Język w czasach zarazy. O wpływie pandemii na system leksykalny języka polskiego i rosyjskiego
Katarzyna Kuligowska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuAbstrakt
Celem artykułu jest prezentacja dynamicznych zmian w polskim i rosyj-skim systemie leksykalnym dokonujących się pod wpływem pandemii koronawirusa na świecie. Materiał badawczy zaczerpnięty został z polskich i rosyjskich czasopism, audycji radiowych i telewizyjnych oraz tekstów internetowych z pierwszej połowy 2020 roku. Jego analiza strukturalno-semantyczna pozwala na przedstawienie wpływu, jaki obecna sytuacja wywiera na polskie i rosyjskie słownictwo. Od momentu pojawie-nia się wiadomości o coraz liczniejszych zachorowaniach na COVID-19 w obu językach uaktywniły się wyrazy kluczowe, stanowiące bazę słowotwórczą dla powstających nie-mal każdego dnia neologizmów w postaci złożeń, kontaminacji i derywatów prostych. Część wyrazów zyskała zupełnie nowe znaczenie lub zgoła odmienne nacechowanie. Do ogólnej odmiany obu badanych systemów językowych przeniknęła duża liczba wyra-zów specjalistycznych, wywodzących się głównie z terminologii medycznej. Szerząca się epidemia nieodwracalnie zmieniła wiele aspektów życia współczesnego człowieka. Mocno odcisnęła swoje piętno także na systemie leksykalnym języka polskiego i rosyjskiego.
Słowa kluczowe:
koronawirus, pandemia, neologizmy, okazjonalizmy, kontaminacje leksykalne, złożeniaBibliografia
Nowakowska Beata. 2005. Nowe połączenia wyrazowe we współczesnej polszczyźnie. Kraków: Wydawnictwo LEXIS.
Nowicki Maciej. 2020. Italowirus. „Newsweek” nr 11: 20–22.
Przejawy internacjonalizacji w językach słowiańskich. 2009. Red. Koriakowcewa E. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.
Ratajczyk Krystyna. 2015. Kontaminacje leksykalne. Kultura – sens – pragmatyka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Waszakowa Krystyna. 2010. Composita – charakterystyczna struktura przełomu XX/XXI w. W: Człowiek. Słowo. Świat. Red. Chojrak J., Korpysz T., Waszakowa K. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego: 351–363.
Waszakowa Krystyna. 2019. Internacjonalizacja w słowotwórstwie polszczyzny przełomu XX i XXI wieku jako przykład jednostronnych kontaktów językowych. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” t. 75: 179–193.
Ziółek Magdalena. Koronawirus. Eksperci UAM o wirusie. (online) https://uniwersyteckie.pl/nauka/koronawirus-eksperci-uam-o-wirusie (dostęp 24.08.2020).
Абрамов Андрей. Словарь эпохи коронавируса: «Ковидиоты на самоизоляции зачали коро-ниалов, зумились и оформили ковидиворс». (online) https://www.kp.ru/daily/27132/4221683/ (доступ 24.08.2020).
Валгина Нина Сергеевна. 2003. Активные процессы в современном русском языке. Москва: «Логос».
Земская Елена Андреевна. 1996. Активные процессы современного словопроизводства. В: Русский язык конца XX столетия (1985−1995). Ред. Земская Е. Москва: Языки русской культуры: 90–141.
Кузьмина Наталья Арнольдовна, Абросимова Екатерина Алексеевна. 2015. Активные про-цессы в русском языке и коммуникации новейшего времени. Учебное пособие. Москва: Издательство «ФЛИНТА»: Наука.
Рацибурская Лариса Викторовна. 2009. Тенденция к интернационализации в деривационных процессах современного русского языка. В: Przejawy internacjonalizacji w językach słowiań-skich. 2009. Red. Koriakowcewa E. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
