Праблема адчужанасці чалавека ў аповесцях Ланцуг Андрэя Федарэнкі і Белы конь Міхася Андрасюка
Anna Alsztyniuk
Uniwersytet w BiałymstokuАннотация
W artykule poddano analizie opowieści Andreja Fiedarenki i Michasia Androsiuka, w jakich poruszone zostały problemy wyobcowania, odosobnienia i samotności przedstawicieli dużej części społeczeństwa białoruskiego, wynikające z migracji mieszkańców wsi do miasta, nieprzystosowania do nowych warunków życiowych i wymagań cywilizacyjnych. Pisarze ukazują świat rzeczywistości poprzez wewnętrzne przeżycia zwyczajnego człowieka i nieustanne wymuszone wybory, którе tylko pogłębiają izolowanie się ludzi z życia społecznego, marginalizowanie, osamotnienie w tłumie, środowisku, otoczeniu i nawet w rodzinie. W opowieści Łańcuch (1994) A. Fiedarenka ukazuje złudne tworzenie własnych życiowych priorytetów swoich bohaterów. Zaś barwne i złożone relacje rodzinne, różnice charakterów bohaterów opowieści Biały koń (2006) stały się podstawą refleksyjno-lirycznych rozważań M. Androsiuka o przemijającym świecie starego układu społecznego. Obaj pisarze poprzez swoich bohaterów utwierdzają czytelnika w przekonaniu, iż problem wyobcowania człowieka w społeczeństwach szybko rozwijających się cywilizacyjnie staje się sprawą narastającą lawinowo i niesie dramatyczne lub wręcz tragiczne rozwiązania – w ucieczkę w chorobę, w świat marzeń/iluzji/fantazji, wreszcie w samobójstwo.
Ключевые слова:
беларуская аповесць, вобраз сучасніка, адчужанасць, самотнасць і яе абліччыБиблиографические ссылки
Andraûk Serafìm. 2007. Svet da bolû blìzkì. U: Šlâh pa pramoj času. Da gìstoryì belaruskaj lìtaratury Polʹščy 1958–2008 gg. Rèd. Ân Čykvìn. Belastok: Belaruskae lìtaraturnaeab'âdnanne "Belaveža": 301–315 [Андраюк Серафім. 2007. Свет да болю блізкі. У: Шлях па прамой часу. Да гісторыі беларускай літаратуры Польшчы 1958–2008 гг. Pэд. Ян Чыквін. Беласток: Беларускае літаратурнае аб'яднанне "Белавежа": 301–315].
Andrasûk Mìhasʹ. 2006. Bely konʹ. Apovescʹ. Belastok: Belaruskae lìtaraturnae ab'âdnanne "Belaveža" [Андрасюк Міхась. 2006. Белы конь. Аповесць. Беласток: Беларускае літаратурнае аб'яднанне "Белавежа"].
Belaâ A. Ì. 2012. Geroj. Asoba. Haraktar. Mastackaâ persanalogìâ ǔ belaruskaj proze peršaj trècì HH stagoddzâ. Baranavìčy: RVA Bardu [Белая А. І. 2012. Герой. Асоба. Характар. Мастацкая персаналогія ў беларускай прозе першай трэці ХХ стагоддзя. Баранавічы: РВА БарДУ].
Kozìč V. Ì. 2015. Andrèj Fedarènka. U: Gìstoryâ belaruskaj lìtaratury HH stagoddzâ ǔ čatyroh tamah. t. 4, kn. 3. Mìnsk: Belaruskaâ navuka: 1038–1061 [Kозіч В. І. 2015. Андрэй Федарэнка. У: Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя ў чатырох тамах. т. 4, кн. 3. Мінск: Беларуская навука: 1038–1061].
Navumovìč Uladzìmìr. 2007. Belaruskaâ apovescʹ XX st.: ìdèjna-èstètyčnaâ èvalûcyâ. (online) http://elib.bsu.by/bitstream/123456789/13482/1/navumovich%208-12.pdf (dostup 25.04.2019) [Навумовіч Уладзімір. 2007. Беларуская аповесць XX ст.: ідэйна-эстэтычная эвалюцыя. (online) http://elib.bsu.by/bitstream/123456789/13482/1/navumovich%208-12.pdf (доступ 25.04.2019)].
Paǔloǔskaâ A. A. Prygodnìckìâ matyvy ǔ sučasnaj belaruskaj apovescì. (online) https://lib.vsu.by/xmlui/bitstream/handle/123456789/9062/109-113.pdf?sequence=1 (dostup 21.07.2019) [Паўлоўская А. А. Прыгодніцкія матывы ў сучаснай беларускай аповесці. (online) https://lib.vsu.by/xmlui/bitstream/handle/123456789/9062/109-113.pdf?sequence=1 (доступ 21.07.2019)].
Fedarènka Andrèj. 2012. Lancug. Apovescì. Mìnsk: Mastackaâ lìtaratura [Федарэнка Андрэй. 2012. Ланцуг. Аповесці. Мінск: Мастацкая літаратура].
Stochmiałek Jerzy. 2005. Samotność oraz starość w świetle koncepcji jakości życia. W: Przeciw samotności. Red. Twardowska-Rajewska Jolanta. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza: 29–46.
Uniwersytet w Białymstoku
