Paradygmat naukowej edukacji: próba eksplikacji filozoficznych i pojęciowych założeń
Yuliia Aleksandrova
Department of Social Philosophy, Philosophy of Education and Education Policy, National Pedagogical Dragomanov University, 9 Pyrohova str., 010601 KyivAbstrakt
W artykule przedstawiono problematykę dotyczącą paradygmatu nauczania przedmiotów ścisłych, który rozszerza tradycyjne rozumienie celu edukacji jako doświadczenia ludzkości zdobytego w drodze niekończącego się postępu i rozwoju. Wskazano, że pragmatyczna filozofia J. Deweya, podobnie jak cała współczesna epistemologia, przyjmuje, że celem poznawczym procesów ustalania i utwierdzania znaczenia jest wartościowo-pragmatyczne skonfrontowanie zdobytej wiedzy. Z tego wynika, że w procesie badawczym mają miejsce określone stanowiska filozoficzne: subiektywizm jako indywidualne poszukiwanie nowatorskiego sposobu rozwiązania problemu oraz obiektywizm, odzwierciedlający depersonifikację procedur i metod eksperymentalnych, zaś konsensus w tym kontekście oznacza używanie sformalizowanego języka do publikowania wyników. Zgodnie z zasadami konstruktywizmu, sam proces edukacji należy traktować jako konstrukcję pewnego typu światopoglądu, oceny i zachowania. Uczenie się, zgodnie z paradygmatem nauczania przedmiotów ścisłych, jest konkretyzacją i interpretacją trwałych praktyk dyskursywnych społeczeństwa, a proces edukacyjny – interakcją w procesie wyznaczania zbiorowego sposobu definiowania i rozumienia zjawisk i procesów. W nauczaniu przedmiotów ścisłych postuluje się odrzucenie tradycyjnie utrwalonych praktyk akademickiego teoretyzowania oraz bezkrytycznego przyjęcia stanowiska autorytetu, gdyż zamiast tego następuje problematyzacja zasadniczego dyskursu.
Słowa kluczowe:
nauka, naukowa edukacja, pragmatyzm, konstruktywizm, postmodernizm, badania, doświadczenie, eksperyment, komunikatywne społeczeństwo, dyskursywnośćBibliografia
Blades David W., 2006, Levinas and an Ethics for Science Education, Educational Philosophy and Theory, Vol. 38(5), p. 647-664. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2006.00217.x
Crossref
Google Scholar
Burbules Nicholas C., Linn Marcia C., 1991, Science education and philosophy of science: Compatibility or Contradiction? International Journal of Science Education, Vol. 13(3), p. 227-241. https://doi.org/10.1080/0950069910130302
Crossref
Google Scholar
Burgh Gilbert, Nichols Kim, 2012, The Parallels Between Philosophical Inquiry and Scientific Inquiry: Implications for science education. Educational Philosophy and Theory, Vol. 44(10), p. 1045-1059. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2011.00751.x
Crossref
Google Scholar
Czyż Anna, Svyrydenko Denys, 2019, Science Education as a Response to the Needs of the Modern Open “Education for Everyone” System, Future Human Image, Vol. 11, p. 14-21. https://doi.org/10.29202/fhi/11/2
Crossref
Google Scholar
Dovgyi Stanislav, Nebrat Viktoriya, Svyrydenko Denys, Babiichuk Svitlana, 2020, Science education in the age of Industry 4.0: challenges to economic development and human capital growth in Ukraine, Naukovyi Visnyk Natsionalnoho Hirnychoho Universytetu, Issue 1, p. 146-151. https://doi.org/10.33271/nvngu/2020-1/146
Crossref
Google Scholar
Gordon Mordechai, 2016, Why Should Scholars Keep Coming Back to John Dewey? Educational Philosophy and Theory Volume 48 (Issue 10: Dewey’s Democracy and Education in an Era of Globalization), p. 1077-1091. https://doi.org/10.1080/00131857.2016.1150800
Crossref
Google Scholar
Gough Noel, 2006, Shaking the Tree, Making a Rhizome: Towards a nomadic geophilosophy of science education, Educational Philosophy and Theory Volume, 38(5), p. 625-645. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2006.00216.x
Crossref
Google Scholar
Fackler Ayça Karaşahinoğlu, 2020, How Do We Teach Science the Dewey Way? Kappa Delta Pi Record Volume 56(4), p. 148-150. https://doi.org/10.1080/00228958.2020.1813499
Crossref
Google Scholar
Frank Jeff, 2017, Realizing a Democratic Community of Teachers: John Dewey and the Idea of a Science of Education, 7(1), 11. https://doi.org/10.3390/educsci7010011
Crossref
Google Scholar
Hodson Derek, 1985, Philosophy of Science, Science and Science Education, Studies in Science Education, Vol. 12(1), p. 25-57, https://doi.org/10.1080/03057268508559922
Crossref
Google Scholar
Lee Eun Ah, Brown Matthew J., 2016, Connecting Inquiry and Values in Science Education: An Approach based on John Dewey’s Perspective. UNSPECIFIED. http://philsci-archive.pitt.edu/12563/ Google Scholar
Mackenzie Jim, Ron Good, James Robert Brown, 2014, Postmodernism and Science Education: An Appraisal. International Handbook of Research in History, Philosophy and Science Teaching. Springer Science+Business Media Dordrecht, 1057-1083.
