Społeczna dyskursywizacja terminów naukowych na przykładzie wybranej nomenklatury z zakresu "Gender Studies". Przypadki polski a rosyjski. Część 2.
Ewelina Woźniak-Wrzesińska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuMagdalena Zakrzewska-Verdugo
Uniwersytet Komeńskiego w BratysławieAbstrakt
The aim of this paper is to present the impact of discourse social practices on the content of scientific terms. Chosen nomenclature such as: gender (ru. гендер), homosexuality (pl. homoseksualizm;ru. гомосексуализм / гомосексуальность), LGBT (ru. ЛГБТ) is researched. First, the methodological frame is established (discourse analysis), which is followed by a description of Gender Studies and the significance of the researched terms. With this background, it is analyzed how the non-scientific interest in the terms proper for Gender Studies was forming. Subsequently, the main actors of the debates concerning Gender Studies and basic argumentation schemas are pointed out.
Słowa kluczowe:
scientific term, social discourse, gender, homosexuality, LGBTBibliografia
Basiuk Tomasz, Ferens Dominika, Sikora Tomasz. 2002. Wstęp. W: Odmiany odmieńca: Mniejszościowe orientacje seksualne w perspektywie gender. Red. Basiuk T., Ferens D., Sikora T. Katowice: Śląsk. Wydawnictwo Naukowe: 7-12.
Borkowski Michał. 2015. Reportaż z „polskiej wojny domowej o gender” w obiektywie pola naukowego Pierre’a Bourdieu. W: Genderowe filtry. Różnorodność doświadczania i percepcji płci w przestrzeni publicznej i prywatnej. Red. Majka-Rostek D., Banaszak E., Czajkowski P. Wrocław: Wydawnictwo Instytutu Socjologii UWr: 122-132.
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł. 2007. Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków: Znak.
Butler Judith. 1990. Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York, London: Routledge.
Czachur Waldemar. 2011. Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji. „Text und Diskurs“ Nr. 4: 79-99.
Czachur Waldemar, Kulczyńska Agnieszka, Kumięga Łukasz. 2016. Dyskurs w polskiej dydaktyce akademickiej. W: Jak analizować dyskurs. Perspektywy dydaktyczne. Red. Czachur W., Kulczyńska A., Kumięga Ł. Kraków: Universitas: 7-18.
Czachur Waldemar, Miller Dorota. 2012. Niemiecka lingwistyka dyskursu. Próba bilansu i perspektywy. „Oblicza Komunikacji” nr 5: 25-43.
Dʹâčenko Anatolij P., Pozdnâkova Margarita E. 2013. O socialʹnyh predposylkah pravovogo regulirovaniâ propagandy gomoseksualizma i inyh seksualʹnyh deviacij. «Sociologičeskaâ nauka i socialʹnaâ praktika» No 3: 109-123 [Дьяченко Анатолий П., Позднякова Маргарита Е. 2013. О социальных предпосылках правового регулирования пропаганды гомосексуализма и иных сексуальных девиаций. «Социологическая наука и социальная практика» No 3: 109-123].
Duda Maciej. 2016. Dogmat płci. Polska wojna z gender. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe KATEDRA.
EG – Misiak Iwona, Tytuła Magdalena (red.). 2014. Encyklopedia Gender. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Felder Ekkehard. 2006. Semantische Kämpfe in Wissensdomänen. Eine Einführung in Benennungs-, Bedeutungs- und Sachverhaltsfixierungs- Konkurrenzen. W: Seman-tische Kämpfe. Macht und Sprache in den Wissenschaften. Red. Ekkehard F. Berlin – New York: De Gruyter: 13-46.
«Gender» – «Gender» – èto lazejka dlâ sodomitov. V: https://tiny.pl/tzf9z [Dostup 15 III 2020] [«Гендер» – это лазейка для содомитов. В: https://tiny.pl/tzf9z [Доступ 15 III 2020].
