Potrzeby psychiczne małżonków w czasie epidemii koronawirusa COVID-19 na podstawie świadectw członków wspólnoty Domowego Kościoła
Cezary Wojciech Opalach
Katedra Teologii Moralnej i Nauk o Rodzinie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstrakt
: Celem autora była weryfikacja hipotezy, zgodnie z którą, sytuacja epidemii koronawirusa COVID-19 negatywnie wpłynęła na realizację potrzeb psychicznych małżonków należących do wspólnoty Domowego Kościoła, w ujęciu teorii potrzeb A. Maslowa. Taki wniosek został postawiony na postawie analizy wpływu obostrzeń, wprowadzonych w Polsce w pierwszych trzech miesiącach (marzec-maj) pandemii COVID-19. Analiza 37 relacji małżonków należących do wyżej wspomnianej wspólnoty nie potwierdziła jednoznacznie postawionej hipotezy, gdyż okazało się, że spośród 254 wzmianek o potrzebach, tylko 82 zapisy mówiły o ich deprywacji, a 172 o ich zaspokojeniu. Źródła takich wyników zdają się być trojakie. Pierwszym wydaje się być brak silnych i stabilnych struktur społecznych. Ich niski poziom funkcjonowania, zgodnie z koncepcją Maslowa, negatywnie koreluje z poczuciem bezpieczeństwa, czyli przekłada się na niski poziom realizacji potrzeb psychicznych. Drugim źródłem wydaje się być filozofia życiowa badanych małżeństw, skupiająca się na rozwoju duchowym i rozwoju rodziny. Wartości te stanowią istotę formacji wspólnoty Domowego Kościoła, zatem można wysnuć wniosek, że przynależność do tej wspólnoty również pozytywnie wpływa na poczucie bezpieczeństwa i realizację potrzeb psychicznych. Trzecim źródłem może być poziom religijności badanych par, który koreluje z zaspokajaniem potrzeb psychologicznych małżonków, chociaż w naszej analizie zmienna ta nie była kontrolowana. Jedynie dalsze badania pozwolą rozstrzygnąć, która zwłaszcza z dwóch ostatnich przyczyn i w jakim stopniu decyduje o ostatecznym kształcie uzyskanych wyników.
Słowa kluczowe:
małżeństwo, potrzeby psychiczne, teoria potrzeb A. Maslowa, społeczność religijnaInstytucje finansujące
Lack
Bibliografia
Agnieszka i Janusz, 2020, Łaska pracy zdalnej, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 51-52.
Ania i Łukasz, 2020, Na nowo postawiliśmy na Niego, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 61.
Ania i Piotrek, 2020, Czas nam dany, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 77-78.
Demitraszek Włodek, 2020, Rodzi się nowy człowiek, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 80.
Dorota i Mariusz, 2020, Nie lękajcie się!, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 53-54.
Gierejczyk Anna i Paweł, 2020, Ograniczenia? A co to takiego?, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 72-74.
Infodent24pl, Koronawirus: 219 nowych zakażeń 31 maja, https://www.infodent24.pl/newsdentpost/koronawirus-219-nowych-zakazen-31-maja,115112.html (12.10.2020).
Internetowy System Aktów Prawnych, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 491), http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000491.pdf, s. 1 (12.10.2020a).
Internetowy System Aktów Prawnych, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000522/O/D20200522.pdf, s. 1-2 (12.10.2020b).
Internetowy System Aktów Prawnych, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000566.pdf, s. 4-6, 9 (12.10.2020c).
Janiccy Urszula i Mateusz, 2020, Ufamy i dziękujemy, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 54.
Jodkowscy Marysia i Edek, 2020, Nie chcemy, aby było jak dawniej, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 65-66.
Jurek, 2020, Formacja przygotowała nas do pandemii, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 67-68.
Justyna i Krystian, 2020, Głód Eucharystii w czasie pandemii, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 74-75.
Kasia i Jarek, 2020, Ja Jestem – nie lękaj się!, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 66-67.
Kozielecki Józef, 2000, Koncepcje psychologiczne człowieka, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Krzysztoniowie Aleksandra i Gabriel, 2020, Chrystus przyszedł mimo zamkniętych drzwi, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 57-59.
Lewiński Maciej, 2020, Czas błogosławieństw, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 51.
Lewkowicz Gabriela i Adam, 2020, Czas remontów, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 75-76.
