Samuel Bogumił Linde w dziejach recepcji twórczości Nikołaja Karamzina (wokół polskiego przekładu Rysu historycznego literatury rosyjskiej Nikołaja Grecza)
Magdalena Dąbrowska
Uniwersytet WarszawskiAbstrakt
The paper presents annex no. 1 to the Historical background of the Russian literatureby Nikolay Gretsch, translated and edited by Samuel Bogumił Linde (Warszawa, 1823). The annex, entitled About the story “The Igor’s Campaign” by Karamzin, is a translation of the excerpt from the History of the Russian state (chap. 7, vol. III), which was published in another work of Gretsch, the Scientific book of the Russian literature (vol. 1–4, Saint-Petersburg, 1819–1822). It concerns the masterpiece of the Old-Russian literature The Tale of Igor’s Campaign. The paper presents the place of Karamzin’s work in the structure of the Polish edition of the “Historical background of the Russian literature”. An interpretive context is Linde’s correspondence with Vasily Anasta-syevitch.
Słowa kluczowe:
reception, Samuel Bogumił Linde, Nikolay Gretsch, Nikolay Karamzin, The Tale of of Igor’s CampaignBibliografia
[Bestużew Aleksander]. 1823. A. Bestużewa „Rzut oka na starożytną i nową literaturę w Rosji”. W: Dodatki do Mikołaja Grecza Rysu historii literatury rosyjskiej, zebrane i tłumaczone przez S.B. Lindego. Warszawa: 479–512.
Bestužev Aleksandr. 1960. Vzglâd na staruû i novuû slovesnost’ v Rossii. V: Polarnaâ zvezda, izdannaâ A. Bestuževym i K. Ryleevym, Red. Arhipov V.A., Bazanov V.G., Levkovič Â.L. Mo-skva–Leningrad: Izdatelstvo Akademii nauk SSSR: 11–29 [Бестужев Александр. 1960. Взгляд на старую и новую словесность в России. В: Полярная звезда, изданная А. Бестуже-вым и К. Рылеевым. Ред. Архипов В.А., Базанов В.Г., Левкович Я.Л. Москва–Ленинград: Издательство Академии наук СССР: 11–29].
Dąbrowska Magdalena. 2014a. Samuel Bogumił Linde a kultura i nauka rosyjska (na materiale czasopism początku XIX wieku). „Acta Polono-Ruthenica” nr XIX: 191–205.
Dąbrowska Magdalena. 2014b. Wasilij Anastasiewicz jako popularyzator literatury polskiej w Rosji początku XIX wieku. Wokół czasopism „Северный вестник”, „Корифей, или Ключ литературы” i „Улей”. W: Literatura polska w świecie. T. 5 (Mapowanie, opisy, interpretacje). Red. Cudak R. Katowice: Gnome: 364–374.
Dąbrowska Magdalena. 2015a. O przedmowach i przypisach w czasopismach jako źródłach do studiów nad rosyjsko-zachodnioeuropejskimi związkami literackimi, kulturalnymi i naukowymi (przełom XVIII i XIX wieku). W: Książka, biblioteka, informacja. Między podziałami a wspólnotą IV. Red. Dzieniakowska J., Olczak-Kardas M. Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego: 197–211.
Dąbrowska Magdalena. 2015b, Niemarginalne marginalia. Ze studiów nad przypisami w dzie-łach historycznych oraz w powieściach pseudohistorycznych i ich tłumaczeniach (na polskim i rosyjskim materiale przełomu XVIII i XIX w.). W: Historia, interpretacja, reprezentacja III. Red. Mokrzecki L., Brodnicki M., Taraszkiewicz J., Gdańsk: Athenae Gedanenses: 291–300.
Estreicher Karol. 1903. Bibliografia polska. Cz. 3. T. 8 (19). Kraków: Spółka Księgarzy Polskich.
