Mickiewicz i inni Polacy we wspomnieniach rosyjskich memuarystek XIX wieku
Daria Ambroziak
Uniwersytet OpolskiAbstrakt
The nineteenth century Russian women memoirism presents a valuable source of information concerning Polish-Russian literary relationships. A. Kern and A. Panaeva’s memoirs justify that A. Mickiewicz was a well-known and appreciated poet in Russia and his works were perceived by Russian literary elites as a symbol of struggle for national liberation. Russian publishers and editors of literary magazines played a crucial role in the popularization of Mickiewicz’s literary output. His poems, translated into Russian by Z. Sierakowski or W. Szczastny, often appeared in Russian literary magazines. Russian Decembrist writers (P. Annenkova and M. Volkonska) in their memoirs written in the Siberian exile presented in the most favourable light Poles (S. Leparski and M. Rukiewicz) who were also exiled to Siberia. But, on the other hand, in T. Bulharin’s memoirs, whose controversial activity was condemned by Russian intellectual elites, as well as in A. Smirnova’s opinion, which represented the official line of the Russian aristocracy, we find negative images of Poles and the “Polish question”.
Słowa kluczowe:
nineteenth century memoirism, Mickiewicz, Polish question, woman, literary relationshipsBibliografia
Białokozowicz B., Z dziejów wzajemnych polsko-rosyjskich związków literackich w XIX wieku, Książka i Wiedza, Warszawa 1971.
Cat-Mackiewicz, Dom Radziwiłłów, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2012.
Galster B., Paralele romantyczne. Polsko-rosyjskie powinowactwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
Kijas A., Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, PAX, Warszawa-Poznań 2000.
Laszczak W., Twórczość literacka kobiet w Rosji pierwszej połowy XIX wieku, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, Opole 1993.
Laszczak W., Ślady polskie w rosyjskiej literaturze kobiecej XIX wieku, [w:] Polsko-wschodniosłowiańskie stosunki kulturowe. W dziesiątą rocznicę śmierci profesora Ryszarda Łużnego, pod red. D. Piwowarskiej, E. Korpały-Kirszak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
Literatura rosyjska, pod red. M. Jakóbca, t. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.
Łużny R., Pisarze kręgu Akademii Kijowsko-Mohylańskiej a literatura polska. Z dziejów związków kulturalnych polsko-wschodniosłowianskich w XVII-XVIII wieku, Zeszyty Naukowe UJ, CXLII. „Prace Historycznoliterackie”, z. 11, Kraków 1966.
Mejszutowicz Z., Powieść obyczajowa Tadeusza Bułharyna, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978.
Orłowski J., Z dziejów antypolskich obsesji w literaturze rosyjskiej. Od wieku XVIII do 1917, 1 wyd., Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992.
Polonica w „Zapiskach” Aleksandry Osipowny Smirnowej, „Studia i Szkice Slawistyczne. Literatura – Kultura – Język”, pod red. B. Kodzisa, Opole 2000, s. 9-16.
Polski słownik biograficzny, Polska Akademia Umiejętności, Warszawa-Kraków 1996, t. XXXVII, z. 2, s. 318-321.
Słownik pisarzy rosyjskich, pod red. F. Nieuważnego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Spotkania literackie. Z dziejów powiązań polsko-rosyjskich w dobie romantyzmu i neoromantyzmu, pod. red. B. Galstera i J. Kamionkowej przy współudziale A. Piorunowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973.
Wielka ilustrowana encyklopedia powszechna, Wydawnictwo Gutenberga, t. 9, Kraków 1930.
Wybitni Polacy XIX wieku. Leksykon biograficzny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998.
Гордин А.М., Примечания, [в:] А. Керн, Воспоминания о Пушкине, Издательская группа «Азбука-классика», Санкт-Петербург 2010.
Керн A., Воспоминания о Пушкине, Издательская группа «Азбука-классика», Санкт-Петербург 2010.
Панаева A., Воспоминания 1824-1870, 4 изд., под ред. и с примечаниями К. Чуковского, «Academia», Москва-Ленинград 1933.
Русские писатели 1800-1917. Биографический словарь, под ред. П.А. Николаева, Советская энциклопедия, т. 2, Москва 1992.
Волконская М.Н., Записки, Молодая Гвардия, Москва 1977.
Uniwersytet Opolski
