Leksykalne wykładniki wybranych emocji negatywnych w rosyjskojęzycznej wersji utworu Katarzyny Grocholi Upoważnienie do szczęścia
Anna Rudyk
Uniwersytet RzeszowskiAbstrakt
The subject of the analysis in this article are words that describe negative emotions of sadness, anger and fear: nouns, verbs, adjectives and adverbs containing the following roots: -smut-, -zł- and -strach-. The source of the factual material is the book by Katarzyna Grochola Upoważnienie do szczęścia and its translation into Russian. The collected factual material includes a total
of 42 examples of sentences with lexemes with the meaning of sadness, anger and fear, containing the aforementioned roots and includes 9 exponents of sadness, 10 – of anger and 23 examples in which the emotion of fear is named. The syntax roles of the analysed lexemes and their Russian text equivalents are usually convergent in the sentences of both languages, which results from the fact that the lexemes are in most cases translated by means of dictionary equivalents, retaining the morphological identity.
Słowa kluczowe:
sadness, anger, fear, Polish language, Russian languageBibliografia
Borek Małgorzata. 1999. Predykaty wyrażające dyskomfort psychiczny w języku rosyjskim w konfrontacji z językiem polskim. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Czapiga Zofia. 2014. Vyraženie zlosti leksemami slovoobrazovatelʹnogo gnezda s kornem -zl- i ih polʹskimi èkvivalentami [Выражение злости лексемами словообразовательного гнезда с корнем -зл- и их польскими эквивалентами]. W: Tekst − Predloženie − Slovo. Issledovaniâ po russkomu âzyku [Текст − Предложение − Слово. Исследования по русскому языку]. Red. Czapiga A., Czapiga Z. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Czapiga Zofia. 2018. Užasno rad. Ob èmocionalʹnyh intensifikatorah v russkom i polʹskom âzykah [Ужасно рад. Об эмоциональных интенсификаторах в русском и польском языках]. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Glottodydaktyka” 10, z. 99: 19−30. Data Krystyna. 2000. W jaki sposób językoznawcy opisują emocje? W: Język a Kultura. T. 14: Uczucia w języku i tekście. Red. Nowakowska-Kempna I., Dąbrowska A., Anusiewicz J. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Efremova Tatʹâna Fedorovna. 2000. Novyj slovarʹ russkogo âzyka. Tolkovo-slovoobrazovatelʹnyj. Moskva: Russkij âzyk. (online) https://udarenieru.ru/index.php?word=on (dostup 13.08.2018) [Ефремова Татьяна Федоровна. 2000. Новый словарь русского языка. Толково-словообразовательный. Москва: Русский язык] (online) https://udarenieru.ru/index.php?word=on (доступ 13.08.2018)].
Grochola Katarzyna. Upoważnienie do szczęścia. (online) https://docplayer.pl/59221626-Katarzyna-grochola-upowaznienie-do-szczescia.html (dostęp 1.05.2018).
Groholâ Katažina. Garantiâ na sčastʹe. Perevod: Garaeva E., Mašinska L. (online) http://avidreaders.ru/read-book/garantiya-na-schaste.html (dostup 1.05.2018) [Грохоля Катажина. Гарантия на счастье. Перевод: Гараева Е., Машинска Л. (online) http://avidreaders.ru/read-book/ garantiya-na-schaste.html (доступ 1.05.2018)].
Grzegorczykowa Renata. 2002. Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ilʹin Evgenij Pavlovič. 2001. Èmocii i čuvstva. Sankt-Peterburg: Piter [Ильин Евгений Павлович. 2001. Эмоции и чувства. Санкт-Петербург: Питер]. Inny słownik języka polskiego. P−Ż. 2000. Red. Bańsko M. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Malinowski Maciej. (online) https://obcyjezykpolski.pl/strasznie-mi-przykro/ (dostęp 14.08.2018).
Piasecka Agata. 2013. Studium lingwistyczne i kulturologiczne rosyjskich frazeologizmów z komponentami serdce i duša [Studium lingwistyczne i kulturologiczne rosyjskich frazeologizmów z komponentami сердце i душа]. Łódź: Primum Verbum.
Ranschburg Jeno. 1980. Lęk, gniew, agresja. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Rudyk Anna. 2013. Subiekt semantyczny w zdaniach z predykatywami modalnymi i wartościującymi. Konfrontacja polsko-rosyjska. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Sikorska Lucyna. (online) http://pwsz.chelm.pl/poradnia_jezykowa/index_2.php?id_k=5&id_p=84 (dostęp 14.08.2018).
