Papieża Franciszka odnowa działalności duszpasterskiej w logice miłosierdzia
Ryszard Hajduk
Department of Pastoral Theology and Catechetics, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstrakt
Bóg, okazując ludziom miłosierdzie, wskazuje Kościołowi drogę realizacji jego zbawczego posłannictwa w świecie. Zdaniem papieża Franciszka, odnowa działalności duszpasterskiej winna dokonać się w logice Bożego miłosierdzia. Jako bijące serce Ewangelii winno ono znaleźć się w centrum komunikowanego ludziom orędzia zbawienia, jak i nadać kształt duszpasterstwu. Operacjonalizacja prawdy o Bożym miłosierdziu prowadzi duszpasterzy do przyjęcia postawy wyjścia na peryferie egzystencji, niesienia ludziom zranionym grzechami przebaczenia i pociechy oraz gotowości do towarzyszenia im w osiąganiu pełni dojrzałości chrześcijańskiej. Ich motywacji do pełnienia posługi na wzór Jezusa Chrystusa, który jest doskonałym uosobieniem Bożego miłosierdzia, nie może osłabiać błędne jego rozumienie, zanik świadomości grzechu czy relatywistyczne podejście do wartości i zasad moralnych. Działając zgodnie z logiką miłosierdzia, Kościół daje świadectwo wierności Bogu i wnosi znaczący wkład w budowanie bardziej ludzkiego świata.
Słowa kluczowe:
Kościół, ubóstwo, grzech, towarzyszenie, przebaczenie, łaska, moralnośćBibliografia
Catechism of the Catholic Church, 1992, https://www.usccb.org/sites/default/files/flipbooks/catechism/ (28.01.2021). Google Scholar
Augustin George, 2016, Thematische Hinführung, in: Augustin George (ed.), Barmherzigkeit leben. Eine Neuentdeckung der christlichen Berufung, Herder, Freiburg i. B., p. 9-15. Google Scholar
Benedict XVI, 2006, Encyclical Letter Deus caritas est, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 98, p. 217-252. Google Scholar
Benedict XVI, 2009, Encyclical Letter Caritas in veritate, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 101, p. 641-709. Google Scholar
Bogner Daniel, 2017, Prägender Einfluss, Herder Korrespondenz, No. 10, p. 21-24. Google Scholar
Bucher Rainer, 2016, Mehr als Stellschrauben, Herder Korrespondenz, No. 6, p. 15-16. Google Scholar
Chavez Avida Monica, 2003, El sufrimiento a la luz de la misericordia, Colección Sinergia, Madrid. Google Scholar
Daniélou Jean, 1951, Pour une théologie de l’hospitalité, La Vie Spirituelle, No. 11, p. 339-347.
Crossref
Google Scholar
Danneels Godfried, 2003, Kościół w ogniu krytyki, Pastores, No. 2, p. 49-57. Google Scholar
Derrida Jacques, 2000, Of Hospitality. Anne Douformantelle invites Jacques Derrida to respond, Stanford University Press, Stanford. Google Scholar
Drożdż Bogusław, 2013, Grzech a dekonstrukcja wiary, in: Przygoda Wiesław, Święs Kazimierz (ed.), Duszpasterstwo wobec kryzysu wiary, Wydawnictwo KUL, Lublin, p. 103-119. Google Scholar
Espinosa Arce Juan Pablo, 2015, Misericordiae vultus: pistas para su lectura, Mensaje, No. 12, p. 27-31. Google Scholar
Figueroa-Deck Allan, Francisco, 2017, Obispo de Roma. La revolución de la misericordia, in: Aranguren Gonzalo, Alfonso, Palazzi, Félix (ed.), Desafíos de una teología iberoamericana inculturada en tiempos de globalización, interculturalidad y exclusión social. Actas del Primer Encuentro Iberoamericano de Teología, Convivium Press, Miami, p. 238-247. Google Scholar
Francis, 2013, Apostolic Exhortation Evangelii gaudium, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 105, p. 1019-1137. Google Scholar
Francis, 2013, Encyclical Letter Lumen fidei, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 105, p. 555-598. Google Scholar
Francis, 2015, Bull of Indiction of the Extraordinary Jubilee of Mercy Misericordiae vultus, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 107, p. 399-420. Google Scholar
Francis, 2015, Encyclical Letter Laudato si’, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 107, p. 847-945. Google Scholar
Francis, 2016, Apostolic Exhortation Amoris laetitia, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 108, p. 312-446. Google Scholar
Francis, 2018, Apostolic Exhortation Gaudete et exultate, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 110, p. 1111-1161. Google Scholar
Francis, 2019, Apostolic Exhortation Christus vivit, http://www.vatican.va/content/francesco/en/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20190325_christus-vivit.html (28.01.2021). Google Scholar
Francis, 2020, Encyclical Letter Fratelli tutti, http://www.vatican.va/content/francesco/en/encyclicals/documents/papa-francesco_20201003_enciclica-fratelli-tutti.html (28.01.2021). Google Scholar
Freiherr von Fürstenberg Gregor, 2015, Zustand permanenter Evangelisierung, Herder Korrespondenz, No. 11, p. 30-33. Google Scholar
Friese Heidrun, 2014, Grenzen der Gastfreundschaft. Die Bootsflüchtlinge von Lampedusa und die europäische Frage, Transcript Verlag, Bielefeld.