[Filanowicz Pallady]. [1827]. Na popis publiczny uczniów Szkoły Wojewódzkiej Kaliskiej mający się odbyć w Sali Szkolnej w dniach 26. 27. i 28. lipca 1827 r. Prześwietną Publiczność imieniem Instytutu zaprasza X. Antoni Wolicki Rektor. Kalisz: 1–27.
Grabski Andrzej Feliks. 1983. Perspektywy przeszłości. Studia i szkice historiograficzne. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
[Greč Nikolaj]. 1819–1822. Učebnaâ kniga rossijskoj slovesnosti ili izbrannye mesta iz raznyh sočinenij i perevodov v stihah i proze c prisovokupleniem kratkih pravil ritoriki i piitiki, i istorii rossijskoj slovesnosti. T. 1–4. Sankt-Petersburg [[Греч Николай]. 1819–1822. Учебная книга российской словесности или избранные места из разных сочинений и переводов в стихах и прозе с присовокуплением кратких правил риторики и пиитики, и истории российской словесности. Т. 1–4. Санкт-Петербург].
Greč Nikolaj. 1822. Opyt kratkoj istorii russkoj literatury. Sankt-Petersburg [Греч Николай. 1822. Опыт краткой истории русской литературы. Санкт-Петербург].
[Grecz Mikołaj]. 1823. Mikołaja Grecza [...] Rys historyczny literatury rosyjskiej, z rosyjskie-go przez Samuela Bogumiła Linde, [...] z dodatkami z Batiuszkowa, Bestużewa, Bułharyna, Kaczenowskiego, Karamzina, Köppena, Korniłowicza, Wiaziemskiego, nakładem i drukiem N. Glücksberga, księgarza i typografa Królewskiego Uniwersytetu. Warszawa.
[Karamzin Mikołaj]. 1802. Listy ruskiego wojażera. Cz. 1. Tłum. I. Buyson. Wilno.
Karamzin Nikołaj. 1816. Istorija gosudarstva Rossijskogo. T. 3. Sankt-Petersburg [Карамзин Ни-колай. 1816. История государства Российского. Т. 3. Санкт-Петербург].
[Karamzin Mikołaj]. 1823. Dodatek pierwszy z Karamzina, o powieści „Wyprawa Igora”. W: Dodatki do Mikołaja Grecza Rysu historii literatury rosyjskiej, zebrane i tłumaczone przez S.B. Lindego. Warszawa: 381–385.
[Karamzin Mikołaj]. 1825. Historia państwa rosyjskiego. T. 3. Tłum. Buczyński G. Warszawa.
Kaštanova Olga. 2016. Velikij knâz’ Konstantin Pavlovič i „Istoriâ gosudarstva Rossijskogo” (k voprosu eê perevoda na polskij âzyk). „Karamzinskij sbornik” nr 5–6: 404–414 [Каштанова Ольга. 2016. Великий князь Константин Павлович и „История государства Российского” Н.М. Карамзина (к вопросу ее перевода на польский язык). „Карамзинский сборник” No 5–6: 404–414].
Korespondencja Samuela Bogumiła Lindego z Bazylim Anastasewiczem 1822–1830. 2013. Red. Ptaszyk M.: Toruń: Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu.
Kowalczyk Witold. 1977. O polskich tłumaczeniach utworów Mikołaja Karamzina, „Slavia Orien-talis” nr 1: 3–16.
Lihačev Dmitrij. 1979. Poetika drevnerusskoj literatury. Moskva: Nauka [Лихачев Дмитрий. 1979. Поэтика древнерусской литературы. Москва: Наука].
Linde Samuel Bogumił. 1855. Słownik języka polskiego. T. 2. Lwów.
Łużny Ryszard. 1975. Mikołaj Karamzin. W: Pisarze i krytycy. Z recepcji nowożytnej literatury rosyjskiej w Polsce. Red. Galster B., Kamionkowa J., Sierocka K. Wrocław–Warszawa–Kra-ków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 9–12.
