Muzeum Stefana kardynała Wyszyńskiego w Stoczku Klasztornym jako przykład biograficznego muzeum kościelnego

Artur Hamryszczak

a:1:{s:5:"en_US";s:45:"Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II";}


Abstrakt

Muzeum internowanego prymasa Stefana Wyszyńskiego w Stoczku Klasztornym powstało w pomieszczeniach klasztoru, gdzie przebywał kardynał podczas swojego uwięzienia przez władze komunistyczne (12 X 1953–8 X 1954). Placówka ma charakter kościelnego muzeum biograficznego. Jego twórcami są księża marianie,
którzy w 1957 r. przejęli od władz państwowych budynki klasztorne. Po wizycie w sanktuarium Matki Bożej Pokoju w Stoczku Klasztornym kard. S. Wyszyńskiego w 1958 r. marianie rozpoczęli prace nad zorganizowaniem muzeum internowanego
prymasa. Z powodu niechęci władz państwowych, które były przeciwne temu upamiętnieniu, ekspozycja w miejscu przebywania uwięzionego prymasa była nieoficjalnie udostępniana zwiedzającym. Dopiero po śmierci kardynała i zmianie polityki władz, muzeum mogło oficjalnie zainaugurować swoją działalność w 1983 r. Ekspozycja muzealna ma charakter tradycyjny i zajmuje dwa pokoje i kaplicę więzienną na piętrze
klasztoru oraz dwie sale wystawiennicze na parterze. Placówka dzięki realistycznemu
przedstawieniu warunków, w jakich odbywało się uwięzienie prymasa oraz odpowiedni opis życia i działalności hierarchy ma skłonić zwiedzających do refleksji nad prezentowanymi treściami. Muzeum internowanego prymasa pełni nie tylko rolę kulturową, integrując lokalne społeczeństwo, ale również religijną, stanowiąc ważne uzupełnienie działalności sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju, inspirując zwiedzających do
refleksji nad duchowym znaczeniem uwięzienia kard. Stefana Wyszyńskiego.


Słowa kluczowe:

Stefan Wyszyński, Stoczek Klasztorny, muzeum kościelne, muzeum biograficzne, internowanie, Matka Boża Pokoju, izba pamięci


Adamczyk Jerzy, 2015, Kanoniczna instytucja muzeum kościelnego, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 104, s. 13–30.
Crossref   Google Scholar

Bielawny Krzysztof, 2014, Dom Najświętszej Maryi Panny w Gietrzwałdzie. Dom Rekolekcyjny, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn.   Google Scholar

Bielawny Krzysztof, 2017, Inwigilacja mieszkańców Stoczka Klasztornego i okolicznych miejscowości w czasie uwięzienia kardynała Stefana Wyszyńskiego, w: Katarzyna Parzych-Blakiewicz, Jacek J. Pawlik, Paweł Rabczyński, Marek Żmudziński (red.), W służbie Bogu bogatemu w miłosierdzie w archidiecezji i metropolii warmińskiej, Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, s. 57–68.   Google Scholar

Błażyński Zbigniew, 2003, Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Wydawnictwo LTW, Warszawa, s. 191–195.   Google Scholar

Cichor Dariusz, 1997, Jasnogórskie Śluby Narodu, Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin, kol. 1104.   Google Scholar

Czaczkowska Ewa, 2015, Między Stoczkiem a Komańczą. Internowanie prymasa Wyszyńskiego w Prudniku. Analiza porównawcza, w: Wojciech Dominiak, Marcin Husak (red.), Prymas Stefan Wyszyński więzień Prudnika (6 X 1954–29 X 1955),   Google Scholar

Muzeum Ziemi Prudnickiej, Prudnik, s. 57–65.   Google Scholar

Dulińska Joanna, 2019, W ostatnią niedzielę sierpnia i przez cały rok, Nasza Arka. Miesięcznik Rodzin Katolickich, nr 8 (224), s. 19.   Google Scholar

