Etos akademicki – historia i tradycja wobec wyzwań współczesności (próba rekapitulacji dyskusji)

Ajdukiewicz, K. (1965), O wolności nauki. W: tegoż, Język i poznanie, t. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe: 266–281.   Google Scholar

Akademicki kodeks wartości Uniwersytetu Jagiellońskiego (2003). Kraków. https://www.uj.edu.pl/documents/10172/84597185/akademicki-kodeks-wartosci.pdf/3bff64b6-8507-410c-82c5-264a10f3841a [dostęp: 12.02.2025].   Google Scholar

Arystoteles (1964), Polityka. Przeł. Piotrowicz, L. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.   Google Scholar

b.a. (1979), Etyka ludzi nauki. Spotkania. Niezależne pismo młodych katolików 7: 24–34. https://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/publication/3853/edition/4057/content [dostęp: 16.05.2024].   Google Scholar

Bauman, Z. (1988), Prawodawcy i tłumacze. Przeł. Ceynowa, A./Giebułtowski, J. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.   Google Scholar

Bieliński, J. (2016), Etos nauki w Polsce. Nauka akademicka, postakademicka czy przemysłowa? Referat wygłoszony na XVI Ogólnopolskim Zjeździe Socjologicznym, Gdańsk 14–16 września 2016 r. https://www.academia.edu/30228998/Etos_nauki_w_Polsce_Nauka_akademicka_postakademicka_czy_przemys%C5%82owa [dostęp: 16.02.2025].   Google Scholar

Brożek, A. (2023), Etos akademicki Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 3/127: 25–48. DOI: 10.24425/pfns.2023.148256.   Google Scholar

Czeżowski, T. (1967), W sprawie deontologii pracownika naukowego. Etyka 2: 111–121. DOI: https://doi.org/10.14394/etyka.217.   Google Scholar

Czeżowski, T. (1989), Pisma z etyki i teorii wartości. Wrocław: Ossolineum.   Google Scholar

Czym jest etos w etyce? https://www.echos.pl/czym-jest-etos-w-etyce/ [dostęp: 14.02.2025].   Google Scholar

Dąmbska, I. (1994), O niektórych ideach metafilozoficznych w szkole lwowsko-warszawskiej. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 4/2: 107–116. https://pf.uw.edu.pl/images/NUMERY_PDF/012/PF_1994-R3_414_Dambska-I_O_niektorych.pdf [dostęp: 16.05.2025].   Google Scholar

Dec, I. (2022), Etyczny wymiar krytyki naukowej. W: Witkiewicz, W. (red.), Etos ludzi nauki. Publikacja pokonferencyjna. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe: 49–55. https://wtn.wroclaw.pl/wp-content/uploads/2022/10/WTN-publikacja_po_konferencji-ETOS-LUDZI-NAUKI-2.pdf [dostęp: 12.02.2025].   Google Scholar

Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych (1994/2001). Warszawa: KEN PAN. https://ken.pan.pl/images/stories/pliki/pdf/down.pdf [dostęp: 14.02.2025].   Google Scholar

Dopart, B. (2020), Etos wykładowcy akademickiego (etos a praktyka). W: Suchanek, L. (red.), Etos i etyka w badaniach i w nauczaniu. Debaty PAU, t. VII. Kraków: PAU: 29–36. https://pau.krakow.pl/index.php/pl/wydawnictwo/publikacje-on-line/debaty-pau/tom-vii [dostęp: 12.11.2024].   Google Scholar

Dyś, M. (b.d.), Bios, etos i agos w myśli pedagogicznej. Profesor.pl: 1–7. https://www.profesor.pl/mat/pd6/pd6_m_dys_20060526.pdf [dostęp: 14.11.2024].   Google Scholar

Feldy, M. (2018), Etos nauki a podejście do promocji nauki. MINIB. Marketing Instytucji Naukowych i Badawczych. Kwartalnik Naukowy Instytutu Lotnictwa” 2/28: 67–98. https://minib.pl/wp-content/uploads/2018/06/Marzena_Feldy-Etos_nauki_a_podejscie_do_promocji_w_nauce.pdf [dostęp: 30.04.2025].   Google Scholar