Materiały do dziejów polskiego językoznawstwa III. Korespondencja Kazimierza Nitscha i Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej 1925–1958. Cz. 1–2. 2018. Red. Skarżyński M., Smułkowa E. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Mazurkowa Bożena. 1993. Literacka rama wydawnicza dzieł Franciszka Dionizego Kniaźnina (na tle porównawczym). Katowice: Uniwersytet Śląski.
Obrębska-Jabłońska Antonina. 1952. „Słowo o wyprawie Igora” w przekładach polskich. „Pamiętnik Literacki” nr 1/2: 408–441.
Obrębska-Jabłońska Antonina. 1954. Słowo o wyprawie Igora. Warszawa: PIW.
Olczak Zbigniew. 2017. Samuel Bogumił Linde jako popularyzator literatury rosyjskiej (wokół Karamzina). W: Mikołaj Karamzin i jego czasy. Red. Dąbrowska M., Głuszkowski P. Warszawa: Instytut Rusycystyki: 197–206.
Pogodin Mihail. 1866. Nikolaj Mihajlovič Karamzin, po ego sočineniam, pismam i otzyvam sovre-mennikov. Materialy dla biografii. Č. 1. Moskva[Погодин Михаил. 1866. Николай Михай-лович Карамзин, по его сочинениям, письмам и отзывам современников. Материалы для биографии. Ч. 1. Москва].
Ponomarev Stepan. 1883. Materialy dla biografii literatury o N.M. Karamzinie, k stoletiû ego literaturnoj deâtelnosti (1783–1883). Sankt-Petersburg[Пономарев Степан. 1883. Матери-алы для библиографии литературы о Н.М. Карамзинe, к столетию его литературной деятельности (1783–1883). Санкт-Петербург].
[Rakowiecki Ignacy Benedykt]. 1820–1822. Prawda Ruska, czyli Prawda Wielkiego Xięcia Jaro-sława Władimirowicza tudzież Traktaty Olga i Igora W.W. X.X. Kijowskich z cesarzami grecki-mi i Mścisława, Dawidowicza X. Smoleńskiego z Rygą zawarte, których Texta obok z polskim tłomaczeniem poprzedza Rys historyczny zwyczajów, obyczajów, religii, praw i języka dawnych słowiańskich i słowiańsko-ruskich narodów. T. 1–2. Warszawa.
Wołoszyński Ryszard W. 1974. Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801–1830. Wa r-szawa: PWN.
Bestužev Aleksandr. 1960. Vzglâd na staruû i novuû slovesnost’ v Rossii. V: Polarnaâ zvezda, izdannaâ A. Bestuževym i K. Ryleevym, Red. Arhipov V.A., Bazanov V.G., Levkovič Â.L. Mo-skva–Leningrad: Izdatelstvo Akademii nauk SSSR: 11–29 [Бестужев Александр. 1960. Взгляд на старую и новую словесность в России. В: Полярная звезда, изданная А. Бестуже-вым и К. Рылеевым. Ред. Архипов В.А., Базанов В.Г., Левкович Я.Л. Москва–Ленинград: Издательство Академии наук СССР: 11–29].
Dąbrowska Magdalena. 2014a. Samuel Bogumił Linde a kultura i nauka rosyjska (na materiale czasopism początku XIX wieku). „Acta Polono-Ruthenica” nr XIX: 191–205.
Dąbrowska Magdalena. 2014b. Wasilij Anastasiewicz jako popularyzator literatury polskiej w Rosji początku XIX wieku. Wokół czasopism „Северный вестник”, „Корифей, или Ключ литературы” i „Улей”. W: Literatura polska w świecie. T. 5 (Mapowanie, opisy, interpretacje). Red. Cudak R. Katowice: Gnome: 364–374.