Crossref
Google Scholar
Gallagher Raphael, 2016, The Reception of Amoris Laetitia, The Pastoral Review, No. 4, p. 4–9. Google Scholar
Galli Carlos María, 2014, La teología pastoral de Evangelii Gaudium en el proyecto misionero de Francisco, Teología, No. 114, s. 23-59. Google Scholar
Granados José, Kampowski Stephan, Pérez-Soba Juan José, 2016, Acompañar, discernir, integrar. Vademécum para una nueva pastoral familiar a partir de la exhortación Amoris laetitia, Fonte, Burgos. Google Scholar
Grillo Andrea, 2016, Le cose nuove di „Amoris laetitia”. Come Papa Francesco traduce il sentire cattolico, Cittadella, Assisi. Google Scholar
Hajduk Ryszard, 2013, Ewangelia na forum świata. Od apologetyki do marketingu narracyjnego, Homo Dei, Kraków. Google Scholar
Hajduk Ryszard, 2017, Miłosierdzie duszpasterskie w Tradycji kościelnej i w Amoris laetitia papieża Franciszka, Forum Teologiczne, No. 18, p. 181-195.
Crossref
Google Scholar
Hajduk Ryszard, 2018a, Apel Franciszka o „nawrócenie pastoralne” w Amoris Laetitia, Homo Dei, No. 1, p. 19-30. Google Scholar
Hajduk Ryszard, 2018b, Łagodność pastoralna, Homo Dei, Kraków. Google Scholar
Hastetter Michaela C., 2017, Via Caritatis – Pastoral Care of the Divorced and Remarried. An Ecumenical Comparison in the Context of Amoris Laetitia, in: Knieps-Port le Roi Thomas (ed.), A Point of No Return? Amoris Laetitia on Marriage, Divorce and Remarriage, Lit Verlag, Berlin, p. 195-214. Google Scholar
John Paul II, 1980, Encyclical Letter Dives in misericordia, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 72, p. 1177-1232. Google Scholar
Kasper Walter, 2015, Papst Franziskus – Revolution der Zärtlichkeit und der Liebe. Theologische Wurzeln und pastorale Perspektiven, Bibelwerk, Stuttgart. Google Scholar
Lehner Wolfgang, 2016, Ruf in die Zeit – das Jahr der Barmherzigkeit. Barmherzigkeit in medialen Mechanismen, Klerusblatt, No. 4, p. 78-82. Google Scholar
Lohfink Gerhard, 1991, Wie hat Jesus Gemeinde gewollt?, Herder, Freiburg i. B. Google Scholar
Markschies Christoph, 2006, Das antike Christentum. Frömmigkeit, Lebensformen, Institutionen, C.H. Beck, München. Google Scholar
Marshall Green Molly, 1991, Sin, in: Cox James W. (ed.), Handbook of Themes for Preaching, Westminster John Knox, Louisville, p. 118-222. Google Scholar
Massaro Thomas, 2018, Mercy in Action. The Social Teachings of Pope Francis, Rowman & Littlefield, Lanham. Google Scholar
Mattheeuws Alain, 2017, Le discernement pastoral après Amoris laetitia. Manifester le kairos, Nouvelle Revue Théologique, No. 4, p. 587-604.
Crossref
Google Scholar
Menke Karl-Heinz, 2017, Macht die Freiheit wahr?, Herder Korrespondenz, No. 3, p. 46-49. Google Scholar
Müller Johann Baptist, 1997, Religion und Politik. Wechselwirkungen und Dissonanzen, Duncker & Humblot Verlag, Berlin.
Crossref
Google Scholar
O’Gorman Kevin, 2006, Jacques Derrida’s philosophy of hospitality, Hospitality Review No. 8, p. 50-57. Google Scholar
Orth Stefan, 2017, Papst Franziskus am Scheideweg, Herder Korrespondenz, No. 1, s. 4-5. Google Scholar
Paul VI, 1968, Encyclical Letter Humanae vitae, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 60, p. 481-503. Google Scholar
Paul VI, 1976, Apostolic Exhortation Evangelii nuntiandi, Acta Apostolicae Sedis, Vol. 68, p. 5-76. Google Scholar
Petrà Basilio, 2016, Amoris laetitia: accompagnare, discernere e integrare la fragilità. La morale cattolica dopo il capitolo ottavo, Cittadella, Assisi. Google Scholar
Polak Mieczysław, 2015, Kairos der Barmherzigkeit. Barmherzigkeit als Prinzip einer missionarischen Seelsorge, Poznańskie Studia Teologiczne, No. 29, p. 91-104.
