„Czadowy” życiorys bohatera drogi, czyli komparatystyczne spojrzenie na Moskwę-Pietuszki Wieniedikta Jerofijewa i Jak zostałem pisarzem Andrzeja Stasiuka
Beata Waligórska-Olejniczak
PoznańAbstrakt
In the context of postmodern culture J. Lotmans notion of the hero on the road seems to be
the most adequate and up-to-date representation of the contemporary human being. Moscow
Petushki of V. Yerofeyev and How I Became a Writer of A. Stasiuk constitute the examples of
novels whose plot is built up around travel, adventures and protagonists movement between the
points in the topography of a city or country. However, the heros peregrination in both text is
meant to be just background and inspiration for the core element of the works, which is metaphysi-
cal reflection on life. The article tries to present the characters of the above mentioned works as
the complementary variations of the nomadic hero which results in treating them as the creative
commentary to understanding Polish and Russian mentality. The discussion focuses on such
analogies in the texts as social and intellectual background of the protagonists, their attitute to the
communist reality revealed in their showing disrespect to the system, independence manifested
through the body language or indifference towards the government. Both texts can amuse the
reader with sophisticated recipies for alcoholic coctails which have to be consumed to survive
everyday reality. The space in Yerofeyevs text, apart from the mythical Petushki, seems to be
more neutral or sometimes even hostile, the landscape in Stasiuks novel is shaped by the memo-
ries of the hero, his experiences make it more local, easy to recognize and familiarize.
Bibliografia
Foucault M. 1977. Archeologia wiedzy. Warszawa.
Hejmej A. 2010. Komparatystyka kulturowa: interpretacja i egzystencja. Komparatystyka dzisiaj. Problemy teoretyczne, 77. Kraków.
Jerofiejew W. 2000. Moskwa-Pietuszki. Dzieła prawie wszystkie. Kraków.
Łotman J. 1999. Kultura i eksplozja. Warszawa.
Skotnicka A. 2001. Model prozy „innej” w literaturze rosyjskiej po 1985. Wrocław.
Stasiuk A. 2008. Jak zostałem pisarzem. Próba autobiografii intelektualnej. Wołowiec.
Suchanek L. 1979. O dwóch typach przestrzeni. Wokół spuścizny Lwa Tołstoja. Warszawa.
Supa W. 2006. „’Biblia’ jako intertekst w poemacie Wieniedikta Jerofijewa „Moskwa-Pietuszki”. Studia wschodniosłowiańskie 6: 9-30.
Szczęsna E. Ontologia i epistemologia porównania. Komparatystyka dzisiaj. Problemy teoretyczne, 99. Kraków.
Waligórska-Olejniczak Beata. 2011. „Rosja oczami ekscentryka, czyli „Moskwa-Pietuszki” w kontekście mechanizmów reifikacji”. Przegląd Rusycystyczny.
Todorov T. 1967. Littérature et signification. Paris.
Богданова О.В. 2002. «Москва-Петушки» Венедикта Ерофеева как пратекст русского постмодернизма. Санкт-Петербург.
Poznań