Dąbrowska Magdalena. 2015a. O przedmowach i przypisach w czasopismach jako źródłach do studiów nad rosyjsko-zachodnioeuropejskimi związkami literackimi, kulturalnymi i naukowymi (przełom XVIII i XIX wieku). W: Książka, biblioteka, informacja. Między podziałami a wspólnotą IV. Red. Dzieniakowska J., Olczak-Kardas M. Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego: 197–211.
Dąbrowska Magdalena. 2015b, Niemarginalne marginalia. Ze studiów nad przypisami w dzie-łach historycznych oraz w powieściach pseudohistorycznych i ich tłumaczeniach (na polskim i rosyjskim materiale przełomu XVIII i XIX w.). W: Historia, interpretacja, reprezentacja III. Red. Mokrzecki L., Brodnicki M., Taraszkiewicz J., Gdańsk: Athenae Gedanenses: 291–300.
Estreicher Karol. 1903. Bibliografia polska. Cz. 3. T. 8 (19). Kraków: Spółka Księgarzy Polskich.
[Filanowicz Pallady]. [1827]. Na popis publiczny uczniów Szkoły Wojewódzkiej Kaliskiej mający się odbyć w Sali Szkolnej w dniach 26. 27. i 28. lipca 1827 r. Prześwietną Publiczność imieniem Instytutu zaprasza X. Antoni Wolicki Rektor. Kalisz: 1–27.
Grabski Andrzej Feliks. 1983. Perspektywy przeszłości. Studia i szkice historiograficzne. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
[Greč Nikolaj]. 1819–1822. Učebnaâ kniga rossijskoj slovesnosti ili izbrannye mesta iz raznyh sočinenij i perevodov v stihah i proze c prisovokupleniem kratkih pravil ritoriki i piitiki, i istorii rossijskoj slovesnosti. T. 1–4. Sankt-Petersburg [[Греч Николай]. 1819–1822. Учебная книга российской словесности или избранные места из разных сочинений и переводов в стихах и прозе с присовокуплением кратких правил риторики и пиитики, и истории российской словесности. Т. 1–4. Санкт-Петербург].
Greč Nikolaj. 1822. Opyt kratkoj istorii russkoj literatury. Sankt-Petersburg [Греч Николай. 1822. Опыт краткой истории русской литературы. Санкт-Петербург].
[Grecz Mikołaj]. 1823. Mikołaja Grecza [...] Rys historyczny literatury rosyjskiej, z rosyjskie-go przez Samuela Bogumiła Linde, [...] z dodatkami z Batiuszkowa, Bestużewa, Bułharyna, Kaczenowskiego, Karamzina, Köppena, Korniłowicza, Wiaziemskiego, nakładem i drukiem N. Glücksberga, księgarza i typografa Królewskiego Uniwersytetu. Warszawa.
[Karamzin Mikołaj]. 1802. Listy ruskiego wojażera. Cz. 1. Tłum. I. Buyson. Wilno.
Karamzin Nikołaj. 1816. Istorija gosudarstva Rossijskogo. T. 3. Sankt-Petersburg [Карамзин Ни-колай. 1816. История государства Российского. Т. 3. Санкт-Петербург].
[Karamzin Mikołaj]. 1823. Dodatek pierwszy z Karamzina, o powieści „Wyprawa Igora”. W: Dodatki do Mikołaja Grecza Rysu historii literatury rosyjskiej, zebrane i tłumaczone przez S.B. Lindego. Warszawa: 381–385.
[Karamzin Mikołaj]. 1825. Historia państwa rosyjskiego. T. 3. Tłum. Buczyński G. Warszawa.
Kaštanova Olga. 2016. Velikij knâz’ Konstantin Pavlovič i „Istoriâ gosudarstva Rossijskogo” (k voprosu eê perevoda na polskij âzyk). „Karamzinskij sbornik” nr 5–6: 404–414 [Каштанова Ольга. 2016. Великий князь Константин Павлович и „История государства Российского” Н.М. Карамзина (к вопросу ее перевода на польский язык). „Карамзинский сборник” No 5–6: 404–414].
