Polska i Polacy w dylogii Siergieja Łukjanienki "Brudnopis", "Czystopis"
Aleksandra Zywert
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuAbstrakt
The research material in this work is the dilogy of Sergey Lukyanenko Rough Draft (Черновик, 2005) and Final Draft (Чистовик, 2007). In the first part (Rough Draft) the author focuses on the image of modern Russia, while in the second part (Final Draft) he expands his observations into Poland and its people. The image presented by the author notably duplicates ethnic and cultural stereotypes about Poland and Poles, fixed in the common consciousness of Russians. As a result, despite the objectivity declared by the author, it is difficult to consider the discussed novels
a breakthrough in the context of the process of overcoming mutual prejudices between the neighboring nations on the basis of the literature.
Bibliografia
Babenko N., Moskva ženskogo roda, Peterburg mužeskogo, 2007, [online] <http://russkayarech.ru/ files/issues/2007/1/03-babenko.pdf> (dostęp: 10.05.2016) [Бабенко Н., Москва женского рода, Петербург мужеского, 2007].
Bakulin M., Žanrovo-stilističeskie osobennosti sovremennoj russkoj literatury, [online] <http://refdb. ru/look/1274832.html> (dostęp: 29.05.2016) [Бакулин М., Жанрово-стилистические особенности современной русской литературы, 2016].
Bartmiński J., Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem – na przykładzie stereotypu matki, [w:] Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, Język a kultura, t. 12, Wrocław 1998, s. 63– 83. Bohun M., Oblicza obsesji – negatywny obraz Rosji w myśli polskiej, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 203–302.
Dominiak I., Dlaczego język polski jest tak diabelnie trudny?, wywiad z prof. Włodzimierzem Gruszczyńskim „Newsweek” z dnia 24.11.2014, [online] <http://polska.newsweek.pl/polskinajtrudniejszy-jezyk-swiata-jezykoznawca-odpowiada-newsweek,artykuly,352233,1.html> (dostęp: 3.05.2016).
Erofeev V., Budʹ â polâkom, [online] <www.rulit.me/books/bud-ya-polyakom-read-253691-1.html> (dostęp: 3.05.2016) [Ерофеев В., Будь я поляком, 2016].
Falkowicz S., Polska i Polacy w wyobrażeniach Rosjan. Refleksje ogólne, „Dzieje Najnowsze” 1997, R. XXIX, s. 7– 16.
Gogolʹ N., Petersburgskie zapiski 1836 goda, [online] <http://az.lib.ru/g/gogolx_n_w/text_1837_ peterb_zapiski.shtml> (dostęp: 2.05.2016) [Гоголь Н., Петербургские записки 1836 года].
Âkovlev A., Sergej Lukʹânenko: «Ukraina ne âvlâetsâ subʺektom meždunarodnoj politiki. Ona âvlâetsâ instrumentom, kotoromu dano zadanielitʹ krovʹ», [online] <http://www.kp.ru/dai ly/26511/3508637/.27.01.2015> (dostęp: 29.05.2016) [Яковлев А., Сергей Лукьяненко: «Украина не является субъектом международной политики. Она является инструментом, которому дано задание лить кровь», 2016].
Kępiński A., Psychopatie, PZWL, Warszawa1977.
Kutâvin V., Polʹša i polâki v sovremennyh rossijskih učebnikah istorii, [w:] Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Ibidem, Łódź 2003, s. 244–262. [Кутявин В., Польша и поляки в современных российских учебниках истории, w: Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Łódź 2003].
Lazari A. de, Wzajemne uprzedzenia Polaków i Rosjan, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 5–27.
Lewandowski E., Charakter narodowy Polaków i innych, Wydawnictwo Literackie MUZA, Warszawa 2011. Lipatow A., Rosyjskie pryzmaty odbioru polskości, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 329–337.
Lipatov A., Specifika nacionalʹnogo vospriâtiâ, ili počemu russkie i polâki ne ponimaût drug druga, [w:] Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Ibidem, Łódź 2003, s. 323–333. [Липатов А., Специфика национального восприятия, или почему русские и поляки не понимают друг друга, [w:] Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. De Lazari, R. Bäcker, Ibidem, Łódź 2003].