Gibiński, K. (1994), Przedmowa. W: tegoż, Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych. Warszawa: KEN PAN: 1–4. https://wystawy.biblioteka.pollub.pl/items/show/674 [dostęp: 16.05.2025].   Google Scholar

Goćkowski, J. (1996), Ethos nauki i role uczonych. Kraków: Wydawnictwo Secesja.   Google Scholar

Goćkowski, J. (1999), Uniwersytet i tradycja w nauce. Kraków: Wydawnictwo Secesja.   Google Scholar

Goćkowski, J./Pigoń, K. (red.) (1991), Etyka zawodowa ludzi nauki. Wrocław i in.: Ossolineum.   Google Scholar

Goćkowski, J./Woźniak, A. (2003), Tożsamość i żywotność uniwersytetu. Problem charakteru tradycji życia akademickiego. W: Ładyżyński, A./Raińczuk, J. (red.), Uniwersytet – między tradycją a wyzwaniami współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”: 121–148.   Google Scholar

Grabarczyk, Cz. (2013), Etos, autorytet i odpowiedzialność naukowców i nauczycieli akademickich. Referat wygłoszony na konferencji ChFPN: Nauka – etyka – wiara, Rydzyna 30.05–2.06.2013. https://www.chfpn.pl/new13/new13_grabarczyk.pdf [dostęp: 12. 05.2024].   Google Scholar

Górniewicz, J. (2018), Profesor akademicki jako członek korporacji uczonych i jego dylematy moralne. Przegląd Pedagogiczny 1: 229–246. DOI: 10.34767/PP.2018.01.18.   Google Scholar

Hegel, G.W.F. (2023), Fenomenologia ducha. Przeł. Nowicki, Ś.F. Warszawa: Aletheia.   Google Scholar

Heraklit, Cytaty. https://www.bing.com/search?pglt=41&q=heraklit+cytaty&cvid=38deffc8eb8f4fc481a05b07c42616cb&gs_lcrp=EgRlZGdlKgYIABBFGDkyBggAEEUYOTIGCAEQABhAMgYIAhAAGEDSAQg2Mzk0ajBqMagCALACAA&FORM=ANNTA1&PC=ASTS [dostęp: 10.10.2024].   Google Scholar

Kaczmarek, E. (2019), Gorzka pigułka. Etyka i biopolityka w branży farmaceutycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.   Google Scholar

Kaczmarek, P. (2022), Kim ma być pracownik akademii? Kilka uwag o wyborze między erą prawodawcy a erą tłumaczy. W: Witkiewicz, W. (red.), Etos ludzi nauki. Publikacja pokonferencyjna. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe: 67–76. https://wtn.wroclaw.pl/wp-content/uploads/2022/10/WTN-publikacja_po_konferencji-ETOS-LUDZI-NAUKI-2.pdf [dostęp: 12.02.2025].   Google Scholar

Kant, I. (1953), Uzasadnienie metafizyki moralności. Przeł. Wartenberg, M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.   Google Scholar

Kisiel, P. (2011), Ethos nauki i uczonego w świetle koncepcji nauki Janusza Goćkowskiego. Zagadnienia Naukoznawstwa 47/2 (188): 203–215. https://journals.pan.pl/Content/93866/mainfile.pdf?handler=pdf [dostęp: 16.02.2025].   Google Scholar

Kodeks: Dobre praktyki w szkołach wyższych (z rozszerzeniem) (2023). Warszawa: KRASP i FRP. https://www.krasp.org.pl/files/public/dokumenty/KRASP_Kodeks_Dobre_praktyki_PL.pdf [dostęp: 12.05.2025].   Google Scholar

