Poezja Pawła Tyczyny w tłumaczeniu Kazimierza Andrzeja Jaworskiego
Anna Choma-Suwała
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w LublinieAbstrakt
Pavlo Tychyna was one of the Ukrainian poets whose works were very popular among Polish critics and translators during the interwar period. In the 1930s, the value of his poetry was also noticed by the representatives of Lublin’s literary circles, among them – Kazimierz Andrzej Jaworski. In the years 1933–1970, a few of his translations were published in the magazines “Kamena”, “Biuletyn Polsko-Ukraiński” and “Zet”. The poet from Lublin focused his attention on Tychyna’s early poetry from three collections: Сонячні кларнети (Clarinets of the Sun, 1918), Плуг (The Plow, 1920) and Вітер з України
(The Wind from Ukraine, 1924). Jaworski’s interest in the works of the Ukrainian poet was influenced by the similarity of the topics and the attitude to writing techniques. In the works of both poets, analogous artistic strategies can be noticed, related e.g. to shaping images with polyphony, personification and symbols. The translator from Lublin paid special attention to rhythm, which was very significant in Tychyna’s poetry. It is visible not only in the way the images are created, but also in the melody of the poems, which performs semantic functions. Both artists are also close in discovering new kinds of expression. In their poems, they present it with images, colours and sounds which introduce rhythmical properties into the works.
Słowa kluczowe:
poetry, translation, Ukrainian literature, Pavlo Tychyna, Kazimierz Andrzej JaworskiBibliografia
Barka Vasilʹ. 1967. Vihìd Tičini. „Sučasnìstʹ” № 11 (83): 36–45 [Барка Василь. 1967. Вихід Тичини. „Сучасність” № 11 (83): 36–45].
Ciechanowicz Jan. 1999. Filozofia kosmizmu (z historii idei). T. 1: Konstanty Ciołkowski, czyli Kosmos Szczęśliwy. Rzeszów: nakład autora.
Jaworski Kazimierz Andrzej. 1971. Pisma. T. I: Wiersze. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Jaworski Kazimierz Andrzej. 1972. Pisma. T. III: Przekłady poezji ukraińskiej. białoruskiej i narodów kaukaskich. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Kolkutìna Vìktorìâ. 2004. Muzično-akvarelʹnij klarnetizm Pavla Tičini ì Mikolivoronogo v kontekstì zahìdnoêvropejsʹkoï lìteraturno-fìlosofsʹkoï dumki. „Kulʹtura narodov Pričernomorʹâ” № 56: 64–67 [Колкутіна Вікторія. 2004. Музично-акварельний кларнетизм Павла Тичини і Миколи Вороного в контексті західноєвропейської літературно-філософської думки. „Культура народов Причерноморья” № 56: 64–67].
Lavrìnenko Ûrìj. 1959. Rozstrìlâne vìdrodžennâ: Antologìâ 1917–1933: Poezìâ – proza – drama – esej. Pariž: Instytut Literacki [Лавріненко Юрій. 1959. Розстріляне відродження: Антологія 1917– –1933: Поезія – проза – драма – есей. Париж: Instytut Literacki].
Nieuważny Florian. 1993. Poezja wobec rewolucji. Fenomen Pawła Tyczyny. W: F. Nieuważny. O poezji ukraińskiej. Od Iwana Kotlarewskiego do Liny Kostenko. Białystok: Wydawnictwo „Łuk”: 105–125.
Novičenko Leonìd. 1968. Poezìâ ì revolûcìâ. Kiïv: Dnìpro [Новиченко Леонід. 1968. Поезія і революція. Київ: Дніпро].
Rybczyńska Zoriana. 2012. W poszukiwaniu muzyki sfer – o praktykach artystycznych Pawła Tyczyny i Mikołajusa Konstantinasa Čurlionisa. „Prace Kulturoznawcze” nr 2: 163–176.
Tičina Pavlo. 1983. Zìbrannâ tvorìv u dvanadcâti tomah. T. 1: Poezìï 1906–1934. Kiïv: Naukova dumkаю [Тичина Павло. 1983. Зібрання творів у дванадцяти томах. Т. 1: Поезії 1906–1934. Київ: Наукова думка].
Tyczyna Paweł. 1933. Klarnety słoneczne. Tłum. Jaworski K.A. „Biuletyn Polsko-Ukraiński” nr 4 (6): 34–35.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
