Muzeum Stefana kardynała Wyszyńskiego w Stoczku Klasztornym jako przykład biograficznego muzeum kościelnego
Artur Hamryszczak
a:1:{s:5:"en_US";s:45:"Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II";}Abstrakt
Muzeum internowanego prymasa Stefana Wyszyńskiego w Stoczku Klasztornym powstało w pomieszczeniach klasztoru, gdzie przebywał kardynał podczas swojego uwięzienia przez władze komunistyczne (12 X 1953–8 X 1954). Placówka ma charakter kościelnego muzeum biograficznego. Jego twórcami są księża marianie,
którzy w 1957 r. przejęli od władz państwowych budynki klasztorne. Po wizycie w sanktuarium Matki Bożej Pokoju w Stoczku Klasztornym kard. S. Wyszyńskiego w 1958 r. marianie rozpoczęli prace nad zorganizowaniem muzeum internowanego
prymasa. Z powodu niechęci władz państwowych, które były przeciwne temu upamiętnieniu, ekspozycja w miejscu przebywania uwięzionego prymasa była nieoficjalnie udostępniana zwiedzającym. Dopiero po śmierci kardynała i zmianie polityki władz, muzeum mogło oficjalnie zainaugurować swoją działalność w 1983 r. Ekspozycja muzealna ma charakter tradycyjny i zajmuje dwa pokoje i kaplicę więzienną na piętrze
klasztoru oraz dwie sale wystawiennicze na parterze. Placówka dzięki realistycznemu
przedstawieniu warunków, w jakich odbywało się uwięzienie prymasa oraz odpowiedni opis życia i działalności hierarchy ma skłonić zwiedzających do refleksji nad prezentowanymi treściami. Muzeum internowanego prymasa pełni nie tylko rolę kulturową, integrując lokalne społeczeństwo, ale również religijną, stanowiąc ważne uzupełnienie działalności sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju, inspirując zwiedzających do
refleksji nad duchowym znaczeniem uwięzienia kard. Stefana Wyszyńskiego.
Słowa kluczowe:
Stefan Wyszyński, Stoczek Klasztorny, muzeum kościelne, muzeum biograficzne, internowanie, Matka Boża Pokoju, izba pamięciBibliografia
Adamczyk Jerzy, 2015, Kanoniczna instytucja muzeum kościelnego, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 104, s. 13–30.
Crossref
Google Scholar
Bielawny Krzysztof, 2014, Dom Najświętszej Maryi Panny w Gietrzwałdzie. Dom Rekolekcyjny, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn. Google Scholar
Bielawny Krzysztof, 2017, Inwigilacja mieszkańców Stoczka Klasztornego i okolicznych miejscowości w czasie uwięzienia kardynała Stefana Wyszyńskiego, w: Katarzyna Parzych-Blakiewicz, Jacek J. Pawlik, Paweł Rabczyński, Marek Żmudziński (red.), W służbie Bogu bogatemu w miłosierdzie w archidiecezji i metropolii warmińskiej, Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, s. 57–68. Google Scholar
Błażyński Zbigniew, 2003, Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Wydawnictwo LTW, Warszawa, s. 191–195. Google Scholar
Cichor Dariusz, 1997, Jasnogórskie Śluby Narodu, Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin, kol. 1104. Google Scholar
Czaczkowska Ewa, 2015, Między Stoczkiem a Komańczą. Internowanie prymasa Wyszyńskiego w Prudniku. Analiza porównawcza, w: Wojciech Dominiak, Marcin Husak (red.), Prymas Stefan Wyszyński więzień Prudnika (6 X 1954–29 X 1955), Google Scholar
Muzeum Ziemi Prudnickiej, Prudnik, s. 57–65. Google Scholar
Dulińska Joanna, 2019, W ostatnią niedzielę sierpnia i przez cały rok, Nasza Arka. Miesięcznik Rodzin Katolickich, nr 8 (224), s. 19. Google Scholar
Folga-Januszewska Dorota, 2008, Muzeum: definicja i pojęcie czym jest muzeum dzisiaj, Muzealnictwo, nr 49, s. 200–203. Google Scholar
Frąckowiak Anna, Półturzyccy Maria i Józef, 2013, Muzea biograficzne, w: Henryk Depta, Anna Frąckowiak, Monika Gromadzka, Maria, Józef i Marek Półturzyccy (red.), Muzea biograficzne w procesie edukacji kulturalnej. Ekspozycje Fryderyka Chopina, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego w Radomiu, Warszawa-Radom, s. 45–57. Google Scholar
Góra Jan, Grzegorczyk Jan, 2001, Skrawek nieba albo o Ojcu i Królu, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań. Google Scholar
Górski Tadeusz, 1988, Sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Warmińskim, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn. Google Scholar
Hamryszczak Artur, 2020, Muzeum Lat Dziecięcych Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Zuzeli, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 114, s. 97–122.
Crossref
Google Scholar
Hamryszczak Artur, 2022, Muzeum Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Prudniku-Lesie. Historia i teraźniejszość, Facta Simonidis, t. 15, nr 2, s. 67–84.
Crossref
Google Scholar
Jurkiewicz Janina, 2011, Wspomnienia rodzinne, w: Anna Rastawicka, Bronisław Piasecki (red.), Wspomnienia o Stefanie kardynale Wyszyńskim. Czas nigdy go nie oddali, Wydawnictwo M, Kraków, s. 7–23. Google Scholar
Konopka Witold, Rozynkowski Waldemar, 2016, Na szlaku Prymasa Tysiąclecia. Prymas Stefan Wyszyński na Kujawach i Pomorzu, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa. Google Scholar
Kopiczko Andrzej, 2013, Stoczek Klasztorny, Stoczek Warmiński, Encyklopedia Katolicka, t. 18, Lublin, kol. 964–965. Google Scholar
Kumala Janusz, 2009, Sanktuarium Matki Bożej Pokoju w Stoczku Klasztornym (Warmińskim), Centrum Formacji Maryjnej „Salvatoris Mater”, Licheń. Google Scholar
Kurczab Joanna, 2012, Pogrzeb Niekoronowanego Króla Polski, Studia Prymasowskie, t. 6, s. 127–144. Google Scholar
Leszczyński Mariusz, 2003, Funkcja pastoralna muzeów kościelnych (omówienie dokumentu Stolicy Apostolskiej), Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 79, s. 147–150.
