Polscy księża zesłańcy postyczniowi o Rosji
Marcin Cybulski
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w LublinieАннотация
The given article is devoted to the problem of the perception of Russia and the Russians in Polish Catholic priests’ literary work, exiled after the January Uprising to the Russian Empire. As commonly assessed, exile to Russia affected about six hundred Polish clergymen, in one way or another connected to the insurrectionary move of 1863. The most famous priest-exiles, whose literary legacy has survived to this day, are: Mikołaj Kulaszyński, Stanisław Matraś, Edward Nowakowski and Zygmunt Szczęsny Feliński. A present article was devoted to it is for these writers, and is concentrating on the stereotype of the Russians and Russia. The text includes the following aspects one by one: national nomenclature, psychological and characterological features, physical properties of the Russians and the general image of Russia as the state and the country.
Ключевые слова:
Polish priests, exile, Siberia, Memoires, stereotype of Russia and the RussiansБиблиографические ссылки
Cybulski M., Rosja we wspomnieniach księdza Stanisława Matrasia, „Slavia Orientalis” 2010, nr 1.
Wroński A., Duchowieństwo i Kościół katolicki w Królestwie Polskim wobec sprawy narodowej w latach 1832-1860, Warszawa 1994.
Niebielski E., E.Tunka. Duchowni na zesłaniu syberyjskim po powstaniu 1863 r., „Przegląd Powszechny” 2004, nr 1.
Pietrzak J. S., Księża powstańcy 1863, Kraków 1916; E. Niebelski, Duchowieństwo lubelskie i podlaskie w powstaniu 1863 roku i na zesłaniu w Rosji, Lublin 2002.
Cybulski M., Rosja i Rosjanie w pamiętnikach Polaków (1863-1918), Warszawa 2009.
Kulaszyński M., Trzy pisma z wygnania, Lwów 1892; idem, Tunka i jej okolice, Poznań 1887.
Matraś S., Podróż do Syberii po moskiewskich etapach w 1863 i 1864 roku, Lublin 2007.
Nowakowski E., Wspomnienie o duchowieństwie polskim znajdującym się na wygnaniu w Syberii, w Tunce, Poznań 1875.
Janik M., Dzieje Polaków na Syberii, Kraków 1928.
Brus A., Kaczyńska E., Śliwowska W. (red.), Zesłanie i katorga na Syberii w dziejach Polaków 1815-1914, Warszawa 1992.
Feliński Z., Pamiętniki ks. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, arcybiskupa warszawskiego, cz. 1: 1822-1851, cz. 2: 1851-1883, Kraków 1897.
Cybulski M., Obrazy Rosji i Rosjan w dziełach Mikołaja Kulaszyńskiego, „Slavia Orientalis” 2013, nr 2.
Grzegorczyk Ł., Ojciec Wacław z Sulgustowa - bibliotekarz u Swidzińskiego, [online] <www.klwow.pl/asp/pliki/aktualnosci/l3.pdf>.
Niewiara A., Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XV1-X1X wieku, Katowice 2000.
Kępiński A., Geneza i funkcjonowanie negatywnego stereotypu Rosji i Rosjanina, [w:] T. Walas (red.), Narody i stereotypy, Kraków 1995.
Cybulski M., Rosja i Rosjanie w ,,Pamiętnikach” Zygmunta Szczęsnego Felińskiego - próba rekonstrukcji stereotypu narodowego, „Acta Polono-Ruthenica” 2013, nr XVIII.
Niebelski E., Losy duchownych zesłanych do syberyjskiej Tunki w okolicach Bajkału (1866-1901), [online] <www.pan-ol.lublin.pl/biul_11/art_1116.htm>.
Gieysztor J., Pamiętniki Jakuba Gieysztora z lat 1857-1865, t. 2, Wilno 1913.
Tazbir J., W pogoni za Europą, Warszawa 1998.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
