Wypalenie w relacjach – aspekt duchowy
Barbara Rozen
Katedra Nauk o Rodzinie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztynhttps://orcid.org/0000-0001-6321-0492
Abstrakt
Wypalenie wewnętrzne człowieka jest zjawiskiem, które jako pojęcie pojawiło się w latach siedemdziesiątych XX w. (Herbert Freudenberger). Odtąd powstaje coraz więcej publikacji na ten temat. Jednak większość autorów opisuje przede wszystkim wypalenie na gruncie zawodowym. Tymczasem wypalenie naznacza całą aktywność człowieka, który jest jednością cielesną, psychiczną i duchową. Psychologia umożliwia pewne zrozumienie wypalenia, ale nie daje ostatecznego rozwiązania. Autorka z pozycji chrześcijańskiej nauki o człowieku szuka odpowiedzi na pytania: Czym jest wypalenie wewnętrzne? Jakie są symptomy wypalenia? Jak zaradzić wypaleniu? Trzeba w porę szukać pomocy, uznając własną ułomność w życiowych zmaganiach.
Słowa kluczowe:
wypalenie wewnętrzne, pustka egzystencjalna, małżeństwo, rodzina, Eucharystia, modlitwaBibliografia
Augustyn Józef, 2007, Wypaleni i dlatego niewierni, w: A. Augustyn SJ, K. Osuch SJ (red.), Wierność dzisiaj. Powrót do korzeni, Wydawnictwo WAM, Kraków, s. 119–132.
Augustyn Józef, 2008, Wypaleni nie tylko na polu zawodowym, w: J. Mółka SJ, G. Łuszczak SJ (red.), Docere et educare, Wydawnictwo WAM, Kraków, s. 209–219.
Augustyn Józef, 2013, Ćwiczenia duchowne w praktyce. Uwagi odnoszące się do udzielania i odprawiania Ćwiczeń duchownych św. Ignacego Loyoli z pełnym milczeniem i indywidualnym prowadzeniem, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Augustyn Józef, 2015, Duchowy przewodnik. Jak zrozumieć siebie i innych, Wydawnictwo M, Kraków.
Augustyn Józef,1996, Życie i Eucharystia, Wydawnictwo M, Kraków.
Blachnicki Franciszek, 2001, Rekolekcje więzienne, Wydawnictwo Światło-Życie, Kraków.
Frankl Viktor, 2018, Człowiek w poszukiwaniu sensu, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
Fromm Erich, 1971, O sztuce miłości, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Galarowicz Jan, 2014, Zrozumieć człowieka cierpiącego, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Hałaj Joanna, 2007, Wypalenie zawodowe jako determinant zaburzonej komunikacji interpersonalnej, w: Wojciech J., Maliszewski (red.), Kompetencja w porozumiewaniu się nauczyciela akademickiego. Wielorakie perspektywy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 275–286.
Jan Paweł II, 1997, List apostolski do rodzin Gratissimam sane z okazji Roku Rodziny 1994, w: Wybór listów Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, Wydawnictwo M, Kraków, s. 274–336.
Jan Paweł II, 1997a, List apostolski Dominicae Cenae o tajemnicy i kulcie Eucharystii (1980), w: Wybór listów Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, Wydawnictwo M, Kraków, s. 3–30.
Jan Paweł II, 1999, Homilia w czasie Mszy św. odprawionej w kościele Wszystkich Świętych na rozpoczęcie II Krajowego Kongresu Eucharystycznego – Warszawa 8 czerwca 1987, w: Jan Paweł II, Pielgrzymki do Ojczyzny. Przemówienia i homilie, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 387–391.
Katechizm Kościoła Katolickiego, 1994, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań–Warszawa.
Kirsta Alix, 1998, Jak przezwyciężyć stres. Książka o sposobach odpoczynku i o pozytywnym podejściu do życia, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa.
Kretschmann Rudolf i in., 2003, Stres w zawodzie nauczyciela, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Pines Alana, 2009, Wypalenie – w perspektywie egzystencjalnej, w: Helena Sęk (red.), Wypalenie zawodowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 32–57.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, 1980, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań–Warszawa.
Sovernigo Giuseppe, 1996, Żyć miłością. Dojrzewanie więzi międzyosobowych a życie duchowe, Wydawnictwo M, Kraków.
Strycharska-Gać, Berta, 2009, Nauczycielu, nie wypalaj się! Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Augustyn Józef, 2008, Wypaleni nie tylko na polu zawodowym, w: J. Mółka SJ, G. Łuszczak SJ (red.), Docere et educare, Wydawnictwo WAM, Kraków, s. 209–219.
Augustyn Józef, 2013, Ćwiczenia duchowne w praktyce. Uwagi odnoszące się do udzielania i odprawiania Ćwiczeń duchownych św. Ignacego Loyoli z pełnym milczeniem i indywidualnym prowadzeniem, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Augustyn Józef, 2015, Duchowy przewodnik. Jak zrozumieć siebie i innych, Wydawnictwo M, Kraków.
Augustyn Józef,1996, Życie i Eucharystia, Wydawnictwo M, Kraków.
Blachnicki Franciszek, 2001, Rekolekcje więzienne, Wydawnictwo Światło-Życie, Kraków.
Frankl Viktor, 2018, Człowiek w poszukiwaniu sensu, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
Fromm Erich, 1971, O sztuce miłości, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Galarowicz Jan, 2014, Zrozumieć człowieka cierpiącego, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Hałaj Joanna, 2007, Wypalenie zawodowe jako determinant zaburzonej komunikacji interpersonalnej, w: Wojciech J., Maliszewski (red.), Kompetencja w porozumiewaniu się nauczyciela akademickiego. Wielorakie perspektywy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 275–286.
Jan Paweł II, 1997, List apostolski do rodzin Gratissimam sane z okazji Roku Rodziny 1994, w: Wybór listów Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, Wydawnictwo M, Kraków, s. 274–336.
Jan Paweł II, 1997a, List apostolski Dominicae Cenae o tajemnicy i kulcie Eucharystii (1980), w: Wybór listów Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, Wydawnictwo M, Kraków, s. 3–30.
Jan Paweł II, 1999, Homilia w czasie Mszy św. odprawionej w kościele Wszystkich Świętych na rozpoczęcie II Krajowego Kongresu Eucharystycznego – Warszawa 8 czerwca 1987, w: Jan Paweł II, Pielgrzymki do Ojczyzny. Przemówienia i homilie, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 387–391.
Katechizm Kościoła Katolickiego, 1994, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań–Warszawa.
Kirsta Alix, 1998, Jak przezwyciężyć stres. Książka o sposobach odpoczynku i o pozytywnym podejściu do życia, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa.
Kretschmann Rudolf i in., 2003, Stres w zawodzie nauczyciela, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Pines Alana, 2009, Wypalenie – w perspektywie egzystencjalnej, w: Helena Sęk (red.), Wypalenie zawodowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 32–57.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, 1980, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań–Warszawa.
Sovernigo Giuseppe, 1996, Żyć miłością. Dojrzewanie więzi międzyosobowych a życie duchowe, Wydawnictwo M, Kraków.
Strycharska-Gać, Berta, 2009, Nauczycielu, nie wypalaj się! Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Rozen, B. (2020). Wypalenie w relacjach – aspekt duchowy. Studia Warmińskie, 57, 295–309. https://doi.org/10.31648/sw.4884
Barbara Rozen
Katedra Nauk o Rodzinie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0001-6321-0492
Katedra Nauk o Rodzinie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0001-6321-0492