Łuźniak Patrycja i Paweł, 2020, Kwarantanna w rodzinie – przekleństwo czy błogosławieństwo?, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 33-34.
Madzia i Kajtek, 2020a, Pośrodku trudu można znaleźć szczęście, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 39-42.
Madzia i Kajtek, 2020b, Wielka (nie tylko) Noc kontra Covid-19, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 42-47.
Marczak Marta i Jacek, 2020, Życie zwolniło tempo, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 37-39.
Maslow Abraham, 2004, W stronę psychologii istnienia, tłum. Irena Wyrzykowska, Wydawnictwo REBIS, Poznań.
Maslow Abraham, 2006, Motywacja i osobowość, tłum. Józef Radzicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ministerstwo zdrowia, Cztery nowe potwierdzone przypadki koronawirusa w Polsce, https://web.archive.org/web/20200306235057/https://www.gov.pl/web/zdrowie/cztery-nowe-potwierdzone-przypadki-koronawirusa-w-polsce (12.10.2020a).
Ministerstwo zdrowia, Pięć nowych potwierdzonych przypadków koronawirusa, https://www.gov.pl/web/zdrowie/piec-nowych-potwierdzonych-przypadkow-koronawirusa (12.10.2020b).
Mirka i Adam, 2020, Wierzymy Bogu, trwamy, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 76-77.
Moszczyńscy Elżbieta i Andrzej, 2020, Rola wspólnoty w czasie zarazy, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 69-71.
Mózgowiec Karolina, Chrzanowska Renata, Kopeć Zbigniew, 22. przypadek COVID-19 w Polsce, https://www.mp.pl/covid19/covid19-aktualnosci/228936,22-przypadek-covid-19-w-polsce (12.10.2020).
Mróz Wiesława i Sylwester, 2020, Podarowany został nam czas, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 59-60.
Nowak Piotr, Lockdown w Polsce: co to jest, co to znaczy? Czy zostanie wprowadzony?, https://www.radiozet.pl/Co-gdzie-kiedy-jak/lockdown-w-Polsce-co-to-jest-co-to-znaczy-czy-zostanie-wprowadzony (12.10.2020).
Okoń Asia i Arek, 2020, Oczyszczenie i pokój serca, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 52.
Oleś Piotr, 2003, Wprowadzenie do psychologii osobowości, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Opalach Cezary, 2006, Wspólnota religijna a funkcjonowanie rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Opalach Cezary, 2007, Osoba a osobowość w psychologii, w: Stanisław Bafia (red.), W trosce o godność człowieka, Wydawnictwo „HOSIANUM”, Olsztyn, s. 111-120.
Opalach Cezary, 2018, Warmian and Masurian Families in the perspective of Maslow's theory of needs, Forum Teologiczne, nr 19, s. 191-204.
Pervin Lawrence A., 2002, Psychologia osobowości, tłum. Marek Orski, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Pervin Lawrence A., John Oliver P., 2002, Osobowość. Teoria i badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Piątkowska Aleksandra, 2020, Czy docenimy cud Eucharystii?, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 36-37.
Plopa Mieczysław, 2005, Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Płachta Dorota i Zbyszek, 2020, Podarunek Ojca, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 62-63.
Rejman Stanisław, 2020, Oparcie w wierze mnie ratuje, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 61-62.
Rzeszowska Agnieszka, 2020, Od niepewności do nadziei, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 47-49.
Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, Ochrona przed koronawirusem, https://www.gov.pl/web/koronawirus/porady (12.10.2020a).
Staneccy Julia i Janusz, 2020, Kwarantanna u wielodzietnych, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 30-33.
Strużanowscy Beata i Tomasz, 2020, Krajobraz po (?) koronawirusie, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 27-29.
Talaga Tomasz, 2020, Modlitwa małżonków #niechcemyrozwodu, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 54-57.
Turkosz Joanna i Patric, 2020, Tęsknię za przyjmowaniem Komunii, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 34-36.
TVN24, Premier: szkoły zamknięte na dwa tygodnie, https://tvn24.pl/polska/koronawirus-w-polsce-szkoly-przedszkola-i-zlobki-zamkniete-w-calym-kraju-na-dwa-tygodnie-4344016?fbclid=IwAR3fNXmzl63tIFE9Ie6UTTO6h4QdZx9WQXws7b0Dq5Lpi2ROr4rTttYan3w (12.10.2020).
