Religijne i filozoficzne znaczenie godności człowieka w refleksji Dietricha von Hildebranda
Dariusz Barbaszyński
Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
W artykule autor analizuje problem godności człowieka w myśli Dietricha von Hildebranda – niemieckiego filozofa i teologa. Przede wszystkim zwraca uwagę na religijność Hildebranda, która miała istotny wpływ na jego interpretację wielu
zagadnień filozoficznych. Dlatego fenomen ludzkiej godności filozof przedstawia także w kontekście religijnym, pisząc o niej podczas analizy sytuacji metafizycznej, w której człowiek może doświadczyć wymiaru głębi fundamentalnego sensu swojego życia. Hildebrand akcentuje zwłaszcza znaczenie duchowego wymiaru bożej natury, który człowiek odkrywa również w swojej ludzkiej duchowości jako obraz Boga – imago Dei. Znaczenie ludzkiej godności wynika z faktu, że człowiek posiada w swojej istocie warstwę duchową i jest osobą. Tak rozumianą godność nazywa Hildebrand wartością ontologiczną, która, mówiąc ściśle, nie jest wartością moralną, ale dobrem mającym znaczenie etyczne. Myśliciel pisze także o filozoficznym znaczeniu ludzkiej godności. Można powiedzieć, że jest ona konkretyzacją religijnego rozumienia godności. Filozoficzny wymiar godności człowieka realizuje się przede wszystkim w jego zdolności do odkrywania i posiadania wartości moralnych. Ten potencjał, powie Hildebrand, urzeczywistnia się w aktach ludzkiej wolności, która ma znaczenie moralne, gdyż odkrywa przed człowiekiem metafizyczny, transcendentny aspekt jego istoty.
Słowa kluczowe:
sytuacja metafizyczna, godność, natura ludzka, osoba, Bóg, wartości moralneBibliografia
Biesaga Tadeusz, 1989, Dietricha von Hildebranda epistemologiczno-ontologiczne podstawy etyki, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin. Google Scholar
Hildebrand Alice, von, 2008, Dusza lwa. Biografia Dietricha von Hildebranda (1889-1977), tłum. Jan Franczak, Wydawnictwo Apostolicum, Warszawa- Ząbki. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1932, Religion und Sittlichkeit, w: Zeitliches im Lichte des Ewigen, Verlag Josef Habbel, Regensburg, s. 99-132. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1936, Falsche Fronten, Der Christliche Ständestaat, nr 39, s. 923-925. Google Scholar
Hildenbrand Dietrich, von, 1971, Das Wesen der Liebe. Gesammelte Werke, band 3, Verlag Josef Habbel, Regensburg. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1973, Ethik. Gesammelte Werke, band 2, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1975, Dietrich von Hildebrand, w: Ludwig J. Pongratz (red.), Philosophie in Selbstdarstellungen, t. 2, Feliks Meiner Verlag, Hamburg, s. 77-127. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1976, Was ist Philosophie? Gesammelte Werke, band 1, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart- Regensburg. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1980, Moralia. Gesammelte Werke, band 9, Verlag Josef Habbel, Regensburg. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1980, Über den Tod, Eos Verlag, Sankt Ottilien ( tłum. fragm. Jakub Gorczyca pod zmienionym tytułem : O śmierci, miłości i nadziei, Znak,1991, nr 2, s. 138 -143) Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1982, Przemienienie w Chrystusie, tłum. Juliusz Zychowicz, Wydawnictwo „Znak”, Kraków. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 1987, Serce. Rozważania o uczuciowości ludzkiej i uczuciowości Boga – człowieka, tłum. Jan Koźbiał, „W Drodze” – Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów, Poznań. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 2000, Koń trojański w mieście Boga, tłum. Jerzy Wocial, Wydawnictwo Fronda, Warszawa. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 2012, Czym jest filozofia ?, tłum. Paweł Mazanka i Janusz Sidorek, Wydawnictwo WAM, Kraków. Google Scholar
Hildebrand Dietrich, von, 2014, My Battle Against Hitler : Defiance in the Shadow oft the Third Reich, ed. by John H. Crosby, Hildebrand Legacy Project, United States by Image. Google Scholar
Kopciuch Leszek, 2010, Wolność a wartości. Max Scheler. Nicolai Hartmann. Dietrich von Hildebrand. Hans Reiner, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin. Google Scholar
Ratzinger Joseph, 2008, Przedmowa, w : Dusza lwa. Biografia Dietricha von Hildebranda (1889-1977), tłum. Jan Franczak, Wydawnictwo Apostolicum, Warszawa- Ząbki, s. 7-11. Google Scholar
Wojtyła Karol, 1970, Osoba ludzka a prawo naturalne, Roczniki Filozoficzne, t.18, z. 2, s. 53-59. Google Scholar
Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
