Nadziei Druckiej droga z Rosji do Polski. Studium przypadku akulturacji
Jolanta Brzykcy
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w ToruniuАннотация
This article is devoted to Nadzieja Drucka (1898–1986), a Polish writer and translator of Rus-sian literature of Russian origin on her father’s side. Drucka grew up in Russia, in an aristocratic family, thanks to her marriage to a Pole, Maurice O’Brien de Lacy. She found herself in Poland in 1918, where she made an effort to learn the Polish language and culture and to assimilate with Polish society. These attempts proved successful. In the 1920s, Drucka established numer-ous contacts with the Polish literary community and conducted intense literary and social activity. She continued it after World War II, in a new political reality, openly declaring her support for a new political system in Poland.The article traces, on the basis of the writer’s autobiography Three fourths... Memories, the subsequent stages of the cultural reorientation process, as a result of which Poland became Drucka’s second homeland.
Ключевые слова:
Nadzieja Drucka, Polish-Russian literary contacts, cultural assimilation, change of national identity, autobiographyБиблиографические ссылки
Archiwum Mery Orzeszko. (online)
http://archiwummeryorzeszko.blogspot.com/2018/01/nadzieja-drucka-trzy-czwarte.html (dostęp 29.04.2019).
Bereta Katarzyna. 2014. Powieść biograficzna dla młodego odbiorcy. Sylwetki artystów. W: Lite-ratura dla dzieci i młodzieży. Red. Heska-Kwaśniewicz K., Tałuć K. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: IV: 116–135.
Bourdieu Pierre, Wacquant Loic J.D. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Tłum. Sawisz A. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Budrowska Kamila. 2013. „Lamus” Nadziei Druckiej. W: Budrowska K. Zatrzymane przez cenzurę. Inedita z połowy XX wieku. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo: 232–341.
Budyta-Budzyńska Małgorzata 2011. Adaptacja integracja, asymilacja – próba ujęcia teoretycz-nego. W: Integracja czy asymilacja? Polscy imigranci w Islandii. Red. Budyta-Budzyńska M. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar: 44–65.
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł. 2007. Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Čerepica Valerij Nikolaevič. 2006. Istoriâ odnoj duèli (k rodoslovnoj vyhodcev iz Irlandii grod-nenskih dvorân O`Brien de Lassi). „Vesnik Grodzenskaga dzâržaǔnaga universitèta imâ Ânki Kupaly” No 2 (38): 23–28 [Черепица Валерий Николаевич. 2006. История одной дуэли (к родословной выходцев из Ирландии гродненских дворян О’Бриен де Ласси). „Веснiк Гродзенскага дзяржаўнага унiверсiтэта iмя Янкi Купалы” No 2 (38): 23–28].
Domańska Ewa. 2005. Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach. Poznań: Wydawnictwo Po-znańskie.
Drucka Nadzieja. 1961. Droga do sławy. Opowieść o dzieciństwie Mozarta. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Drucka Nadzieja. 1961b. Michel. Dzieciństwo i lata młodzieńcze Michała Glinki. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Drucka Nadzieja. 1963. Czarodziej z Nantes. Warszawa: Nasza Księgarnia.Drucka Nadzieja. 1966. Stanisław Moniuszko. Życie i twórczość. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Drucka Nadzieja. 1969. Kurs na słońce. Opowieść o generale Mariuszu Zaruskim. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie.
Drucka Nadzieja. 1969b. Finlandia. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Drucka Nadzieja. 1973. Szkoła w podziemiu. Z dziejów polskiego tajnego nauczania w latach okupacji hitlerowskiej. Warszawa: MON.
Drucka Nadzieja. 2011. Trzy czwarte... Wspomnienia. Łomianki: LTW.
Grzymała-Moszczyńska Halina, Nowicka Ewa. 1998. Goście i gospodarze. Problem adaptacji kulturo-wej w obozach dla uchodźców oraz otaczających je społecznościach lokalnych. Kraków: „Nomos”.
Kuberski Hubert. 2017. Rosyjscy emigranci i polskie podziemie w latach 1939–1948. „Studia z Dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej” nr 1: 115–174.
Kuncewicz Piotr. 1994. Agonia i nadzieja. T. IV: Proza polska od 1956. Gdańsk: Wydawnictwo „Tower Press”: 67.