Folga-Januszewska Dorota, 2008, Muzeum: definicja i pojęcie czym jest muzeum dzisiaj, Muzealnictwo, nr 49, s. 200–203.   Google Scholar

Frąckowiak Anna, Półturzyccy Maria i Józef, 2013, Muzea biograficzne, w: Henryk Depta, Anna Frąckowiak, Monika Gromadzka, Maria, Józef i Marek Półturzyccy (red.), Muzea biograficzne w procesie edukacji kulturalnej. Ekspozycje Fryderyka Chopina, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego w Radomiu, Warszawa-Radom, s. 45–57.   Google Scholar

Góra Jan, Grzegorczyk Jan, 2001, Skrawek nieba albo o Ojcu i Królu, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.   Google Scholar

Górski Tadeusz, 1988, Sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Warmińskim, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn.   Google Scholar

Hamryszczak Artur, 2020, Muzeum Lat Dziecięcych Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Zuzeli, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 114, s. 97–122.
Crossref   Google Scholar

Hamryszczak Artur, 2022, Muzeum Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Prudniku-Lesie. Historia i teraźniejszość, Facta Simonidis, t. 15, nr 2, s. 67–84.
Crossref   Google Scholar

Jurkiewicz Janina, 2011, Wspomnienia rodzinne, w: Anna Rastawicka, Bronisław Piasecki (red.), Wspomnienia o Stefanie kardynale Wyszyńskim. Czas nigdy go nie oddali, Wydawnictwo M, Kraków, s. 7–23.   Google Scholar

Konopka Witold, Rozynkowski Waldemar, 2016, Na szlaku Prymasa Tysiąclecia. Prymas Stefan Wyszyński na Kujawach i Pomorzu, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa.   Google Scholar

Kopiczko Andrzej, 2013, Stoczek Klasztorny, Stoczek Warmiński, Encyklopedia Katolicka, t. 18, Lublin, kol. 964–965.   Google Scholar

Kumala Janusz, 2009, Sanktuarium Matki Bożej Pokoju w Stoczku Klasztornym (Warmińskim), Centrum Formacji Maryjnej „Salvatoris Mater”, Licheń.   Google Scholar

Kurczab Joanna, 2012, Pogrzeb Niekoronowanego Króla Polski, Studia Prymasowskie, t. 6, s. 127–144.   Google Scholar

Leszczyński Mariusz, 2003, Funkcja pastoralna muzeów kościelnych (omówienie dokumentu Stolicy Apostolskiej), Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 79, s. 147–150.
Crossref   Google Scholar

Leszczyński Mariusz, 2006a, Muzea kościelne według aktualnego prawodawstwa Kościoła katolickiego, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 85, s. 103–118.
Crossref   Google Scholar

Leszczyński Mariusz, 2006b, Troska Papieskiej Komisji ds. Kościelnych Dóbr Kultury o zachowanie dziedzictwa kulturowego Kościoła, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 86, s. 17–25.
Crossref   Google Scholar

Leszczyński Mariusz, 2010, Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Encyklopedia Katolicka, t. 14, Lublin, kol. 277–280.   Google Scholar

Leszczyński Mariusz, 2008, Ochrona zabytków sztuki sakralnej w świetle aktualnego prawa Kościoła katolickiego, Muzealnictwo, nr 49, s. 79–88.   Google Scholar

Łatka Rafał, 2022, Prymas, papież i muzeum im poświęcone… Refleksje wokół katalogu wystawy stałej Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, Pamięć i Sprawiedliwość, t. 40, nr 2, s. 596–610.   Google Scholar

Półturzyccy Maria i Józef, 2008, Ślady i pamiątki Prymasa Tysiąclecia, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.   Google Scholar

Pulcyn Tadeusz, 1995, U Matki Pokoju w Stoczku Klasztornym, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa.   Google Scholar

Romaniuk Marian, 1994, Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia, t. 1, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.   Google Scholar

Romaniuk Marian, 1996, Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia, t. 2, 1956–1965, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.   Google Scholar

