Aktualność Kantowskiej wizji prawa autorskiego
Zdzisław Kieliszek
Katedra Prawa Kanonicznego i Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztynhttps://orcid.org/0000-0002-0723-5422
Abstrakt
Artykuł składa się z siedmiu części. W pierwszej są zarysowane spory nad prawem autorskim, jakie wywołała wprowadzona na przełomie 2011 i 2012 r. umowa ACTA. W drugiej części jest przedstawiony rozwój ochrony prawa autorskiego. W następnych dwóch fragmentach jest kolejno omówiona podstawowa argumentacja na rzecz prawa autorskiego oraz zarzuty, jakie wobec niego są podnoszone. Dalej, ukazana jest koncepcja prawa autorskiego w ujęciu Immanuela Kanta. W części przedostatniej przemyślenia Kanta zostają odniesione do argumentacji zarówno zwolenników, jak i przeciwników prawa autorskiego. I wreszcie przedstawione są wnioski, do jakich można dojść na podstawie prowadzonej analizy. Okazuje się – co najważniejsze w tym dociekaniu – że Kantowska wizja prawa autorskiego jest wciąż aktualna. Oznacza to, że w obliczu współczesnych sporów wokół prawa autorskiego warto powrócić do myśli Kanta, ponieważ to właśnie on wskazał podstawowe uprawnienia twórców, a także odróżnił dzieła, które są i nie są chronione przez prawo autorskie. Zdaniem Kanta tylko te dzieła, które stanowią przedłużenie osobowości autora, zasługują na ochronę przez prawo autorskie.
Słowa kluczowe:
Immanuel Kant, prawo autorskie, dzieło jako opera, dzieło jako opus, argumenty za prawem autorskim, argumenty przeciwko prawu autorskiemuBibliografia
Gliściński K., Dyskursy prawa autorskiego – krótka historia, https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/gliscinski-dyskursy-prawa-autorskiego.pdf (24.03.2016).
Gliściński K., Gildie i cenzura czyli jak to się zaczęło, https://prawokultury.pl/media/entry/attach/Gildie_i_cenzura_czyli_jak_to_si%C4%99_zacz%C4%99%C5%82o.pdf (24.03.2016).
Gliściński K., Opinia na temat Umowy Handlowej dotyczącej zwalczania obrotu towarami podrobionymi (porozumienie ACTA) – zarys problemu, https://mc.gov.pl/files/opinia-konrada-gliscinskiego-uj.pdf (24.03.2016).
Gliściński K., Statut Anny i zmiana retoryki, https://prawokultury.pl/media/entry/attach/Statut_Anny_i_zmiana_retoryki_.pdf.
Górnicki L., Rozwój idei praw autorskich od początków do II wojny światowej, Kwartalnik Prawa Prywatnego 3 (2006).
Górnicki L., Rozwój idei praw autorskich: od starożytności do II wojny światowej, Wrocław 2013.
Jankowska M., Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011.
Kant I., Metafizyka moralności, tłum. W. Galewicz, w: I. Kant, Dzieła zebrane, t. 5, Toruń 2011.
Kant I., O nielegalności nieautoryzowanego przedruku książek, tłum. Translatorium Filozofii Niemieckiej Instytutu Filozofii UWM w Olsztynie pod kierunkiem M. Żelaznego, w: I. Kant, Dzieła zebrane, t. 6, Toruń 2012.
Kinsella N.S., Przeciw własności intelektualnej, tłum. A. Gruhn, M. Zieliński, http://mises.pl/pliki/upload/kinsella-przeciwIP.pdf (25.03.2016).
Spór wokół ACTA - komentarze analityków Instytutu Spraw Publicznych, http://www.isp.org.pl/tematy,demokracja,aktywizacja-obywatelska,acta---komentarze-analitykow-isp,799.html (10.03.2016).
Vall du M., Prawo patentowe, Warszawa 2008.
Katedra Prawa Kanonicznego i Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-0723-5422