Crossref
Google Scholar
Rylaarsdam David, 2014, John Chrysostom on Divine Pedagogy. The Coherence of his Theology and Preaching, Oxford University Press, Oxford.
Crossref
Google Scholar
Salas Antonio, 1991, Jesús ¿Hombre violento?, Agustinos de El Escorial, Madrid. Google Scholar
Sandler Willibald, 2017, Sakramentale Barmherzigkeit für Menschen in „komplexen Situationen“. Zutritt von wiederverheirateten Geschiedenen zu den Sakramenten nach Amoris laetitia, Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, No. 1, p. 55-78.
Crossref
Google Scholar
Scannone Juan Carlos, 2017, Hacia una colaboración teológica con la pastoral del Papa Francisco, in: Aranguren Gonzalo, Alfonso, Palazzi, Félix (ed.), Desafíos de una teología iberoamericana inculturada en tiempos de globalización, interculturalidad y exclusión social. Actas del Primer Encuentro Iberoamericano de Teología, Convivium Press, Miami, p. 213-224. Google Scholar
Scannone Juan Carlos, 2018, Magisterio del Papa Francisco: teología del pueblo; ética social, Yachay, No. 68, p. 11-48. Google Scholar
Scheuer Manfred, 2016, Barmherzigkeit will ich… Zum Jahr der Barmherzigkeit, Klerusblatt, No. 1, p. 2-9. Google Scholar
Schmidt Sebastian, 2014, Die Begriffe Caritas – Barmherzigkeit – Diakonie in der Frühen Neuzeit, in: Collinet Michaela (ed.), Caritas – Barmherzigkeit – Diakonie. Studien zu Begriffen und Konzepten des Helfens in der Geschichte des Christentums vom Neuen Testament bis ins späte 20. Jahrhundert, Lit Verlag, Berlin, p. 79-114. Google Scholar
Schockenhoff Eberhard, 2017, Theologischer Paradigmenwechsel und neue pastorale Spielräume. Das Nachsynodale Apostolische Schreiben Amoris laetitia, Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, No. 1, p. 15-25.
Crossref
Google Scholar
Sobrino Jon, 1992, El principio – misericordia. Bajar de la cruz a los pueblos crucificados, Sal Terrae, Santander. Google Scholar
Söding Thomas, 2016, Barmherzigkeit – Gottes Gabe und Aufgabe. Neutestamentliche Orientierungen in einem zentralen Begriffsfeld, in: Augustin George (ed.), Barmherzigkeit leben. Eine Neuentdeckung der christlichen Berufung, Herder, Freiburg i. B., p. 19-34. Google Scholar
Spadaro Antonio, 2013, Intervista a Papa Francesco, http://www.vatican.va/content/francesco/de/speeches/2013/september/documents/papa-francesco_20130921_intervista-spadaro.html (28.01.2021). Google Scholar
Spiegel Pirmin, 2016, Die Kraft der Peripherie – Wege der Barmherzigkeit und Gerechtigkeit, Klerusblatt, No. 3, p. 50-55. Google Scholar
Twomey Vincent, 2009, Kościół nie ma prawa ingerować w sferę polityki?, in: Hajduk Ryszard (ed.), Współczesne herezje, SQL, Olsztyn, p. 127-142. Google Scholar
Uriarte Juan Maria, 1996, Esperanza, misericordia, fidelidad, PPC, Madrid. Google Scholar
Wahl Heribert, 1997, „Alles ist Fragment” – aber Fragmente sind nicht alles!, Theologisch-Praktische Quartalschrift, No. 3, p. 245–255. Google Scholar
Wielgus Stanisław, 2001, Postmodernizm, in: Czekalski Ryszard (ed.), Katecheza wobec wyzwań współczesności, Płocki Instytut Wydawniczy, Płock, p. 33-48. Google Scholar
Wiesemann Karl-Heinz, 2016, Die Herausforderung der Barmherzigkeit für die Kirche – heute, Diakonia, No. 1, p. 2-8. Google Scholar
Woolfolk Alan, 2004, The Dubious Triumph of the Therapeutic. The Denial of Character, in: Imbir Jonathan B. (ed.), Therapeutic Culture. Triumph and Defeat, Routledge, New York, p. 69-90.
Crossref
Google Scholar
Wright Katie, 2011, The Rise of the Therapeutic Society. Psychological Knowledge & the Contradictions of Cultural Change, New Academia Publishing, Washington. Google Scholar
Zulehner Paul Michael, 2018, „Ich träume von einer Kirche als Mutter und Hirtin”. Die neue Pastoralkultur von Papst Franziskus, Patmos, Ostfildern. Google Scholar
Department of Pastoral Theology and Catechetics, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn