Znaczenie ról w rodzinie w kontekście adhortacji Familiaris consortio oraz Amoris laetitia

Renata Pomarańska

a:1:{s:5:"en_US";s:45:"Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II";}


Abstrakt

Autorka w niniejszym artykule zajmuje się problemem znaczenia ról w rodzinie w kontekście dwóch adhortacji apostolskich: Jana Pawła II Familiaris consortio i papieża Franciszka Amoris Laetitia. Rodzina jest przedmiotem wielu dyscyplin
naukowych, stąd tak cały szereg jej różnorodnych definicji i przypisanych ról. W analizie wykorzystano jedną z najbardziej znanych w socjologii klasyfikacji rodzin, zaproponowaną przez Franciszka Adamskiego, by na jej podstawie wyróżnić rodziny małe, duże i duże zmodyfikowane. Przyjęcie takiej typologii pozwoliło określić role żony, męża, matki, ojca, siostry i brata w rodzinach małych i dużych, poszerzając je o role babci, dziadka, teściów, synowych, zięciów, cioci, wujka, siostrzenicy, siostrzeńca, bratanicy, bratanka i kuzynostwa w rodzinach dużych zmodyfikowanych.


Słowa kluczowe:

Familiaris consortio, Amoris Laetitia, rodzina, rola w rodzinie


Adamski Franciszek, 1984, Socjologia małżeństwa i rodziny. Wprowadzenie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.   Google Scholar

Adamski Franciszek, 2002, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.   Google Scholar

Adamski Franciszek, 2014, Czy rodzina ma przyszłość?, Wychowawca. Miesięcznik nauczycieli i wychowawców katolickich, nr 7/8, s. 5–8.   Google Scholar

Andrzejewska Jolanta, 2006, Spotkania dzieci i seniorów, Wychowanie w Przedszkolu, nr 4, s. 5–8.   Google Scholar

Bajda Jerzy, 1981, Rodzina w planie Bożym, „Communio”, nr 5, s. 3–12.   Google Scholar

Bieńko Mariola, 2012, „Rozważni i romantyczni” małżonkowie, czyli społeczno-kulturowe konstrukty bycia razem, w: Anna Kwak, Mariola Bieńko (red.), Wielość spojrzeń na małżeństwo i rodzinę, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 61–86.   Google Scholar

Braun-Gałkowska Maria, 1985, Psychologia domowa (małżeństwo – dzieci – rodzina), Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn.   Google Scholar

Braun-Gałkowska Maria, 2018, Psychologia domowa, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków.   Google Scholar

Capodeci Salvatore, 2006, Rodzeństwo – Jaś i Małgosia czy Kain i Abel, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.   Google Scholar

Cudak Henryk, 2011, Mikrospołeczne uwarunkowania osamotnienia dziecka we własnej rodzinie, Pedagogika Rodziny, nr 1(3/4), s. 33–42.   Google Scholar

Dyczewski Leon, 1994, Rodzina, społeczeństwo, państwo, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.   Google Scholar

Falkowska Justyna, 2002, Do czego potrzebni są dziadkowie?, Edukacja i Dialog, nr 5, s. 46–48.   Google Scholar

Franciszek, 2016, Posynodalna adhortacja apostolska o miłości w rodzinie „Amoris laetitia”, Wydawnictwo M, Kraków.   Google Scholar

Goode William Josiah, 1963, Industrialization and Family Change, w: Bert F. Hoselitz, Wilbert E. Moore (red.), Industrialization and Society, UNESCO, Mounton.   Google Scholar

Greif Geoffrey L., Woolley Michael E., 2021, In-law relationships: Mothers, daughters, fathers, and sons, Oxford University Press, New York.   Google Scholar

Greif Geoffrey L., Woolley Michael E., 2021, In-law relationships: Mothers, daughters, fathers, and sons. Abstract, w: https://psycnet.apa.org/record/2020-77898-000 (28.04.2021).   Google Scholar

Grześkowiak Jerzy, 1993, Misterium małżeństwa. Sakrament małżeństwa jako symbol przymierza Boga z ludźmi, Hlondianum, Poznań.   Google Scholar

Izdebski Zbigniew, 2012, Seksualność Polaków na początku XXI wieku. Studium badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.   Google Scholar

Jan Paweł II, 1986, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, Citta del Vaticano, Watykan.   Google Scholar

Jan Paweł II, 1991, Encyklika Centesimus Annus, Libreria Editrice Vaticana, Watykan.   Google Scholar

Jan Paweł II, 1993, List do rodzin, Warszawa.   Google Scholar

Jan Paweł II, 1994, List do Rodzin „Gratissimam sane”, Wydawnictwo TUM, Wrocław.   Google Scholar

Jan Paweł II, 2013, List do rodzin, Wydawnictwo Edycja Świętego Pawła, Częstochowa.   Google Scholar

Jan Paweł II, 1982, Adhortacja apostolska o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym „Familiaris consortio”, Częstochowskie Zakłady Graficzne, Częstochowa.   Google Scholar

Janicka Iwona, 2006, Kohabitacja a małżeństwo w perspektywie psychologicznej. Studium porównawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.   Google Scholar

Janke Andrzej, Brągiel Józefa, Kawula Stanisław, 2004, Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.   Google Scholar

Jundziłł Irena, 1983, Opieka nad rodziną w miejscu zamieszkania, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa.   Google Scholar

Juroszek Weronika, 2016, Rodzice w roli teściów w świetle teorii zadań rozwojowych Roberta Havighursta, Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, t. 49, z. 1, s. 169–182.   Google Scholar

Kawula Stanisław, 1973, Współpraca szkoły ze środowiskiem ucznia na wsi, Prace Komisji Pedagogiki i Psychologii, nr 13, Warszawa–Poznań.   Google Scholar

Kawula Stanisław, 1978, Diagnozowanie potrzeb opiekuńczo-wychowawczych środowiska rodzinnego, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.   Google Scholar

Kocik Lucjan, 2002, Wzory małżeństwa i rodziny. Od tradycyjnej jednorodności do współczesnych skrajności, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków.   Google Scholar

Kułaczkowski Jerzy, 1998, Biblijne zasady wychowania rodzinnego, Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego, Rzeszów.   Google Scholar

Kułaczkowski Jerzy, 2009, Pedagogika rodziny. Teoria wychowania w rodzinie, Bonus Liber Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej, Warszawa-Łomianki.   Google Scholar

Kwak Anna, 1994, Rodzina i jej przemiany, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.   Google Scholar

Kwak Anna, 2005, Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.   Google Scholar

Maciaszkowa Janina, 1980, O współżyciu w rodzinie, Nasza Księgarnia, Warszawa.   Google Scholar

Mandal Eugenia, 2004, Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.   Google Scholar

Milardo Robert M., 2010, The forgotten kin: Aunts and uncles, Cambridge University Press, Cambridge.
Crossref   Google Scholar

Mizińska Jadwiga, 2011, Ludzka rodzina, Firma Wydawniczo-Handlowa MADO, Toruń.   Google Scholar

Młyński Józef, 2015, Autorytet jako czynnik funkcjonowania rodziny, w: Urszula Bejma (red.), Rodzina dobro uniwersalne. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu prof. zw. dr. hab. Władysławowi Majkowskiemu, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, s. 73–88.   Google Scholar

Okoń Wincenty, 1987, Słownik pedagogiczny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.   Google Scholar

Okoń Wincenty, 2001, Nowy słownik pedagogiczny, ŻAK – Wydawnictwo Akademickie, Warszawa.   Google Scholar

Półtawska Wanda, 2001, Wychowanie do ojcostwa, w: Dorota Kornas-Biela (red.), Oblicza ojcostwa, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin, s. 225–237.   Google Scholar

Prusik Anna, 2014, Rodzina i jej alternatywne formy w poglądach młodych Polaków, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Olsztyn 2014.   Google Scholar