Kodeks etyki pracownika naukowego (2020/2024). Warszawa: PAN. https://prz.edu.pl/uczelnia/nauka/zaktualizowano-kodeks-etyki-pracownika-naukowego-63.html#:~:text=Zgromadzenie%20Og%C3%B3lne%20Polskiej%20Akademii%20Nauk%20uchwali%C5%82o%20zaktualizowany%20Kodeks,procedurami%20badawczymi%2C%20praktykami%20wydawniczymi%2C%20recenzowaniem%20i%20opiniowaniem%20prac. [dostęp: 16.02.2025].   Google Scholar

Krzemiński, I. (2024), Pożółkłe kartki. Gazeta Wyborcza (22 czerwca). https://wyborcza.pl/7,75968,11991839,pozolkle-kartki.html [dostęp 10.11.2024].   Google Scholar

Kunowski, S. (1993), Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.   Google Scholar

Lec, S.J. (2021), Myśli nieuczesane. https://epage.pub/doc/lec-stanisaw-myli-nieuczesane-wk7x8rxnk3 [dostęp: 12.05.2025].   Google Scholar

Lukianoff, G./Haidt, J. (2023), Rozpieszczony umysł. Jak dobre intencje i złe idee skazują pokolenie na porażkę. Przeł. Filipowski, F. Poznań: Zysk i S-ka.   Google Scholar

MacIntyre, A. (1996), Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności. Przeł. Chmielewski, A. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

MacIntyre, A. (2013), Bóg, filozofia, uniwersytety. Wybrane zagadnienia z katolickiej tradycji filozoficznej. Przeł. Łagodzka, A. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.   Google Scholar

Mames, J. (1992), Kodeks etyczny pracownika nauki (zarys). Nauka Polska XXXIX/3: 87–97.   Google Scholar

Merton, R.K. (2002), Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Przeł. Morawska, M./Wertenstein-Żuławski, J. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN .   Google Scholar

MNiSW (2025), Konferencja prasowa nt. raportu: Analiza badań nad zdrowiem psychicznym i jakością życia w środowisku akademickim. Biuletyn MNiSW z 10.04. https://www.gov.pl/web/nauka/dostrzegamy-problem-zdrowia-psychicznego-w-srodowisku-akademickim-czas-na-dzialania-naprawcze [dostęp: 30.04.2025].   Google Scholar

Nauka – etyka – wiara. https://chfpn.pl/nauka-etyka-wiara/ [dostęp: 23.09.2024].   Google Scholar

Nowakowski, P.T. (2007). Dokumenty dotyczące etyczności pracowników akademickich. Społeczeństwo i Rodzina 4/13: 105–123. https://www.researchgate.net/publication/324544353_Dokumenty_dotyczace_etycznosci_pracownikow_akademickich [dostęp: 12.05.2025].   Google Scholar

Okońska, E. (2007), Uniwersytet jako szkoła dialogu w społeczeństwie obywatelskim. Studia Bydgoskie 1: 155–162. https://docplayer.pl/13057246-Uniwersytet-jako-szkola-dialogu-w-spoleczenstwie-obywatelskim.html [dostęp: 16.02.2025].   Google Scholar

Ossowska, M. (1946), Wzór obywatela w ustroju demokratycznym [1944–1946]. Societas/Communitas 27/1: 33–46. https://societas-communitas.isns.uw.edu.pl/article/547652/pl [dostęp: 12.02.2025].   Google Scholar

Ossowska, M. (1973), Ethos rycerski i jego odmiany. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.   Google Scholar

Ossowska, M. (1983), O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.   Google Scholar

Sowa, J. (2015), Przedmowa. Inna akademia jest możliwa! W: Szadkowski, K. Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : VII–XIX. https://repozytorium.amu.edu.pl/server/api/core/bitstreams/b8eb43c5-90b4-4928-bfba-f71191083fb1/content [dostęp: 30.04.2025].   Google Scholar