Google Trends. W: https://tiny.pl/7dm1n [Dostęp 3 VII 2020].Google Trends. W: https://tiny.pl/7dm55 [Dostęp 3 VII 2020].
Google Trends. W: https://tiny.pl/7d73m [Dostęp 6 VII 2020].
Google Trends. W: https://tinyurl.com/y9xfw2fn [Dostęp 9 VII 2020].gramota.ru. W: http://gramota.ru/ [Доступ 26 VI 2020].
Israilova Marina. 2019. Gomoseksual i gender kak marker nacional’nyh granic. V: https://tiny.pl/tzfwm [Dostup 14 III 2020] [Исраилова Марина. 2019. Гомосексуал и гендер как маркер национальных границ. B: https://tiny.pl/tzfwm [Доступ 14 III 2020].
Iwasiów Inga. 2004. Gender dla średnio zaawansowanych. Wykłady szczecińskie. Warszawa: W.A.B.
Kon Igorʹ S. 2003. Liki i maski odnopoloj lûbvi. Lunnyj svet na zare. Moskva: Olimp [Кон Игорь С. 2003. Лики и маски однополой любви. Лунный свет на заре. Москва: Олимп].
Kondakov Aleksandr (red.). 2014. Na pereputʹe: metodologiâ, teoriâ i praktika LGBT i kvir-issledovanij. Sankt-Peterburg: CNSI [Кондаков Александр (ред.). 2014. На перепутье: методология, теория и практика ЛГБТ и квир-исследований. Санкт-Петербург: ЦНСИ].
Krzeszowski Tomasz P. 1997. Angels and Devils in Hell: Elements of Axiology in Semantics. Warszawa: Energeia.
Latour Bruno. 2013. Nadzieja Pandory. Eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką. Przeł. Abriszewski K. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Nowak Andrzej W., Abriszewski Krzysztof, Wróblewski Michał. 2016. Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Nowak Tomasz Ł. 2020. Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów. Kraków: Universitas.
Oakley Ann. 1972. Sex, Gender and Society. Farnham: Ashgate.
Pankowska Dorota. 2017. Czego można dowiedzieć się o gender z Internetu? Analiza dyskursu w tekstach dostępnych w sieci. „Przegląd Badań Edukacyjnych. Educational Studies Review” nr 25: 137-161.
Pronikina Elena S. 2014. Osobennosti LGBT – diskursa v rossijskih media, iniciirovan-nogo diskussiâmi o regulirovanii seksualʹnosti. «Žurnal issledovanij socialʹnoj polityki» T. 14, No 1: 71-86 [Проникина Елена С. 2014. Особенности ЛГБТ – дискурса в российских медиа, инициированного дискуссиями о регулировании сексуаль-ности. «Журнал исследований социальной политики»Т. 14, No 1: 71-86.]
Rodzoch-Malek Jagoda. 2012. W jaki sposób mówi się w polszczyźnie o homoseksualizmie i osobach homoseksualnych? Analiza leksyki na podstawie danych leksykograficznych i tekstowych. Repozytorium Uniwersytetu Warszawskiego: https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/204/Doktorat-J.Rodzoch-Malek.pdf?sequence=1 [Dostęp 18 II 2020].
Seidman Steven. 2012. Społeczne tworzenie seksualności. Przeł. Tomanek P. Warszawa: PWN.
SGT – Denisova Alla A. 2002. Slovarʹ gendernyh terminov. Moskva: Informaciâ XXI vek [Денисова Алла А. 2002. Словарь гендерный терминов. Москва: Информация ХХI век].
Šišlova Ekaterina Èduardovna. 2013. Gender kak innovacionnyj naučnyj i filosofskij dyskurs. V: https://tiny.pl/tzfwf [Dostup 13 III 2020] [Шишловa Екатерина Эду-ардовна. 2013. Гендер как инновационный научный и философский дискурс. B: https://tiny.pl/tzfwf [Доступ 13 III 2020].