Crossref
Google Scholar
Martin Michael, 1974, The Relevance of Philosophy of Science for Science Education. Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, Vol. 1974, p. 293-300.
Crossref
Google Scholar
Peters Michael A., 2006, Philosophy of Science Education. Educational Philosophy and Theory, Volume 38(5), p. 579-584. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2006.00223.x
Crossref
Google Scholar
Petrenko Ihor, Filipchuk Vasyl, 2020, The Specifics of the Formation of Think Tanks’ System in Asia (the Case of Japan) and Australia, Ukrainian Policymaker, Vol. 7, p. 43-51. https://doi.org/10.29202/up/7/6
Crossref
Google Scholar
Pugh Kevin J., Mark Girod, 2007, Science, Art, and Experience: Constructing a Science Pedagogy From Dewey’s Aesthetics. Journal of Science Teacher Education, Vol. 18(1), p. 9-27. https://doi.org/10.1007/s10972-006-9029-0
Crossref
Google Scholar
Semetsky Inna, 2013, On the Creative Logic of Education, or: Re‐reading Dewey through the lens of complexity science. Complexity Theory and the Philosophy of Education, Vol. 6, p. 83-95. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2007.00409.x
Crossref
Google Scholar
Slezak Peter, 2014, Appraising Constructivism in Science Education. International Handbook of Research in History, Philosophy and Science Teaching. Springer Science+Business Media Dordrecht, p. 1023-1057.
Crossref
Google Scholar
Svyrydenko Denys, Yatsenko Olena, 2019, Science education as a way of transforming an anthropological project into human capital, Revista Dilemas Contemporáneos: Educación, Política y Valores. Vol. VII, Special Issue. Article No.19, October. https://doi.org/10.46377/dilemas.v29i1.1930
Crossref
Google Scholar
Svyrydenko Denys, Yatsenko Olena, Prudnikova Olena, 2019, Organicity of the phenomenon of culture as an explication of vitality, Anthropological Measurements of Philosophical Research, No. 16, p. 7-23. https://doi.org/10.15802/ampr.v0i16.188227
Crossref
Google Scholar
Tanner Daniel, 2018, The Lost Sources of a Science of Education. Kappa Delta Pi Record Volume 54(2), p. 82-86. https://doi.org/10.1080/00228958.2018.1443678
Crossref
Google Scholar
Terepyshchyi Serhii, Khomenko Hleb, 2019, Development of Methodology for Applying Non-Violent Conflict Resolution in Academic Environment. Future Human Image, Volume 12, p. 94-103. https://doi.org/10.29202/fhi/12/8
Crossref
Google Scholar
Thorburn Malcolm, 2019, Social democracy, economic liberalism and physical education: a Dewey-informed review of philosophical and pedagogical possibilities. Pedagogy, Culture & Society, Vol. 27(1), p. 151-162. https://doi.org/10.1080/14681366.2018.1513421
Crossref
Google Scholar
Thorburn Malcolm, 2020, Embodied experiences: Critical insights from Dewey for contemporary education. Educational Research, Vol. 62(1), p. 35-45. https://doi.org/10.1080/00131881.2019.1711437
Crossref
Google Scholar
Tomlinson Stephen, 1997, Edward Lee Thorndike and John Dewey on the Science of Education. Oxford Review of Education, Vol. 23, p. 365-383. https://doi.org/10.1080/0305498970230307
Crossref
Google Scholar
Weinstock Henry Robert, 1966, Dewey’s Views on a Science of Education. The Educational Forum, Vol. 30(4), p. 491-496. https://doi.org/10.1080/00131726609339754
Crossref
Google Scholar
Zembylas Michalinos, 2013, Science Education as Emancipatory: The case of Roy Bhaskar’s philosophy of meta‐Reality. Educational Philosophy and Theory, Vol. 38(5), p. 665-676. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2006.00218.x
Crossref
Google Scholar
Department of Social Philosophy, Philosophy of Education and Education Policy, National Pedagogical Dragomanov University, 9 Pyrohova str., 010601 Kyiv