Stawrowski, Z. (2020), Etos jako kategoria moralna a środowisko akademickie. W: Suchanek, L. (red.), Etos i etyka w badaniach i w nauczaniu. Debaty PAU, t. VII. Kraków: PAU: 21–28. https://pau.krakow.pl/index.php/pl/wydawnictwo/publikacje-on-line/debaty-pau/tom-vii [dostęp: 12.11.2024].   Google Scholar

Suchanek, L. (red.) (2020), Etos i etyka w badaniach i w nauczaniu. Debaty PAU, t VII. Kraków: PAU. https://pau.krakow.pl/index.php/pl/wydawnictwo/publikacje-on-line/debaty-pau/tom-vii [dostęp: 12.11.2024].   Google Scholar

Sumner, W.G. (1995), Naturalne sposoby postępowania w gromadzie. Przeł. Kempny, M./Romaniszyn, K. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

Szadkowski, K. (2015), Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

Szostek, A. (2010), Dlaczego dobremu kandydatowi na profesora trudno dziś zostać w Polsce dobrym profesorem? Nauka 3: 184–193. DOI: 10.24425. https://nauka-pan.pl/index.php/nauka/article/view/291/286 [dostęp: 16.02.2025].   Google Scholar

Szotek, B. (2017), Stefan Folaron o etosie uniwersytetu wczoraj i dziś. Folia Philosophica 38: 157–170. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-issn-2353-9445-year-2017-volume-38-article-5198 [dostęp: 16.02.2025].   Google Scholar

Śliwerski, B. (1998), Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Impuls.   Google Scholar

Tischner, J. (2008), Etyka a historia. Wykłady, t. II. Kraków: Instytut Myśli Józefa Tischnera.   Google Scholar

Twardowski, K. (1933), O dostojeństwie uniwersytetu. https://ken.pan.pl/images/1930_Twardowski_DostojenstwoUniwersytetu.pdf [dostęp: 12.12.2024].   Google Scholar

Weber, M. (2004), Racjonalność, władza, odczarowanie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.   Google Scholar

Witkiewicz, W. (red.) (2022), Etos ludzi nauki. Publikacja pokonferencyjna. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe. https://wtn.wroclaw.pl/wp-content/uploads/2022/10/WTN-publikacja_po_konferencji-ETOS-LUDZI-NAUKI-2.pdf [dostęp: 12.02.2025].   Google Scholar

Witkiewicz, W. (2022), Wstęp. W: tegoż (red.), Etos ludzi nauki. Publikacja pokonferencyjna. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe: 5–8. https://wtn.wroclaw.pl/wp-content/uploads/2022/10/WTN-publikacja_po_konferencji-ETOS-LUDZI-NAUKI-2.pd [dostęp: 12.02.2025].   Google Scholar

Ziejka, F. (2012/2013), O etosie profesora słów kilka. Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego 152–153: 24–26. https://almamater.uj.edu.pl/documents/2910359/5191506/Alma%20Mater%20152-153?version=1.0&t=1355907918000 [dostęp: 12.02.2025].   Google Scholar

Ziman, J. (2000), Real Science. What it is and what it means. New York: Cambridge University Press.   Google Scholar

Znaniecki, F. (1974), Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.   Google Scholar

Znaniecki, F. (1984), Społeczne role uczonych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.   Google Scholar

Zuziak, W. (2006), Społeczne perspektywy etyki. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.   Google Scholar

Słowniki   Google Scholar

ISJP – Bańko, M. (red.) (2000), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

SJPD – Doroszewski, W. (red.), Słownik języka polskiego. https://sjp.pwn.pl/doroszewski/etos;5426560.html [dostęp: 12.12.2024].   Google Scholar

SWJP – Dunaj, B. (red.) (2001), Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1–2. Warszawa: Reader’s Digest.   Google Scholar

USJP – Dubisz S. (red.) (2004), Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (wersja elektroniczna).   Google Scholar

WSJPD – Dubisz, S. (red.) (2018), Wielki słownik języka polskiego, t. 1–5. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

WSJPŻ – Żmigrodzki P. (red.), Wielki słownik języka polskiego. https://wsjp.pl [dostęp: 12.02.2025].   Google Scholar