TVPINFO, „Pacjent zero” opuścił szpital. Jest wyleczony, https://www.tvp.info/47205329/pacjent-zero-opuscil-szpital-jest-wyleczony (12.10.2020).
Twitter, Ministerstwo Zdrowia, https://twitter.com/MZ_GOV_PL/status/1237037259674845184 (12.10.2020).
Urszula i Janusz, 2020, Zakazany owoc smakuje lepiej, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 49-50.
Walczakowie Kasia i Mariusz, 2020, Bronimy się przed „wirusami”, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 29-30.
Wiatrowski Tomasz, 2020, Oś formacji w DK, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 30.
Wprost, Koronawirus w Polsce. Minister zdrowia: Jest kolejny przypadek choroby, https://www.wprost.pl/kraj/10304919/koronawirus-w-polsce-minister-zdrowia-jest-kolejny-przypadek-choroby.html (12.10.2020).
Ania i Łukasz, 2020, Na nowo postawiliśmy na Niego, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 61.
Ania i Piotrek, 2020, Czas nam dany, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 77-78.
Demitraszek Włodek, 2020, Rodzi się nowy człowiek, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 80.
Dorota i Mariusz, 2020, Nie lękajcie się!, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 53-54.
Gierejczyk Anna i Paweł, 2020, Ograniczenia? A co to takiego?, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 72-74.
Infodent24pl, Koronawirus: 219 nowych zakażeń 31 maja, https://www.infodent24.pl/newsdentpost/koronawirus-219-nowych-zakazen-31-maja,115112.html (12.10.2020).
Internetowy System Aktów Prawnych, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 491), http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000491.pdf, s. 1 (12.10.2020a).
Internetowy System Aktów Prawnych, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000522/O/D20200522.pdf, s. 1-2 (12.10.2020b).
Internetowy System Aktów Prawnych, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000566.pdf, s. 4-6, 9 (12.10.2020c).
Janiccy Urszula i Mateusz, 2020, Ufamy i dziękujemy, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 54.
Jodkowscy Marysia i Edek, 2020, Nie chcemy, aby było jak dawniej, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 65-66.
Jurek, 2020, Formacja przygotowała nas do pandemii, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 67-68.
Justyna i Krystian, 2020, Głód Eucharystii w czasie pandemii, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 74-75.
Kasia i Jarek, 2020, Ja Jestem – nie lękaj się!, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 66-67.
Kozielecki Józef, 2000, Koncepcje psychologiczne człowieka, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Krzysztoniowie Aleksandra i Gabriel, 2020, Chrystus przyszedł mimo zamkniętych drzwi, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 57-59.
Lewiński Maciej, 2020, Czas błogosławieństw, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 51.
Lewkowicz Gabriela i Adam, 2020, Czas remontów, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 75-76.
Łuźniak Patrycja i Paweł, 2020, Kwarantanna w rodzinie – przekleństwo czy błogosławieństwo?, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 33-34.
Madzia i Kajtek, 2020a, Pośrodku trudu można znaleźć szczęście, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 39-42.
Madzia i Kajtek, 2020b, Wielka (nie tylko) Noc kontra Covid-19, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 42-47.
Marczak Marta i Jacek, 2020, Życie zwolniło tempo, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 37-39.
Maslow Abraham, 2004, W stronę psychologii istnienia, tłum. Irena Wyrzykowska, Wydawnictwo REBIS, Poznań.
Maslow Abraham, 2006, Motywacja i osobowość, tłum. Józef Radzicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ministerstwo zdrowia, Cztery nowe potwierdzone przypadki koronawirusa w Polsce, https://web.archive.org/web/20200306235057/https://www.gov.pl/web/zdrowie/cztery-nowe-potwierdzone-przypadki-koronawirusa-w-polsce (12.10.2020a).
Ministerstwo zdrowia, Pięć nowych potwierdzonych przypadków koronawirusa, https://www.gov.pl/web/zdrowie/piec-nowych-potwierdzonych-przypadkow-koronawirusa (12.10.2020b).
Mirka i Adam, 2020, Wierzymy Bogu, trwamy, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 76-77.
Moszczyńscy Elżbieta i Andrzej, 2020, Rola wspólnoty w czasie zarazy, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 69-71.