Lukʹânenko S., Černovik, AST, Moskva 2007 [Лукьяненко С., Черновик, АСТ, Москва 2007]. Lukʹânenko S.,. Čistovik, AST, Moskva 2008 [Лукьяненко С., Чистовик, АСТ, Москва 2008].
Miłosz Cz., Rosja, [w:] Dusza polska i rosyjska (od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna). Materiały do „katalogu” wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2004, s. 391–407.
Niewiara A., Procesy kategoryzacyjne a kulturowe konstruowanie obrazu „innego”, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 49–72.
Nowak P., Swoi i obcy w językowym obrazie świata. Język publicystyki polskiej z pierwszej połowy lat pięćdziesiątych, Wyd. UMCS, Lublin 2002.
Priczugin D., Zakładnicy historii –u źródeł negatywnego stereotypu Polski i Polaków w literaturze rosyjskiej, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 339–410.
Prilepin Z., Imeniny serdca: razgovory s russkoj literaturoj, Ast. Astrelʹ, Moskva 2009 [Прилепин З., Именины сердца: разговоры с русской литературой, Аст. Астрель, Москва 2009].
Sergeeva A., Russkie. Stereotipy povedeniâ, tradicii, mentalʹnostʹ, Izdatelʹstvo «Flinta», Izdatelʹstvo «Nauka», Moskva 2003 [Сергеева А., Русские. Cтереотипы поведения, традиции, ментальность, Изд. «Флинта», Изд. «Наука», Москва 2003].
Sokolova M., Nevozvraŝenie sozvezd – Sergej Lukʹânenko, „Rossijskaâ gazeta – Federalʹnyj vypusk” № 4035, [online] <http://rg.ru/2006/04/05/a104552.html> (dostęp: 27.05.2016) [Соколова М. Невозвращение со звезд – Сергей Лукьяненко, „Российская газета – Федеральный выпуск” № 4035].
Sucharski T., „Rosja wchodzi w polskie wiersze” – obraz Rosjanina w literaturze polskiej, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 73–157.
Toporow W., Miasto i mit, tłum. B. Żyłko, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2000.
Zywert A., Na granicy światów (Siergiej Łukjanienko, Brudnopis, Czystopis), [w:] Scripta manent – res novae, red. nauk. S. Puppel, T. Tomaszkiewicz, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2013, s. 597–610.
Bakulin M., Žanrovo-stilističeskie osobennosti sovremennoj russkoj literatury, [online] <http://refdb. ru/look/1274832.html> (dostęp: 29.05.2016) [Бакулин М., Жанрово-стилистические особенности современной русской литературы, 2016].
Bartmiński J., Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem – na przykładzie stereotypu matki, [w:] Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, Język a kultura, t. 12, Wrocław 1998, s. 63– 83. Bohun M., Oblicza obsesji – negatywny obraz Rosji w myśli polskiej, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 203–302.
Dominiak I., Dlaczego język polski jest tak diabelnie trudny?, wywiad z prof. Włodzimierzem Gruszczyńskim „Newsweek” z dnia 24.11.2014, [online] <http://polska.newsweek.pl/polskinajtrudniejszy-jezyk-swiata-jezykoznawca-odpowiada-newsweek,artykuly,352233,1.html> (dostęp: 3.05.2016).
Erofeev V., Budʹ â polâkom, [online] <www.rulit.me/books/bud-ya-polyakom-read-253691-1.html> (dostęp: 3.05.2016) [Ерофеев В., Будь я поляком, 2016].
Falkowicz S., Polska i Polacy w wyobrażeniach Rosjan. Refleksje ogólne, „Dzieje Najnowsze” 1997, R. XXIX, s. 7– 16.
Gogolʹ N., Petersburgskie zapiski 1836 goda, [online] <http://az.lib.ru/g/gogolx_n_w/text_1837_ peterb_zapiski.shtml> (dostęp: 2.05.2016) [Гоголь Н., Петербургские записки 1836 года].