Smykała Marta. 2016. „Wir schaffen das!“ Diskursive Strategien sprachlicher Konsti-tuierung des Beginns der Flüchtlingskrise und ihrer Hauptakteure im Pressediskurs am Beispiel der Wochenzeitung DIE ZEIT. „Text und Diskurs“ Nr. 9: 183-202.
Sozaev Valerij. 2010. LGBT – dviženie v Rossii: portret v interʹere. «Gendernye issledovaniâ: Žurnal» No 20-21: 90–126 [Созаев Валерий. 2010. ЛГБТ – движение в России: портрет в интерьере. «Гендерные исследования: Журнал» No 20-21: 90-126].
Spieß Constanze. 2010. Lingwistyczna analiza dyskursu jako analiza wielopoziomowa: przyczynek do problematyki wielowymiarowego opisu dyskursów z perspektywy praktycznonaukowej. „Text und Diskurs“ Nr. 3: 199-220.
Spitzmüller Jürgen, Warnke Ingo Hans Oskar. 2011. Diskurslinguistik. Eine Einführung in Theorien und Methoden der transtextuellen Sprachanalyse. Berlin – New York: De Gruyter.
Statʹâ 6.21 – Statʹâ 6.21 Koap RF. Propaganda netradicionnyhseksualʹnyh otnošenij sredi nesoveršennoletnih (dejstvuûŝaâ redakciâ). V: https://www.zakonrf.info/koap/6.21/ [Dostup 14 III 2020] [Статья 6.21 КоАП РФ. Пропаганда нетрадиционных сексуальных отношений среди несовершеннолетних (действующая редакция). B: https://www.zakonrf.info/koap/6.21/ [Доступ 14 III 2020].
Szymowski Leszek. 2014. Homoterror. Warszawa: Bollinari Publishing House.
Voronina Olʹga A. 1996. Filosofiâ pola. V: Filosofiâ. Učebnik. Red. Gubina V.D., Sidorinoj T.Û., Filatova V.P. Moskva: Russkoe slovo: 394-396 [Воронина Ольга. 1996. Фи-лософия пола. В: Философия. Учебник. Ред. Губина В.Д., Сидориной Т.Ю., Филатова В.П. Москва: Русское слово: 394-396].
Borkowski Michał. 2015. Reportaż z „polskiej wojny domowej o gender” w obiektywie pola naukowego Pierre’a Bourdieu. W: Genderowe filtry. Różnorodność doświadczania i percepcji płci w przestrzeni publicznej i prywatnej. Red. Majka-Rostek D., Banaszak E., Czajkowski P. Wrocław: Wydawnictwo Instytutu Socjologii UWr: 122-132.
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł. 2007. Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków: Znak.
Butler Judith. 1990. Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York, London: Routledge.
Czachur Waldemar. 2011. Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji. „Text und Diskurs“ Nr. 4: 79-99.
Czachur Waldemar, Kulczyńska Agnieszka, Kumięga Łukasz. 2016. Dyskurs w polskiej dydaktyce akademickiej. W: Jak analizować dyskurs. Perspektywy dydaktyczne. Red. Czachur W., Kulczyńska A., Kumięga Ł. Kraków: Universitas: 7-18.
Czachur Waldemar, Miller Dorota. 2012. Niemiecka lingwistyka dyskursu. Próba bilansu i perspektywy. „Oblicza Komunikacji” nr 5: 25-43.
Dʹâčenko Anatolij P., Pozdnâkova Margarita E. 2013. O socialʹnyh predposylkah pravovogo regulirovaniâ propagandy gomoseksualizma i inyh seksualʹnyh deviacij. «Sociologičeskaâ nauka i socialʹnaâ praktika» No 3: 109-123 [Дьяченко Анатолий П., Позднякова Маргарита Е. 2013. О социальных предпосылках правового регулирования пропаганды гомосексуализма и иных сексуальных девиаций. «Социологическая наука и социальная практика» No 3: 109-123].