Łozowska Katarzyna R. 1998. Kresy w pożodze (na podstawie prozy wspomnieniowej o latach 1914–1921). W: O dialogu kultur wspólnot kresowych. Red. Uliasz S. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej: 135–144.
Oberg Kalervo. 1960. Cultural shock: Adjustment to new cultural environments. „Practical An-thropology” nr 7: 177–182.
Olszewska Bożena. 2015. Jak uczynić z dziecka geniusza? Historia małego Mozarta opowiedziana w utworze Nadziei Druckiej „Droga do sławy” i w innych biografiach dla dzieci. W: Stare i nowe w literaturze dla dzieci i młodzieży – biografie. Red. Olszewska B., Pajączkowski O., Urbańczyk L. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Notatnik Kaye. (online) http://kayecik.blogspot.com/2017/09/nadzieja-drucka-trzy-czwarte-wspo-mnienia.html (dostęp 29.04.2019).
Parfieniuk Irena. 2009. Między marginalizacją a integracją. Wybór jednostkowych strategii akul-turacyjnych i ich uwarunkowania. W: Procesy migracji w społeczeństwie otwartym. Perspek-tywa edukacji międzykulturowej. Red. Nikitorowicz J., Misiejuk D. Białystok: Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie: 293–306.
Pomian Krzysztof. 2014. Historia – dziś. W: Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o prze-szłości. Red. Domańska E., Stobiecki R., Wiślicz T. Kraków: Universitas.
Popielarczyk-Pałęga Anna. 2018. Tożsamość narodowa, tożsamość etniczna, identyfikacja narodowa jednostki. „Łódzkie Studia Teologiczne” nr 3 (27): 15–29.
Siedlecka Joanna. 2011. Grodzieńska muza Witkacego (z książki Mahatma Witkac). „Magazyn Polski. Ogólnokrajowy miesięcznik SZ «Związek Polaków na Białorusi»” nr 3: 23–26.
Słownik terminów literackich. 2005. Red. Sławiński J. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sypuła-Gliwa Joanna. 2011. O’Brien de Lacy – portret rodzinny z Grodnem w tle. W: Sypuła-Gliwa J. Podróż na Wschód. Łomianki: LTW: 161–207.
Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. 1994. Red. Czachowska J., Szałagan A. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: II: 209–211.
Zienkiewicz Tadeusz. 2000. Sergiusz Kułakowski – popularyzator literatury polskiej w środowisku emigracji rosyjskiej. „Acta Polono-Ruthenica” nr V: 151–160.
http://archiwummeryorzeszko.blogspot.com/2018/01/nadzieja-drucka-trzy-czwarte.html (dostęp 29.04.2019).
Bereta Katarzyna. 2014. Powieść biograficzna dla młodego odbiorcy. Sylwetki artystów. W: Lite-ratura dla dzieci i młodzieży. Red. Heska-Kwaśniewicz K., Tałuć K. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: IV: 116–135.
Bourdieu Pierre, Wacquant Loic J.D. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Tłum. Sawisz A. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Budrowska Kamila. 2013. „Lamus” Nadziei Druckiej. W: Budrowska K. Zatrzymane przez cenzurę. Inedita z połowy XX wieku. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo: 232–341.
Budyta-Budzyńska Małgorzata 2011. Adaptacja integracja, asymilacja – próba ujęcia teoretycz-nego. W: Integracja czy asymilacja? Polscy imigranci w Islandii. Red. Budyta-Budzyńska M. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar: 44–65.
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł. 2007. Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Čerepica Valerij Nikolaevič. 2006. Istoriâ odnoj duèli (k rodoslovnoj vyhodcev iz Irlandii grod-nenskih dvorân O`Brien de Lassi). „Vesnik Grodzenskaga dzâržaǔnaga universitèta imâ Ânki Kupaly” No 2 (38): 23–28 [Черепица Валерий Николаевич. 2006. История одной дуэли (к родословной выходцев из Ирландии гродненских дворян О’Бриен де Ласси). „Веснiк Гродзенскага дзяржаўнага унiверсiтэта iмя Янкi Купалы” No 2 (38): 23–28].
Domańska Ewa. 2005. Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach. Poznań: Wydawnictwo Po-znańskie.
