Teologia wobec problemu istnienia pozaziemskich cywilizacji
Tadeusz Pabjan
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w KrakowieAbstrakt
Hipotetyczne istnienie cywilizacji pozaziemskich jest zagadnieniem, którym od dawna zajmują się przedstawiciele nauk przyrodniczych. Wysokie prawdopodobieństwo, że we Wszechświecie żyją inne – poza mieszkańcami Ziemi – istoty rozumne, zdecydowało o tym, że już w połowie XX w. rozpoczęto zakrojone na szeroką skalę
poszukiwania naukowych dowodów na obecność kosmitów. Poszukiwania te nie przyniosły oczekiwanych rezultatów: uczonym nie udało się potwierdzić istnienia pozaziemskich cywilizacji i nawiązać kontaktu z jej przedstawicielami. Jak wygląda teologiczna interpretacja tej problematyki? Czy dotychczasowe niepowodzenia w naukowych poszukiwaniach inteligentnego życia w Kosmosie są wystarczającym powodem do tego, by w analizach teologicznych całkowicie pomijać możliwość istnienia „innych dzieci
Boga”? W artykule podjęto próbę odpowiedzi na te pytania. Sformułowano argumenty za tym, że podjęcie tej problematyki z wielu względów jest dla teologii korzystne i nie należy tego zagadnienia pomijać. Wskazano również na kilka konkretnych kwestii, które w tym kontekście się pojawiają i które domagają się teologicznego namysłu (np. problem zbawienia kosmitów i hipoteza ponownego wcielenia Boga na jednej
z planet pozasłonecznych).
Słowa kluczowe:
teologia, kosmici, cywilizacje pozaziemskie, ponowne wcielenie Boga, zbawienieBibliografia
Boecjusz, 1926, O pociechach filozofii ksiąg pięcioro oraz traktaty teologiczne, tłum. Tadeusz Jachimowski, Poznań. Google Scholar
Brzeziński Mateusz, 2020, Wpływ zbawczych misteriów Jezusa Chrystusa na inteligentne życie we wszechświecie, Teologia i Człowiek, t. 52, nr 4, s. 105-116. Google Scholar
Cirkovic Milan M., 2018, The Great Silence. Science and Philosophy of Fermi’s Paradox, Oxford University Press, Oxford. Google Scholar
Congar Yves, 1968, Chrystus i zbawienie świata, tłum. Anna Turowiczowa, Wydawnictwo Znak, Kraków. Google Scholar
Coyne George i Kuźmiński Michał, 2015, Inne dzieci Boga, Tygodnik Powszechny nr 39 (27 IX), s. 31-33. Google Scholar
Draguła Andrzej, 2011, Życie pozaziemskie a wiara Kościoła, w: Jacek Bolewski i inni, Aniołowie i kosmici. Kościół wobec cywilizacji pozaziemskich, Wydawnictwo M, Kraków, s. 23-35. Google Scholar
Drake Frank i Sobel Dava, 1995, Czy jest tam kto? Nauka w poszukiwaniu cywilizacji pozaziemskich, tłum. Elżbieta Bielicz i Marceli Krogulec, Prószyński i S-ka, Warszawa. Google Scholar
Forgan Duncan H., 2019, Solving Fermi’s Paradox, Cambridge University Press, Cambridge. Google Scholar
Gardocki Dariusz, 2018, Cel wcielenia Syna Bożego i jego znaczenie dla człowieka, Studia Bobolanum, t. 29, nr 2, s. 5-21. Google Scholar
Gesché Adolphe, 2005, Chrystus, tłum. Agnieszka Kuryś, W drodze, Poznań. Google Scholar
Gryz Krzysztof, 2020, Poszukiwanie życia w kosmosie a teologia, Polonia Sacra, t. 24, nr 2, s. 167-183. Google Scholar
Heller Michał, 2008, Czy kosmita może być zbawiony?, Tygodnik Powszechny, nr 23 (8 VI), s. 28-29. Google Scholar
Heller Michał, 2019, Nauka i teologia – niekoniecznie tylko na jednej planecie, Copernicus Center Press, Kraków. Google Scholar
Impey Chris, 2011, The Living Cosmos. Our Search for Life in the Universe, Cambridge University Press, Cambridge. Google Scholar
Kowalczyk Dariusz, 2011, Życie pozaziemskie a wiara Kościoła, w: Jacek Bolewski i inni, Aniołowie i kosmici. Kościół wobec cywilizacji pozaziemskich, Wydawnictwo M, Kraków, s. 95-112. Google Scholar
Leese Johnson J.J., 2018, Christ, Creation and the Cosmic Goal of Redemption, Bloomsbury Academic. Google Scholar
Macek Wiesław, 2010, Teologia nauki według księdza Michała Hellera, Wydawnictwo UKSW, Warszawa. Google Scholar
Mascall Eric L., 1968, Teologia chrześcijańska a nauki przyrodnicze, tłum. Tomasz Górski, PAX, Warszawa. Google Scholar
May Andrew, 2019, Astrobiology. The Search for Life Elsewhere in the Universe, Icon Books, London. Google Scholar
Morcaldi Cleonice, 2015, Moje życie w bliskości Ojca Pio, tłum. Edward Augustyn, Wydawnictwo Serafin, Kraków. Google Scholar
Mueller Paul i Consolmagno Guy, 2018, Czy ochrzciłbyś kosmitę?, tłum. Tomasz Lanczewski, Copernicus Center Press, Kraków. Google Scholar
Pabjan Tadeusz, 2008, Teoria wielu światów – nauka czy filozofia?, Filozofia Nauki, t. 16, nr 3-4, s. 141-154. Google Scholar
Pabjan Tadeusz, 2018, Świat najlepszy z możliwych? O dobroci Boga i pochodzeniu zła, Copernicus Center Press, Kraków. Google Scholar
Rahner Karl, 1983, Naturwissenschaft und vernünftiger Glaube, w: Paul Imhof (red.), Schriften zur Theologie, t. 15, Benzinger, Zürich. Google Scholar
Rahner Karl, 2005, O teologii wcielenia, w: Pisma Wybrane, t. 1, tłum. Bubel Grzegorz, WAM, Kraków, s. 296-315. Google Scholar
Rodzeń Jacek, 2016, „Mieszkańcy gwiazd” według Karla Rahnera, Studia Philosophiae Christnianae, t. 52, nr 3, s. 153-174. Google Scholar
Salij Jacek, 2011, Zbawienie nie przyszło z kosmosu, w: Jacek Bolewski i inni, Aniołowie i kosmici. Kościół wobec cywilizacji pozaziemskich, Wydawnictwo M, Kraków, s. 83-94. Google Scholar
Tillich Paul, 1957, Systematic Theology, t. 2, University of Chicago Press, Chicago. Google Scholar
Webb Stephen, 2002, If the Universe is Teeming with Aliens… Where is Everybody?, Copernicus Books, New York. Google Scholar
Willis Jon, 2016, All These Worlds Are Yours. The Scientific Search for Alien Life, Yale University Press, New Haven. Google Scholar
Wiśniewski Krzysztof Z., 2018, Teologia odkupienia kosmicznego w perspektywie trynitarnej, Biblioteka Diecezji Legnickeij, Legnica. Google Scholar
Worthing Mark W., 2002, The Possibility of Extraterrestrial Intelligence as Theological Thought Experiment, w: Terrence J. Kelly, Hilary D. Regan (red.), God, Life, Intelligence and the Universe, ATF Press, Adelaide, s. 61-84. Google Scholar
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