Duda Maciej. 2016. Dogmat płci. Polska wojna z gender. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe KATEDRA.
EG – Misiak Iwona, Tytuła Magdalena (red.). 2014. Encyklopedia Gender. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Felder Ekkehard. 2006. Semantische Kämpfe in Wissensdomänen. Eine Einführung in Benennungs-, Bedeutungs- und Sachverhaltsfixierungs- Konkurrenzen. W: Seman-tische Kämpfe. Macht und Sprache in den Wissenschaften. Red. Ekkehard F. Berlin – New York: De Gruyter: 13-46.
«Gender» – «Gender» – èto lazejka dlâ sodomitov. V: https://tiny.pl/tzf9z [Dostup 15 III 2020] [«Гендер» – это лазейка для содомитов. В: https://tiny.pl/tzf9z [Доступ 15 III 2020].
Google Trends. W: https://tiny.pl/7dm1n [Dostęp 3 VII 2020].Google Trends. W: https://tiny.pl/7dm55 [Dostęp 3 VII 2020].
Google Trends. W: https://tiny.pl/7d73m [Dostęp 6 VII 2020].
Google Trends. W: https://tinyurl.com/y9xfw2fn [Dostęp 9 VII 2020].gramota.ru. W: http://gramota.ru/ [Доступ 26 VI 2020].
Israilova Marina. 2019. Gomoseksual i gender kak marker nacional’nyh granic. V: https://tiny.pl/tzfwm [Dostup 14 III 2020] [Исраилова Марина. 2019. Гомосексуал и гендер как маркер национальных границ. B: https://tiny.pl/tzfwm [Доступ 14 III 2020].
Iwasiów Inga. 2004. Gender dla średnio zaawansowanych. Wykłady szczecińskie. Warszawa: W.A.B.
Kon Igorʹ S. 2003. Liki i maski odnopoloj lûbvi. Lunnyj svet na zare. Moskva: Olimp [Кон Игорь С. 2003. Лики и маски однополой любви. Лунный свет на заре. Москва: Олимп].
Kondakov Aleksandr (red.). 2014. Na pereputʹe: metodologiâ, teoriâ i praktika LGBT i kvir-issledovanij. Sankt-Peterburg: CNSI [Кондаков Александр (ред.). 2014. На перепутье: методология, теория и практика ЛГБТ и квир-исследований. Санкт-Петербург: ЦНСИ].
Krzeszowski Tomasz P. 1997. Angels and Devils in Hell: Elements of Axiology in Semantics. Warszawa: Energeia.
Latour Bruno. 2013. Nadzieja Pandory. Eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką. Przeł. Abriszewski K. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Nowak Andrzej W., Abriszewski Krzysztof, Wróblewski Michał. 2016. Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Nowak Tomasz Ł. 2020. Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów. Kraków: Universitas.
Oakley Ann. 1972. Sex, Gender and Society. Farnham: Ashgate.
Pankowska Dorota. 2017. Czego można dowiedzieć się o gender z Internetu? Analiza dyskursu w tekstach dostępnych w sieci. „Przegląd Badań Edukacyjnych. Educational Studies Review” nr 25: 137-161.
Pronikina Elena S. 2014. Osobennosti LGBT – diskursa v rossijskih media, iniciirovan-nogo diskussiâmi o regulirovanii seksualʹnosti. «Žurnal issledovanij socialʹnoj polityki» T. 14, No 1: 71-86 [Проникина Елена С. 2014. Особенности ЛГБТ – дискурса в российских медиа, инициированного дискуссиями о регулировании сексуаль-ности. «Журнал исследований социальной политики»Т. 14, No 1: 71-86.]
Rodzoch-Malek Jagoda. 2012. W jaki sposób mówi się w polszczyźnie o homoseksualizmie i osobach homoseksualnych? Analiza leksyki na podstawie danych leksykograficznych i tekstowych. Repozytorium Uniwersytetu Warszawskiego: https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/204/Doktorat-J.Rodzoch-Malek.pdf?sequence=1 [Dostęp 18 II 2020].