Przybył Iwona, 2016, Siostry i bracia dzisiaj. Gwarancja i niepewność w relacji – nowe hipotezy na podstawie badań ankietowych, w: Iwona Przybył, Aldona Żurek (red.), Role rodzinne między przystosowaniem a kreacją, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 165–177.   Google Scholar

Rembowski Józef, 1986, Rodzina w świetle psychologii, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.   Google Scholar

Slany Krystyna, 2002, Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, „Nomos”, Kraków.   Google Scholar

Stala Józef, 2015, Rodzina XXI wieku w perspektywie nauczania Jana Pawła II, Polonia Sacra, t. 19, nr 4(41), s. 155-174.
Crossref   Google Scholar

Stankowska Magdalena, 2018, Teściowe i synowe. Studium relacji, Difin, Warszawa.   Google Scholar

Stawiak-Ososińska Małgorzata, 2009, Ponętna, uległa, akuratna. Ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku (w świetle ówczesnych poradników), Wydawnictwo Impuls, Kraków.   Google Scholar

Szlendak Tomasz, 2010, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.   Google Scholar

Śmigielski Witold, 2014, Modele życia rodzinnego, Studium demograficzno-społeczne na przykładzie łódzkiej młodzieży akademickiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Crossref   Google Scholar

Tchorzewski Andrzej Michał de, 1990, Funkcje edukacyjne rodziny. Studium diagnostyczno- anagnostyczne, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Bydgoszcz.   Google Scholar

Tyszka Zbigniew, 1979, Socjologia rodziny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.   Google Scholar

Tyszka Zbigniew, 1995, Rodzina w świecie współczesnym – jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa, w: Tadeusz Pilch, Irena Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna, ŻAK Wydawnictwo Akademickie, Warszawa, s. 137–154.   Google Scholar

Tyszka Zbigniew, 2001, Stan i przeobrażenia polskich rodzin na przełomie wieków XX i XXI. Niedawna przeszłość i teraźniejszość, w: Zbigniew Tyszka (red.), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 15–24.   Google Scholar

Tyszka Zbigniew, 2001, System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy życia rodzinnego, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.   Google Scholar

Tyszka Zbigniew, Wachowiak Anna, 1997, Podstawowe pojęcia i zagadnienia socjologii rodziny, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań.   Google Scholar

White Naomi, Hughes Claire, 2021, Rodzeństwo. Znaczenie relacji z braćmi i siostrami dla naszego rozwoju i dobrostanu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.   Google Scholar

Wiatr Marta, 2013, Rodzina jako środowisko uczące się, Pedagogika Społeczna, nr 2(48), s. 7–21.   Google Scholar

Winiarski Mikołaj, 2017, W kręgu pedagogiki społecznej. Studia – szkice – refleksje, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź–Warszawa.   Google Scholar

Witczak Jerzy, 1987, Ojcostwo bez tajemnic, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa.   Google Scholar

Wojtyła Karol, 2001, Miłość i odpowiedzialność, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.   Google Scholar

Wroczyński Ryszard, 1985, Pedagogika społeczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.   Google Scholar

Zaborowski Zbigniew, 1980, Rodzina jako grupa społeczno-wychowawcza, „Nasza Księgarnia”, Warszawa.   Google Scholar

Ziemska Maria, 1973, Postawy rodzicielskie, „Wiedza Powszechna”, Warszawa.   Google Scholar

Ziemska Maria, 1979, Rodzina a osobowość, „Wiedza Powszechna”, Warszawa.   Google Scholar

Żak Dariusz , 2011, Rola ojca w aspekcie kontroli rodzicielskiej, Pedagogia Ojcostwa, nr 3, s. 211–217.   Google Scholar

Żuchelkowska Krystyna, Bulera Maria, 2006, Edukacja przedszkolna z partnerskim udziałem rodziców, „Akapit”, Toruń.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-12-21

Cited By /
Share

Pomarańska, R. (2023). Znaczenie ról w rodzinie w kontekście adhortacji Familiaris consortio oraz Amoris laetitia. Studia Warmińskie, 60, 327–355. https://doi.org/10.31648/sw.8754

Renata Pomarańska 
a:1:{s:5:"en_US";s:45:"Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II";}