Rusak Andrzej, 2013, Aktualność pastoralnej i dydaktycznej roli polskich muzeów i skarbców kościelnych, w: Teresa Dudek Bujarek (red.), Muzeum kościelne w perspektywie zadań i trendów współczesnego muzealnictwa, Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział Górnośląski, Katowice, s. 31–38.   Google Scholar

Skrzydlewska Beata, 2004, Muzeum Kościoła katolickiego w Polsce. Informator, Kielce.   Google Scholar

Skrzydlewska Beata, 2019a, Muzeum wyznaniowe. Funkcja – cele – zadania, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 112, s. 349–362.
Crossref   Google Scholar

Skrzydlewska Beata, 2019b, Problemy i wyzwania muzealnictwa kościelnego w Polsce. Historia i współczesność, w: Muzea kościelne wobec nowych wyzwań, w: Natanaela Wiesława Błażejczyk, Piotr Majewski (red.), Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa, s. 133–146.   Google Scholar

Sokołowski Wojciech, 2020a, Błogosławiony kardynał Stefan Wyszyński więzień stoczkowskiego sanktuarium, Agencja Fotograficzno-Wydawnicza „Mazury”, Olsztyn.   Google Scholar

Sokołowski Wojciech, 2020b, 380 lat kultu Matki Bożej Królowej Pokoju w Stoczku   Google Scholar

Klasztornym (1640–2020), Agencja Fotograficzno-Wydawnicza „Mazury”, Olsztyn.   Google Scholar

Sokołowski Wojciech, 2020c, Stoczek Klasztorny sanktuarium Matki Pokoju, Agencja Fotograficzno-Wydawnicza „Mazury”, Olsztyn.   Google Scholar

Stolarczyk Janusz, 2021, Śladami Prymasa Tysiąclecia, Muzeum Ziemi Prudnickiej, Prudnik.   Google Scholar

Świerdzewska Irena, Śladami Prymasa Tysiąclecia. Przewodnik po miejscach związanych z kard. Stefanem Wyszyńskim, Wydawnictwo Diecezji Warszawsko-Praskiej, Warszawa 2021.   Google Scholar

Wyszyński Stefan, 2006, Zapiski więzienne, Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego „Soli Deo”, Warszawa.   Google Scholar

Wyszyński Stefan, 2018a, Pro memoria, t. 3: 1953–1956, Archidiecezja Gnieźnieńska, Artchidiecezja Warszawska, Instytut Pamięci Narodowej, Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa.   Google Scholar

Wyszyński Stefan, 2018b, Pro memoria, t. 5, 1958, Archidiecezja Gnieźnieńska, Archidiecezja Warszawska, Instytut Pamięci Narodowej, Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa.   Google Scholar

Zamora Bogumiła, 2005, Ojciec Narodu w komańczańskim lesie, Wydawnictwo Granmark, Mielec.   Google Scholar

Zieliński Zygmunt, 2014, Wielka Nowenna, Encyklopedia Katolicka, t. 20, Lublin, kol. 496–497.   Google Scholar

Żaryn Jan, 2007, Aresztowanie Prymasa Polski – okoliczności, przebieg, konsekwencje (1956–1957), Studia Prymasowskie, t. 1, s. 47–69.   Google Scholar

Żebrowski Krzysztof, 2012, Źródła „Krystyna” i „Ptaszyńska” – najbliżsi współtowarzysze uwięzionego Prymasa, Studia Prymasowskie, t. 6, s. 191–198.   Google Scholar

Netografia   Google Scholar

https://stoczek.pl/ (dostęp: 30.10.2022).   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-12-21

Cited By /
Share

Hamryszczak, A. (2023). Muzeum Stefana kardynała Wyszyńskiego w Stoczku Klasztornym jako przykład biograficznego muzeum kościelnego. Studia Warmińskie, 60, 437–456. https://doi.org/10.31648/sw.8760

Artur Hamryszczak 
a:1:{s:5:"en_US";s:45:"Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II";}