O ZAPOŻYCZENIACH LEKSYKALNYCH Z JĘZYKA ROSYJSKIEGO W POLSZCZYŹNIE MIĘDZYWOJENNEJ. NA MATERIALE TYGODNIKA ILUSTROWANEGO
Joanna Joachimiak-Prażanowska
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w BydgoszczyAbstrakt
This article presents lexical borrowings from the Russian language, excerpted from Tygodnik
Ilustrowany, a commonly known Warsaw-based weekly. The research analysis was conducted
on the words excerpted from the earliest editions of this weekly published over one year, issued
in the Republic of Poland, beginning with 1918 when the country regained independence. The author
of the study aimed to investigate whether a long-term influence of the Russian language on Polish,
particularly in the period of annexations, manifested itself in the Polish language of the first part
of the 20th century. The author collected 54 Russicisms, evident in 216 examples. In the collected
linguistic material Russian lexis is distinctly dominating. Its application in texts about Russia is fully
justified and unavoidable. The lexis consists of historisms, Sovietisms and other words referring
to Russian reality, such as: cerkiew or dziesięcina, that entered Polish vocabulary.
Słowa kluczowe:
vocabulary, Russicisms, interwar period, the language of the pressBibliografia
Bąba Stanisław, Walczak Bogdan. 1992. Na końcu języka. Poradnik leksykalno-gramatyczny. Warszawa-
Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brückner Aleksander. 1974. Wpływy języków obcych na język polski. W: Początek i rozwój języka
polskiego. Red. Karaś M. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Buttler Danuta, Kurkowska Halina, Satkiewicz Halina. 1971-1982. Kultura języka polskiego. T. I-II.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN .
Golka Bartłomiej. 1971. Rozwój drukarstwa prasowego i układu graficznego prasy polskiej do roku
1939. „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, X, nr 3: 277-302.
Karaś Halina. 2007. Rosyjskie zapożyczenia formalnosemantyczne w Uniwersalnym słowniku języka
polskiego pod redakcją Stanisława Dubisza, „Prace Filologiczne”, LIII: 281-292.
Klebanowska Barbara, Kochański Witold, Markowski Andrzej. 1985. O dobrej i złej polszczyźnie.
Warszawa: Wiedza Powszechna.
Klich Edward. 1929. Pożyczki ruskie w języku polskim (Recenzja Słownika etymologicznego
A. Brücknera). SO. VIII: 493-510.
Krasnowolski Antoni. 1919: Najpospolitsze błędy językowe zdarzające się w mowie i piśmie polskim.
Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta.
Kryński Adam Antoni. 1920. Jak nie należy mówić i pisać po polsku. Warszawa: Druk Straszewiczów.
Łętowski Aleksander. 1915. Błędy nasze. Rzecz o czystości języka polskiego na Litwie. Wilno: nakł.
Księgarni Józefa Zawadzkiego.
Masojć Irena. 1990. O wpływie składni rosyjskiej na współczesną polszczyznę wileńską (na materiale
„Czerwonego Sztandaru”). „Poradnik Językowy” nr 2: 123-128.
Nagórko Alicja. 1992. Wpływy rosyjskie na język polskiej inteligencji wileńskiej. W: Mniejszości
polskie i Polonia w ZSRR. Red. Kubiak H., Paleczny T., Rokicki J., Wawrykiewicz M. Warszawa-
Wrocław-Kraków: 139-147.
Nitsch Kazimierz. 1935. W sprawie rusycyzmów. „Język Polski” XX: 136-139.
Pihan-Kijasowa Alicja. 2002. Z dziejów najstarszych wpływów języka rosyjskiego na polszczyznę.
„Poznańskie Studia Polonistyczne. Studia Językoznawcze” IX (XXIX). Poznań: 131-145.
Pihan-Kijasowa Alicja. 2003. Leksykalne zapożyczenia rosyjskie w polszczyźnie ostatniego dziesięciolecia
XX wieku. W: Славянское слово в литературе и языке. Aрхангельск: Поморский
университет. 115-124.
Polszczyzna płata nam figla. 1991. Red. Podracki J. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji.
Podracki Jerzy. 1993. Czy to naprawdę po polsku? Poradnik językowy. Warszawa: Wydawnictwo
Oświata.
Sierocka Krystyna. 1963. Z dziejów czasopiśmiennictwa polskiego w ZSRR („Kultura Mas” 1929-
-1937). Warszawa: Książka i Wiedza.
Słoński Stanisław. 1934. Historia języka polskiego w zarysie. Lwów-Warszawa: Książnica-Atlas.
Szczerbowicz-Wieczór Ludomir Ludwik. 1881. O skażeniu obecnem języka polskiego w prasie.
Płock: nakładem Izydora Wassermana Księgarza.
Ślaski Bolesław. 1934. Rusycyzmy naszych marynarzy. Kępno: Druk.
Walicki Aleksander. 1886. Błędy nasze w mowie i piśmie ku szkodzie języka polskiego popełniane,
oraz prowincjonalizmy. Kraków-Warszawa: Nakład Gebethnera i Wolffa.