Korespondencja Samuela Bogumiła Lindego z Bazylim Anastasewiczem 1822–1830. 2013. Red. Ptaszyk M.: Toruń: Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu.
Kowalczyk Witold. 1977. O polskich tłumaczeniach utworów Mikołaja Karamzina, „Slavia Orien-talis” nr 1: 3–16.
Lihačev Dmitrij. 1979. Poetika drevnerusskoj literatury. Moskva: Nauka [Лихачев Дмитрий. 1979. Поэтика древнерусской литературы. Москва: Наука].
Linde Samuel Bogumił. 1855. Słownik języka polskiego. T. 2. Lwów.
Łużny Ryszard. 1975. Mikołaj Karamzin. W: Pisarze i krytycy. Z recepcji nowożytnej literatury rosyjskiej w Polsce. Red. Galster B., Kamionkowa J., Sierocka K. Wrocław–Warszawa–Kra-ków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 9–12.
Materiały do dziejów polskiego językoznawstwa III. Korespondencja Kazimierza Nitscha i Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej 1925–1958. Cz. 1–2. 2018. Red. Skarżyński M., Smułkowa E. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Mazurkowa Bożena. 1993. Literacka rama wydawnicza dzieł Franciszka Dionizego Kniaźnina (na tle porównawczym). Katowice: Uniwersytet Śląski.
Obrębska-Jabłońska Antonina. 1952. „Słowo o wyprawie Igora” w przekładach polskich. „Pamiętnik Literacki” nr 1/2: 408–441.
Obrębska-Jabłońska Antonina. 1954. Słowo o wyprawie Igora. Warszawa: PIW.
Olczak Zbigniew. 2017. Samuel Bogumił Linde jako popularyzator literatury rosyjskiej (wokół Karamzina). W: Mikołaj Karamzin i jego czasy. Red. Dąbrowska M., Głuszkowski P. Warszawa: Instytut Rusycystyki: 197–206.
Pogodin Mihail. 1866. Nikolaj Mihajlovič Karamzin, po ego sočineniam, pismam i otzyvam sovre-mennikov. Materialy dla biografii. Č. 1. Moskva[Погодин Михаил. 1866. Николай Михай-лович Карамзин, по его сочинениям, письмам и отзывам современников. Материалы для биографии. Ч. 1. Москва].
Ponomarev Stepan. 1883. Materialy dla biografii literatury o N.M. Karamzinie, k stoletiû ego literaturnoj deâtelnosti (1783–1883). Sankt-Petersburg[Пономарев Степан. 1883. Матери-алы для библиографии литературы о Н.М. Карамзинe, к столетию его литературной деятельности (1783–1883). Санкт-Петербург].
[Rakowiecki Ignacy Benedykt]. 1820–1822. Prawda Ruska, czyli Prawda Wielkiego Xięcia Jaro-sława Władimirowicza tudzież Traktaty Olga i Igora W.W. X.X. Kijowskich z cesarzami grecki-mi i Mścisława, Dawidowicza X. Smoleńskiego z Rygą zawarte, których Texta obok z polskim tłomaczeniem poprzedza Rys historyczny zwyczajów, obyczajów, religii, praw i języka dawnych słowiańskich i słowiańsko-ruskich narodów. T. 1–2. Warszawa.
Wołoszyński Ryszard W. 1974. Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801–1830. Wa r-szawa: PWN.
Dąbrowska, M. (2019). Samuel Bogumił Linde w dziejach recepcji twórczości Nikołaja Karamzina (wokół polskiego przekładu Rysu historycznego literatury rosyjskiej Nikołaja Grecza). Acta Polono-Ruthenica, 3(XXIV), 101–112. https://doi.org/10.31648/apr.4663
Magdalena Dąbrowska
Uniwersytet Warszawski
Uniwersytet Warszawski