Drucka Nadzieja. 1961. Droga do sławy. Opowieść o dzieciństwie Mozarta. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Drucka Nadzieja. 1961b. Michel. Dzieciństwo i lata młodzieńcze Michała Glinki. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Drucka Nadzieja. 1963. Czarodziej z Nantes. Warszawa: Nasza Księgarnia.Drucka Nadzieja. 1966. Stanisław Moniuszko. Życie i twórczość. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Drucka Nadzieja. 1969. Kurs na słońce. Opowieść o generale Mariuszu Zaruskim. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie.
Drucka Nadzieja. 1969b. Finlandia. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Drucka Nadzieja. 1973. Szkoła w podziemiu. Z dziejów polskiego tajnego nauczania w latach okupacji hitlerowskiej. Warszawa: MON.
Drucka Nadzieja. 2011. Trzy czwarte... Wspomnienia. Łomianki: LTW.
Grzymała-Moszczyńska Halina, Nowicka Ewa. 1998. Goście i gospodarze. Problem adaptacji kulturo-wej w obozach dla uchodźców oraz otaczających je społecznościach lokalnych. Kraków: „Nomos”.
Kuberski Hubert. 2017. Rosyjscy emigranci i polskie podziemie w latach 1939–1948. „Studia z Dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej” nr 1: 115–174.
Kuncewicz Piotr. 1994. Agonia i nadzieja. T. IV: Proza polska od 1956. Gdańsk: Wydawnictwo „Tower Press”: 67.
Łozowska Katarzyna R. 1998. Kresy w pożodze (na podstawie prozy wspomnieniowej o latach 1914–1921). W: O dialogu kultur wspólnot kresowych. Red. Uliasz S. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej: 135–144.
Oberg Kalervo. 1960. Cultural shock: Adjustment to new cultural environments. „Practical An-thropology” nr 7: 177–182.
Olszewska Bożena. 2015. Jak uczynić z dziecka geniusza? Historia małego Mozarta opowiedziana w utworze Nadziei Druckiej „Droga do sławy” i w innych biografiach dla dzieci. W: Stare i nowe w literaturze dla dzieci i młodzieży – biografie. Red. Olszewska B., Pajączkowski O., Urbańczyk L. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Notatnik Kaye. (online) http://kayecik.blogspot.com/2017/09/nadzieja-drucka-trzy-czwarte-wspo-mnienia.html (dostęp 29.04.2019).
Parfieniuk Irena. 2009. Między marginalizacją a integracją. Wybór jednostkowych strategii akul-turacyjnych i ich uwarunkowania. W: Procesy migracji w społeczeństwie otwartym. Perspek-tywa edukacji międzykulturowej. Red. Nikitorowicz J., Misiejuk D. Białystok: Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie: 293–306.
Pomian Krzysztof. 2014. Historia – dziś. W: Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o prze-szłości. Red. Domańska E., Stobiecki R., Wiślicz T. Kraków: Universitas.
Popielarczyk-Pałęga Anna. 2018. Tożsamość narodowa, tożsamość etniczna, identyfikacja narodowa jednostki. „Łódzkie Studia Teologiczne” nr 3 (27): 15–29.
Siedlecka Joanna. 2011. Grodzieńska muza Witkacego (z książki Mahatma Witkac). „Magazyn Polski. Ogólnokrajowy miesięcznik SZ «Związek Polaków na Białorusi»” nr 3: 23–26.
Słownik terminów literackich. 2005. Red. Sławiński J. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sypuła-Gliwa Joanna. 2011. O’Brien de Lacy – portret rodzinny z Grodnem w tle. W: Sypuła-Gliwa J. Podróż na Wschód. Łomianki: LTW: 161–207.
Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. 1994. Red. Czachowska J., Szałagan A. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: II: 209–211.
Zienkiewicz Tadeusz. 2000. Sergiusz Kułakowski – popularyzator literatury polskiej w środowisku emigracji rosyjskiej. „Acta Polono-Ruthenica” nr V: 151–160.
Brzykcy, J. (2019). Nadziei Druckiej droga z Rosji do Polski. Studium przypadku akulturacji. Acta Polono-Ruthenica, 4(XXIV), 7–20. https://doi.org/10.31648/apr.4870
Jolanta Brzykcy
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