Âkovlev A., Sergej Lukʹânenko: «Ukraina ne âvlâetsâ subʺektom meždunarodnoj politiki. Ona âvlâetsâ instrumentom, kotoromu dano zadanielitʹ krovʹ», [online] <http://www.kp.ru/dai ly/26511/3508637/.27.01.2015> (dostęp: 29.05.2016) [Яковлев А., Сергей Лукьяненко: «Украина не является субъектом международной политики. Она является инструментом, которому дано задание лить кровь», 2016].
Kępiński A., Psychopatie, PZWL, Warszawa1977.
Kutâvin V., Polʹša i polâki v sovremennyh rossijskih učebnikah istorii, [w:] Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Ibidem, Łódź 2003, s. 244–262. [Кутявин В., Польша и поляки в современных российских учебниках истории, w: Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Łódź 2003].
Lazari A. de, Wzajemne uprzedzenia Polaków i Rosjan, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 5–27.
Lewandowski E., Charakter narodowy Polaków i innych, Wydawnictwo Literackie MUZA, Warszawa 2011. Lipatow A., Rosyjskie pryzmaty odbioru polskości, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 329–337.
Lipatov A., Specifika nacionalʹnogo vospriâtiâ, ili počemu russkie i polâki ne ponimaût drug druga, [w:] Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. de Lazari, R. Bäcker, Ibidem, Łódź 2003, s. 323–333. [Липатов А., Специфика национального восприятия, или почему русские и поляки не понимают друг друга, [w:] Dusza polska i rosyjska. Spojrzenie współczesne, red. A. De Lazari, R. Bäcker, Ibidem, Łódź 2003].
Lukʹânenko S., Černovik, AST, Moskva 2007 [Лукьяненко С., Черновик, АСТ, Москва 2007]. Lukʹânenko S.,. Čistovik, AST, Moskva 2008 [Лукьяненко С., Чистовик, АСТ, Москва 2008].
Miłosz Cz., Rosja, [w:] Dusza polska i rosyjska (od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna). Materiały do „katalogu” wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2004, s. 391–407.
Niewiara A., Procesy kategoryzacyjne a kulturowe konstruowanie obrazu „innego”, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 49–72.
Nowak P., Swoi i obcy w językowym obrazie świata. Język publicystyki polskiej z pierwszej połowy lat pięćdziesiątych, Wyd. UMCS, Lublin 2002.
Priczugin D., Zakładnicy historii –u źródeł negatywnego stereotypu Polski i Polaków w literaturze rosyjskiej, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 339–410.
Prilepin Z., Imeniny serdca: razgovory s russkoj literaturoj, Ast. Astrelʹ, Moskva 2009 [Прилепин З., Именины сердца: разговоры с русской литературой, Аст. Астрель, Москва 2009].
Sergeeva A., Russkie. Stereotipy povedeniâ, tradicii, mentalʹnostʹ, Izdatelʹstvo «Flinta», Izdatelʹstvo «Nauka», Moskva 2003 [Сергеева А., Русские. Cтереотипы поведения, традиции, ментальность, Изд. «Флинта», Изд. «Наука», Москва 2003].
Sokolova M., Nevozvraŝenie sozvezd – Sergej Lukʹânenko, „Rossijskaâ gazeta – Federalʹnyj vypusk” № 4035, [online] <http://rg.ru/2006/04/05/a104552.html> (dostęp: 27.05.2016) [Соколова М. Невозвращение со звезд – Сергей Лукьяненко, „Российская газета – Федеральный выпуск” № 4035].
Sucharski T., „Rosja wchodzi w polskie wiersze” – obraz Rosjanina w literaturze polskiej, [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. A. de Lazari, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 73–157.
Toporow W., Miasto i mit, tłum. B. Żyłko, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2000.
Zywert A., Na granicy światów (Siergiej Łukjanienko, Brudnopis, Czystopis), [w:] Scripta manent – res novae, red. nauk. S. Puppel, T. Tomaszkiewicz, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2013, s. 597–610.
Zywert, A. (2017). Polska i Polacy w dylogii Siergieja Łukjanienki "Brudnopis", "Czystopis". Acta Polono-Ruthenica, 1(XXII), 51–62. https://doi.org/10.31648/apr.1218
Aleksandra Zywert
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
