Myśl narodnicka a polski ruch niepodległościowy. Powstanie styczniowe w prozie Nikołaja N. Złatowratskiego
Monika Grącka
Uniwersytet WarszawskiAbstrakt
The Narodnik current was in the 1870s the main trend of the Russian social thought. It has left long-lasting tracks in the philosophy, sociology, history and literature. The Narodnik ideology was being formed around the aspirations to create the just social system based on the equality and independency. The role of Russia, in the Narodniks’ conviction, was to begin the social changes guaranteeing justice, brotherhood and human dignity in the world. In the same time the Russia itself subjugated the Polish nation and suppressed effectively all Polish aspirations to regain independency. Thus the subject of the article is the characteristics of the Narodnik theoreticians’ stands on the January Uprising of the 1863 and also the analysis of the Nikolaj N. Zlatovratskij’s - the leading representant of the Narodnik current in Russian literature - chosen works to present the writer’s attitude to the Polish struggle for the national liberation.
Słowa kluczowe:
the January Uprising, the Narodnik current, Nikolaj ZlatovratskiBibliografia
Hercen A., Pisma filozoficzne. Eseje filozoficzne. Rosja i stary świat, red. A. Walicki, tłum. W. Bieńkowska, Warszawa 1966.
Plechanow J., Wybór pism filozoficznych, tłum. I. Oliwa, Warszawa 1951.
Walicki A., Rosyjska filozofia i myśl społeczna. Od oświecenia do marksizmu, Warszawa 1972.
Berlin I., Rosyjscy myśliciele, tłum. S. Kowalski, Warszawa 2003.
Берви В.В. (H. Флеровский), Воспоминания, „Голос минувшего” 1915, nr 7-8.
Белоконский И.П., День времени - Воспоминания, Москва 1928.
Półkozic-Plichta S., Pamiętniki z czasów 1863-1873, Warszawa-Kraków 1911.
Książek T., Demokraci rosyjscy wobec powstania styczniowego, „Życie i Myśl” 1962, nr 11/12.
Barański Z., Powstanie styczniowe w literaturze rosyjskiej, [w:] Dziedzictwo literackie powstania styczniowego, red. J. Jakubowski, J. Kulczycka-Saloni, Warszawa 1964.
Смирнов А.Ф., Революционные связи народов России и Польши - 30-60 годы XIX века, Москва 1962.
Герцен A., Собрание сочинений, Москва 1954-1966, t. 7.
Hercen A., Do oficerów rosyjskich w Polsce, [w:] Aleksander Hercen o powstaniu styczniowym, red. L. Bazylow, M. Wierzchowski, Warszawa 1962.
Hercen A., Rzeczy minione i rozmyślania, tłum. E. Słobodnikowa, Warszawa 1952, t. V.
Archives Bakounine, t. IV: Michel Bakounine et ses relations avec Sergej Necaev. 1870-1872. Ecrits et materiaux, Introduction et annotations de Arthur Lehning, Leiden 1971.
Kamiński A., Nieodwzajemnione uczucie. Z dziejów recepcji myśli Michaiła Bakunina w Polsce, [w:] Polskie badania filozofii rosyjskiej. Przewodnik po literaturze. Część pierwsza, red. L. Kiejzik, J. Uglik, Warszawa 2009.
Bakunin M., Pisma wybrane, tłum. B. Wścieklica, Z. Krzyżanowska, Warszawa 1965.
Krasiński Z., Listy do Delfiny Potockiej, red. Z. Sudolskie, Warszawa 1975, t. III.
Odezwa Michała Bakunina, „Przegląd Rzeczy Polskich” 1862, nr 24 (III).
Аптекман O., Из истории революционного народничества Земля и Воля 70-х годов, Петроград 1924.
Wawrykowa M., Rewolucyjne narodnictwo w latach siedemdziesiątych XIX wieku, Warszawa 1963.
Пыпин A., Польский вопрос в русской литературе, „Вестник Европы” 1880, nr 2.
Соловьев-Андреевич E., Очерки по истории русской литературы XIX века, Москва 1923.
Ветринский Ч., Глеб Успенский в его переписке, „Голос минувшего” 1915, nr 7-8.
Златовратский H.H., Воспоминания, Москва 1956.
Златовратский H., Воспоминания, Москва 1956, s. 83. 39 Zob. H. Оранский (H.H. Златовратский), Народныгй вопрос в нашем обществе и литературе, „Русское богатство” 1880, nr 3.
Kuplowski M., Ideologia narodnicka a literatura rosyjska w latach 1870-1890, Kraków 1986.
Златовратский H.H., Собрание сочинений в 8 томах, Санкт-Петербург 1911-1913, t. 4.
Златовратский H.H., Детские и юные годы. Воспоминания 1845-1864 aa., tłum. własne. [online] <http://az.lib.ru/z/zlatowratskij_n_n/text_0120.shtml> (dostęp: 20.06.2013).
Uniwersytet Warszawski