Seidman Steven. 2012. Społeczne tworzenie seksualności. Przeł. Tomanek P. Warszawa: PWN.
SGT – Denisova Alla A. 2002. Slovarʹ gendernyh terminov. Moskva: Informaciâ XXI vek [Денисова Алла А. 2002. Словарь гендерный терминов. Москва: Информация ХХI век].
Šišlova Ekaterina Èduardovna. 2013. Gender kak innovacionnyj naučnyj i filosofskij dyskurs. V: https://tiny.pl/tzfwf [Dostup 13 III 2020] [Шишловa Екатерина Эду-ардовна. 2013. Гендер как инновационный научный и философский дискурс. B: https://tiny.pl/tzfwf [Доступ 13 III 2020].
Smykała Marta. 2016. „Wir schaffen das!“ Diskursive Strategien sprachlicher Konsti-tuierung des Beginns der Flüchtlingskrise und ihrer Hauptakteure im Pressediskurs am Beispiel der Wochenzeitung DIE ZEIT. „Text und Diskurs“ Nr. 9: 183-202.
Sozaev Valerij. 2010. LGBT – dviženie v Rossii: portret v interʹere. «Gendernye issledovaniâ: Žurnal» No 20-21: 90–126 [Созаев Валерий. 2010. ЛГБТ – движение в России: портрет в интерьере. «Гендерные исследования: Журнал» No 20-21: 90-126].
Spieß Constanze. 2010. Lingwistyczna analiza dyskursu jako analiza wielopoziomowa: przyczynek do problematyki wielowymiarowego opisu dyskursów z perspektywy praktycznonaukowej. „Text und Diskurs“ Nr. 3: 199-220.
Spitzmüller Jürgen, Warnke Ingo Hans Oskar. 2011. Diskurslinguistik. Eine Einführung in Theorien und Methoden der transtextuellen Sprachanalyse. Berlin – New York: De Gruyter.
Statʹâ 6.21 – Statʹâ 6.21 Koap RF. Propaganda netradicionnyhseksualʹnyh otnošenij sredi nesoveršennoletnih (dejstvuûŝaâ redakciâ). V: https://www.zakonrf.info/koap/6.21/ [Dostup 14 III 2020] [Статья 6.21 КоАП РФ. Пропаганда нетрадиционных сексуальных отношений среди несовершеннолетних (действующая редакция). B: https://www.zakonrf.info/koap/6.21/ [Доступ 14 III 2020].
Szymowski Leszek. 2014. Homoterror. Warszawa: Bollinari Publishing House.
Voronina Olʹga A. 1996. Filosofiâ pola. V: Filosofiâ. Učebnik. Red. Gubina V.D., Sidorinoj T.Û., Filatova V.P. Moskva: Russkoe slovo: 394-396 [Воронина Ольга. 1996. Фи-лософия пола. В: Философия. Учебник. Ред. Губина В.Д., Сидориной Т.Ю., Филатова В.П. Москва: Русское слово: 394-396].
Woźniak-Wrzesińska, E., & Zakrzewska-Verdugo, M. (2021). Społeczna dyskursywizacja terminów naukowych na przykładzie wybranej nomenklatury z zakresu "Gender Studies". Przypadki polski a rosyjski. Część 2. Acta Neophilologica, 2(XXIII), 21–32. https://doi.org/10.31648/an.6652
Ewelina Woźniak-Wrzesińska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Magdalena Zakrzewska-Verdugo
Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie
Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie
Inne teksty tego samego autora
- Ewelina Woźniak-Wrzesińska, Magdalena Zakrzewska-Verdugo, Społeczna dyskursywizacja terminów naukowych na przykładzie wybranej nomenklatury z zakresu Gender Studies. Przypadki polski a rosyjski. Część 1 , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XXIII (2021): Acta Neophilologica