Wawrzyńczyk Jan. 1978. O rusycyzmach w polszczyźnie współczesnej. „Język Rosyjski” nr 5:
206-207.
Wawrzyńczyk Jan. 2009. Autosuplement do Słownika warszawskiego. Poznań: Sorus.
Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brückner Aleksander. 1974. Wpływy języków obcych na język polski. W: Początek i rozwój języka
polskiego. Red. Karaś M. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Buttler Danuta, Kurkowska Halina, Satkiewicz Halina. 1971-1982. Kultura języka polskiego. T. I-II.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN .
Golka Bartłomiej. 1971. Rozwój drukarstwa prasowego i układu graficznego prasy polskiej do roku
1939. „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, X, nr 3: 277-302.
Karaś Halina. 2007. Rosyjskie zapożyczenia formalnosemantyczne w Uniwersalnym słowniku języka
polskiego pod redakcją Stanisława Dubisza, „Prace Filologiczne”, LIII: 281-292.
Klebanowska Barbara, Kochański Witold, Markowski Andrzej. 1985. O dobrej i złej polszczyźnie.
Warszawa: Wiedza Powszechna.
Klich Edward. 1929. Pożyczki ruskie w języku polskim (Recenzja Słownika etymologicznego
A. Brücknera). SO. VIII: 493-510.
Krasnowolski Antoni. 1919: Najpospolitsze błędy językowe zdarzające się w mowie i piśmie polskim.
Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta.
Kryński Adam Antoni. 1920. Jak nie należy mówić i pisać po polsku. Warszawa: Druk Straszewiczów.
Łętowski Aleksander. 1915. Błędy nasze. Rzecz o czystości języka polskiego na Litwie. Wilno: nakł.
Księgarni Józefa Zawadzkiego.
Masojć Irena. 1990. O wpływie składni rosyjskiej na współczesną polszczyznę wileńską (na materiale
„Czerwonego Sztandaru”). „Poradnik Językowy” nr 2: 123-128.
Nagórko Alicja. 1992. Wpływy rosyjskie na język polskiej inteligencji wileńskiej. W: Mniejszości
polskie i Polonia w ZSRR. Red. Kubiak H., Paleczny T., Rokicki J., Wawrykiewicz M. Warszawa-
Wrocław-Kraków: 139-147.
Nitsch Kazimierz. 1935. W sprawie rusycyzmów. „Język Polski” XX: 136-139.
Pihan-Kijasowa Alicja. 2002. Z dziejów najstarszych wpływów języka rosyjskiego na polszczyznę.
„Poznańskie Studia Polonistyczne. Studia Językoznawcze” IX (XXIX). Poznań: 131-145.
Pihan-Kijasowa Alicja. 2003. Leksykalne zapożyczenia rosyjskie w polszczyźnie ostatniego dziesięciolecia
XX wieku. W: Славянское слово в литературе и языке. Aрхангельск: Поморский
университет. 115-124.
Polszczyzna płata nam figla. 1991. Red. Podracki J. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji.
Podracki Jerzy. 1993. Czy to naprawdę po polsku? Poradnik językowy. Warszawa: Wydawnictwo
Oświata.
Sierocka Krystyna. 1963. Z dziejów czasopiśmiennictwa polskiego w ZSRR („Kultura Mas” 1929-
-1937). Warszawa: Książka i Wiedza.
Słoński Stanisław. 1934. Historia języka polskiego w zarysie. Lwów-Warszawa: Książnica-Atlas.
Szczerbowicz-Wieczór Ludomir Ludwik. 1881. O skażeniu obecnem języka polskiego w prasie.
Płock: nakładem Izydora Wassermana Księgarza.
Ślaski Bolesław. 1934. Rusycyzmy naszych marynarzy. Kępno: Druk.
Walicki Aleksander. 1886. Błędy nasze w mowie i piśmie ku szkodzie języka polskiego popełniane,
oraz prowincjonalizmy. Kraków-Warszawa: Nakład Gebethnera i Wolffa.
Wawrzyńczyk Jan. 1978. O rusycyzmach w polszczyźnie współczesnej. „Język Rosyjski” nr 5:
206-207.
Wawrzyńczyk Jan. 2009. Autosuplement do Słownika warszawskiego. Poznań: Sorus.
Joachimiak-Prażanowska, J. (2015). O ZAPOŻYCZENIACH LEKSYKALNYCH Z JĘZYKA ROSYJSKIEGO W POLSZCZYŹNIE MIĘDZYWOJENNEJ. NA MATERIALE TYGODNIKA ILUSTROWANEGO. Acta Neophilologica, 2(XVII), 11–23. Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/an/article/view/751
Joanna Joachimiak-Prażanowska
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Joachimiak-Prażanowska, REGIONALNE CECHY FONETYCZNE W MIĘDZYWOJENNEJ KULTURALNEJ POLSZCZYŹNIE WILEŃSKIEJ (WOKALIZM) , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XVI (2014): Acta Neophilologica