Crossref
Google Scholar
Leszczyński Mariusz, 2006a, Muzea kościelne według aktualnego prawodawstwa Kościoła katolickiego, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 85, s. 103–118.
Crossref
Google Scholar
Leszczyński Mariusz, 2006b, Troska Papieskiej Komisji ds. Kościelnych Dóbr Kultury o zachowanie dziedzictwa kulturowego Kościoła, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 86, s. 17–25.
Crossref
Google Scholar
Leszczyński Mariusz, 2010, Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Encyklopedia Katolicka, t. 14, Lublin, kol. 277–280. Google Scholar
Leszczyński Mariusz, 2008, Ochrona zabytków sztuki sakralnej w świetle aktualnego prawa Kościoła katolickiego, Muzealnictwo, nr 49, s. 79–88. Google Scholar
Łatka Rafał, 2022, Prymas, papież i muzeum im poświęcone… Refleksje wokół katalogu wystawy stałej Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, Pamięć i Sprawiedliwość, t. 40, nr 2, s. 596–610. Google Scholar
Półturzyccy Maria i Józef, 2008, Ślady i pamiątki Prymasa Tysiąclecia, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, Radom. Google Scholar
Pulcyn Tadeusz, 1995, U Matki Pokoju w Stoczku Klasztornym, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa. Google Scholar
Romaniuk Marian, 1994, Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia, t. 1, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa. Google Scholar
Romaniuk Marian, 1996, Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia, t. 2, 1956–1965, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa. Google Scholar
Rusak Andrzej, 2013, Aktualność pastoralnej i dydaktycznej roli polskich muzeów i skarbców kościelnych, w: Teresa Dudek Bujarek (red.), Muzeum kościelne w perspektywie zadań i trendów współczesnego muzealnictwa, Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział Górnośląski, Katowice, s. 31–38. Google Scholar
Skrzydlewska Beata, 2004, Muzeum Kościoła katolickiego w Polsce. Informator, Kielce. Google Scholar
Skrzydlewska Beata, 2019a, Muzeum wyznaniowe. Funkcja – cele – zadania, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 112, s. 349–362.
Crossref
Google Scholar
Skrzydlewska Beata, 2019b, Problemy i wyzwania muzealnictwa kościelnego w Polsce. Historia i współczesność, w: Muzea kościelne wobec nowych wyzwań, w: Natanaela Wiesława Błażejczyk, Piotr Majewski (red.), Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Warszawa, s. 133–146. Google Scholar
Sokołowski Wojciech, 2020a, Błogosławiony kardynał Stefan Wyszyński więzień stoczkowskiego sanktuarium, Agencja Fotograficzno-Wydawnicza „Mazury”, Olsztyn. Google Scholar
Sokołowski Wojciech, 2020b, 380 lat kultu Matki Bożej Królowej Pokoju w Stoczku Google Scholar
Klasztornym (1640–2020), Agencja Fotograficzno-Wydawnicza „Mazury”, Olsztyn. Google Scholar
Sokołowski Wojciech, 2020c, Stoczek Klasztorny sanktuarium Matki Pokoju, Agencja Fotograficzno-Wydawnicza „Mazury”, Olsztyn. Google Scholar
Stolarczyk Janusz, 2021, Śladami Prymasa Tysiąclecia, Muzeum Ziemi Prudnickiej, Prudnik. Google Scholar
Świerdzewska Irena, Śladami Prymasa Tysiąclecia. Przewodnik po miejscach związanych z kard. Stefanem Wyszyńskim, Wydawnictwo Diecezji Warszawsko-Praskiej, Warszawa 2021. Google Scholar
Wyszyński Stefan, 2006, Zapiski więzienne, Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego „Soli Deo”, Warszawa. Google Scholar
Wyszyński Stefan, 2018a, Pro memoria, t. 3: 1953–1956, Archidiecezja Gnieźnieńska, Artchidiecezja Warszawska, Instytut Pamięci Narodowej, Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa. Google Scholar
Wyszyński Stefan, 2018b, Pro memoria, t. 5, 1958, Archidiecezja Gnieźnieńska, Archidiecezja Warszawska, Instytut Pamięci Narodowej, Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa. Google Scholar
Zamora Bogumiła, 2005, Ojciec Narodu w komańczańskim lesie, Wydawnictwo Granmark, Mielec. Google Scholar
Zieliński Zygmunt, 2014, Wielka Nowenna, Encyklopedia Katolicka, t. 20, Lublin, kol. 496–497. Google Scholar
Żaryn Jan, 2007, Aresztowanie Prymasa Polski – okoliczności, przebieg, konsekwencje (1956–1957), Studia Prymasowskie, t. 1, s. 47–69. Google Scholar
Żebrowski Krzysztof, 2012, Źródła „Krystyna” i „Ptaszyńska” – najbliżsi współtowarzysze uwięzionego Prymasa, Studia Prymasowskie, t. 6, s. 191–198. Google Scholar
Netografia Google Scholar
https://stoczek.pl/ (dostęp: 30.10.2022). Google Scholar
a:1:{s:5:"en_US";s:45:"Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II";}