New York. https://ia800204.us.archive.org/32/items/TheRevoltOfTheMassesJoseOrtegaYGasset/Philosophy%20-%20The%20Revolt%20of%20the%20Masses%20-%20Ortega%20y%20Gasset%20Jose.pdf (22.09. 2019).
Reinwand Vanessa-Isabelle, 2012, Künstlerische Bildung – Ästhetische Bildung – Kulturelle Bildung, in: Hildegard Bockhorst, Vanessa-Isabelle, Reinwand and Wolfgang Zacharias (eds.), Handbuch Kulturelle Bildung, kopaed, München, pp. 108–114.
Rogozińska Anna, 2009, Animacja kultury a zmiana społeczna w kontekście community arts i community cultural development, Kultura Współczesna, vol. 4, pp. 90–102.
Schlutz Ekkehard, 2015, Kultur, in: Jörg Dinkelaker and Aiga von Hippel (eds.), Erwachsenenbildung in Grundbegriffen, W. Kohlhammer, Stuttgart, pp. 223–230.
Schonmann Shifra (ed.), 2015, International Yearbook for Research in Arts Education, vol. 3, The Wisdom of the Many: Key Issues in Arts Education, Waxmann, Münster.
Szkudlarek Tomasz, 1993, Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Usher Robin and Bryant Ian, Johnston Rennie, 1997, Adult Education and the Postmodern Challenge: Learning beyond Limits, Routledge, London.
Williams Raymond, 1985, Keywords: A Vocabulary of Culture and Society, Blackwell, New York.
Przybylska, E. M., & Wajsprych, D. (2020). Identyfikacja praktyk kulturowych wśród młodych dorosłych - analiza wrażliwa na konteksty. Studia Warmińskie, 57, 57–73. https://doi.org/10.31648/sw.4654
Ewa Małgorzata Przybylska
Katedra Pedagogiki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa
https://orcid.org/0000-0001-8338-5484
Katedra Pedagogiki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa
https://orcid.org/0000-0001-8338-5484
Danuta Wajsprych
Instytut Nauk Społecznych i Humanistycznych, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, al. Grunwaldzka 238A, 80-266 Gdańsk
https://orcid.org/0000-0001-7555-1032
Instytut Nauk Społecznych i Humanistycznych, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, al. Grunwaldzka 238A, 80-266 Gdańsk
https://orcid.org/0000-0001-7555-1032