Mózgowiec Karolina, Chrzanowska Renata, Kopeć Zbigniew, 22. przypadek COVID-19 w Polsce, https://www.mp.pl/covid19/covid19-aktualnosci/228936,22-przypadek-covid-19-w-polsce (12.10.2020).
Mróz Wiesława i Sylwester, 2020, Podarowany został nam czas, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 59-60.
Nowak Piotr, Lockdown w Polsce: co to jest, co to znaczy? Czy zostanie wprowadzony?, https://www.radiozet.pl/Co-gdzie-kiedy-jak/lockdown-w-Polsce-co-to-jest-co-to-znaczy-czy-zostanie-wprowadzony (12.10.2020).
Okoń Asia i Arek, 2020, Oczyszczenie i pokój serca, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 52.
Oleś Piotr, 2003, Wprowadzenie do psychologii osobowości, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Opalach Cezary, 2006, Wspólnota religijna a funkcjonowanie rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Opalach Cezary, 2007, Osoba a osobowość w psychologii, w: Stanisław Bafia (red.), W trosce o godność człowieka, Wydawnictwo „HOSIANUM”, Olsztyn, s. 111-120.
Opalach Cezary, 2018, Warmian and Masurian Families in the perspective of Maslow's theory of needs, Forum Teologiczne, nr 19, s. 191-204.
Pervin Lawrence A., 2002, Psychologia osobowości, tłum. Marek Orski, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Pervin Lawrence A., John Oliver P., 2002, Osobowość. Teoria i badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Piątkowska Aleksandra, 2020, Czy docenimy cud Eucharystii?, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 36-37.
Plopa Mieczysław, 2005, Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Płachta Dorota i Zbyszek, 2020, Podarunek Ojca, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 62-63.
Rejman Stanisław, 2020, Oparcie w wierze mnie ratuje, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 61-62.
Rzeszowska Agnieszka, 2020, Od niepewności do nadziei, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 47-49.
Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, Ochrona przed koronawirusem, https://www.gov.pl/web/koronawirus/porady (12.10.2020a).
Staneccy Julia i Janusz, 2020, Kwarantanna u wielodzietnych, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 30-33.
Strużanowscy Beata i Tomasz, 2020, Krajobraz po (?) koronawirusie, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 27-29.
Talaga Tomasz, 2020, Modlitwa małżonków #niechcemyrozwodu, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 54-57.
Turkosz Joanna i Patric, 2020, Tęsknię za przyjmowaniem Komunii, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 34-36.
TVN24, Premier: szkoły zamknięte na dwa tygodnie, https://tvn24.pl/polska/koronawirus-w-polsce-szkoly-przedszkola-i-zlobki-zamkniete-w-calym-kraju-na-dwa-tygodnie-4344016?fbclid=IwAR3fNXmzl63tIFE9Ie6UTTO6h4QdZx9WQXws7b0Dq5Lpi2ROr4rTttYan3w (12.10.2020).
TVPINFO, „Pacjent zero” opuścił szpital. Jest wyleczony, https://www.tvp.info/47205329/pacjent-zero-opuscil-szpital-jest-wyleczony (12.10.2020).
Twitter, Ministerstwo Zdrowia, https://twitter.com/MZ_GOV_PL/status/1237037259674845184 (12.10.2020).
Urszula i Janusz, 2020, Zakazany owoc smakuje lepiej, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 49-50.
Walczakowie Kasia i Mariusz, 2020, Bronimy się przed „wirusami”, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 29-30.
Wiatrowski Tomasz, 2020, Oś formacji w DK, Domowy Kościół. Czerwiec-sierpień 2020. List do wspólnot rodzinnych, nr 159, s. 30.
Wprost, Koronawirus w Polsce. Minister zdrowia: Jest kolejny przypadek choroby, https://www.wprost.pl/kraj/10304919/koronawirus-w-polsce-minister-zdrowia-jest-kolejny-przypadek-choroby.html (12.10.2020).
Opalach, C. W. (2021). Potrzeby psychiczne małżonków w czasie epidemii koronawirusa COVID-19 na podstawie świadectw członków wspólnoty Domowego Kościoła. Studia Warmińskie, 58, 393–408. https://doi.org/10.31648/sw.6214
Cezary Wojciech Opalach
Katedra Teologii Moralnej i Nauk o Rodzinie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
Katedra Teologii Moralnej i Nauk o Rodzinie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