Spagińska-Pruszak. 2005. Język emocji. Studium leksykalno-semantyczne rzeczownika w języku polskim, rosyjskim i serbsko-chorwackim. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem.
Wielki słownik polsko-rosyjski. P−Ż. 1979. Hessen Dymitr, Stypuła Ryszard. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Wierzbicka Anna. 1971. Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Czapiga Zofia. 2014. Vyraženie zlosti leksemami slovoobrazovatelʹnogo gnezda s kornem -zl- i ih polʹskimi èkvivalentami [Выражение злости лексемами словообразовательного гнезда с корнем -зл- и их польскими эквивалентами]. W: Tekst − Predloženie − Slovo. Issledovaniâ po russkomu âzyku [Текст − Предложение − Слово. Исследования по русскому языку]. Red. Czapiga A., Czapiga Z. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Czapiga Zofia. 2018. Užasno rad. Ob èmocionalʹnyh intensifikatorah v russkom i polʹskom âzykah [Ужасно рад. Об эмоциональных интенсификаторах в русском и польском языках]. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Glottodydaktyka” 10, z. 99: 19−30. Data Krystyna. 2000. W jaki sposób językoznawcy opisują emocje? W: Język a Kultura. T. 14: Uczucia w języku i tekście. Red. Nowakowska-Kempna I., Dąbrowska A., Anusiewicz J. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Efremova Tatʹâna Fedorovna. 2000. Novyj slovarʹ russkogo âzyka. Tolkovo-slovoobrazovatelʹnyj. Moskva: Russkij âzyk. (online) https://udarenieru.ru/index.php?word=on (dostup 13.08.2018) [Ефремова Татьяна Федоровна. 2000. Новый словарь русского языка. Толково-словообразовательный. Москва: Русский язык] (online) https://udarenieru.ru/index.php?word=on (доступ 13.08.2018)].
Grochola Katarzyna. Upoważnienie do szczęścia. (online) https://docplayer.pl/59221626-Katarzyna-grochola-upowaznienie-do-szczescia.html (dostęp 1.05.2018).
Groholâ Katažina. Garantiâ na sčastʹe. Perevod: Garaeva E., Mašinska L. (online) http://avidreaders.ru/read-book/garantiya-na-schaste.html (dostup 1.05.2018) [Грохоля Катажина. Гарантия на счастье. Перевод: Гараева Е., Машинска Л. (online) http://avidreaders.ru/read-book/ garantiya-na-schaste.html (доступ 1.05.2018)].
Grzegorczykowa Renata. 2002. Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ilʹin Evgenij Pavlovič. 2001. Èmocii i čuvstva. Sankt-Peterburg: Piter [Ильин Евгений Павлович. 2001. Эмоции и чувства. Санкт-Петербург: Питер]. Inny słownik języka polskiego. P−Ż. 2000. Red. Bańsko M. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Malinowski Maciej. (online) https://obcyjezykpolski.pl/strasznie-mi-przykro/ (dostęp 14.08.2018).
Piasecka Agata. 2013. Studium lingwistyczne i kulturologiczne rosyjskich frazeologizmów z komponentami serdce i duša [Studium lingwistyczne i kulturologiczne rosyjskich frazeologizmów z komponentami сердце i душа]. Łódź: Primum Verbum.
Ranschburg Jeno. 1980. Lęk, gniew, agresja. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Rudyk Anna. 2013. Subiekt semantyczny w zdaniach z predykatywami modalnymi i wartościującymi. Konfrontacja polsko-rosyjska. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Sikorska Lucyna. (online) http://pwsz.chelm.pl/poradnia_jezykowa/index_2.php?id_k=5&id_p=84 (dostęp 14.08.2018).
Spagińska-Pruszak. 2005. Język emocji. Studium leksykalno-semantyczne rzeczownika w języku polskim, rosyjskim i serbsko-chorwackim. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem.
Wielki słownik polsko-rosyjski. P−Ż. 1979. Hessen Dymitr, Stypuła Ryszard. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Wierzbicka Anna. 1971. Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Rudyk, A. (2018). Leksykalne wykładniki wybranych emocji negatywnych w rosyjskojęzycznej wersji utworu Katarzyny Grocholi Upoważnienie do szczęścia. Acta Polono-Ruthenica, 3(XXIII), 109–118. https://doi.org/10.31648/apr.2831
Anna Rudyk
Uniwersytet Rzeszowski
Uniwersytet Rzeszowski
