Niepokalana jako wzór relacji człowieka do Boga w myśli teologicznej Świętego Maksymiliana Marii Kolbego
Grzegorz Bartosik
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (Polska)https://orcid.org/0000-0001-5894-2541
Abstrakt
W Dokumencie Końcowym XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów, Papież Franciszek podkreślił, że w czasie obrad synodu pojawił się postulat, aby Kościół lepiej realizował relacje z Panem Bogiem, między członkami Kościoła, a także relacje ze stworzeniem. Jednocześnie Synod wyraźnie podkreślił i przypomniał, że ludzkie zbawienie realizuje się na drodze relacji.
Te wskazówki soborowe zmuszają chrześcijan do szukania wzorców osobowych, które mogłyby pomóc w budowaniu właściwych relacji z Panem Bogiem i ludźmi. W tym kontekście cenne wskazówki możemy znaleźć w nauczaniu św. Maksymiliana Marii Kolbego. Dla niego najdoskonalszym wzorcem w budowaniu relacji w stosunku do Boga i do ludzi jest Najświętsza Maryja Panna Niepokalana. W takiej perspektywie relacyjności ojciec Kolbe ukazywał rolę Niepokalanej w ekonomii zbawienia. W takiej perspektywie przygotowywał też swój podręcznik mariologii, który ze względu na aresztowanie przez Gestapo nie został ukończony. Naśladowanie relacji Maryi do Boga i ludzi było główną ideą duchowości i formacji prowadzonej przez Ojca Maksymiliana.
Celem niniejszego artykułu zatytułowanego „Niepokalana jako wzór relacji człowieka do Boga w myśli teologicznej świętego Maksymiliana Marii Kolbego” jest zatem próbą rekonstrukcji toku myśli Ojca Kolbego na sformułowany w tytule temat w oparciu o zachowany schemat planowanej książki oraz w oparciu jego pisma i wygłoszone konferencje. Jako metodę przyjęto analizę najważniejszych jego wypowiedzi na wspomniany temat i uporządkowanie ich według pozostawionego przez o. Maksymilian schematu książki. Kolejno więc zostały omówione relacje Maryi do Całej Trójcy Świętej oraz do poszczególnych Osób Boskich.
Z przeprowadzonych badań wyłoniła się teza, że podstawową relacją która łączyła Niepokalaną z poszczególnymi Osobami Trójcy Świętej była relacja miłości, a najważniejszą formą jej realizacji było posłuszeństwo i pełnienie przez Maryję woli Bożej.
Taka wizja budowania relacji z Bogiem (wzbogacona szczegółowymi wskazówkami zawartymi w poszczególnych częściach artykułu) mogą być przydatne także w XXI wieku w realizacji zadań, które stawia przed Kościołem papież Franciszek i XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów.
Słowa kluczowe:
Trójca Święta, Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty, Niepokalana, Święty Maksymilian Maria Kolbe, relacje, miłość, pełnienie woli BożejBibliografia
Bartosik Grzegorz M., 2000, The Holy Spirit and The Immaculate in the mystery of salvation according to saint Maximilian Maria Kolbe (Spiritus Sanctus et Immaculata in mysterio salutis iuxta Sanctum Maximilianum Kolbe), w: De culto mariano saeculo XX. Maria, Mater Domini, in mysterio salutis quod ab orientis et occidentis ecclesiis in Spiritu Sancto Hodie celebratur. Acta Congressus Mariologici-Mariani Internationalis in Sanctuario Mariano Częstochoviensi anno 1996 celebrati, vol. V, Pontificia Academia Mariana Internationalis, Città del Vaticano, s. 391-406. Google Scholar
Bartosik Grzegorz M., 2006, Mediatrix in Spiritu Mediatore. Pośrednictwo Najświętszej Maryi Panny jako uczestnictwo w pośredniczącej funkcji Ducha Świętego w świetle teologii współczesnej, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów. Google Scholar
Bartosik Grzegorz M., 2018, Duch Święty a Maryja – ku „antropologii spełnionej”, Teologia w Polsce, 12,1, s. 55-73.
Crossref
Google Scholar
Bolewski Jacek, 1998, Początek w Bogu. Jedność dziewiczego i niepokalanego poczęcia, Wydawnictwo WAM, Kraków. Google Scholar
Calabuig Ignacio, 2003, San Massimiliano M. Kolbe nel suo tempo e oggi. Riflessioni conclusive, w: Massimiliano M. Kolbe nel suo tempo e oggi. Approcio interdisciplinare alla personalità e agli scritti, Eugenio Galignano (red.), Centro Internazionale „Milizia dell’Immacolata”, Roma, s. 635-684. Google Scholar
De Fiores Stefano, 1999, Come presentare oggi la spiritualità di S. Massimiliano Kolbe, w: San Massimiliano Kolbe e la Nuova Evangelizzazione. Atti del Congresso Internazionale (Niepokalanów, Polonia, 19-25 Settembre 1994), Eugenio Galignano (red.), Centro Internazionale „Milizia dell’Immacolata”, Roma, s. 407-427. Google Scholar
Domański Jerzy, 1987, Św. Maksymilian wobec Eucharystii, Wydawnictwo OO. Franciszkanów, Niepokalanów. Google Scholar
Fehlner Peter Damian, 1985, The Immaculate and the Mystery of the Trinity in the thought of Saint Maximilian Kolbe, w: La Mariologia di S. Massimiliano M. Kolbe. Atti del Congresso Internazionale (Roma, 8-12 ottobre 1984), Francesco Saverio Pancheri (red.), Edizione Miscellanea Francescana, Roma, s. 382-416. Google Scholar
Franciszek, 2024, Dokument Końcowy XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Biskupów (26.10.2024), Watykan, w: The Holy See [online], dostęp: 11.03.2025, . Google Scholar
Jan Duns Szkot bł., Reportata Parisiensia [b.m.r.]. Google Scholar
Katechizm Kościoła Katolickiego, 1994, (11.10.1992), wydanie polskie: Pallottinum, Poznań. Google Scholar
Konferencje św. Maksymiliana Marii Kolbego, 1983, Wydawnictwo OO. Franciszkanów, Niepokalanów. Google Scholar
Maksymilian Maria Kolbe św., 2007, Pisma, cz. 1, Wydawnictwo OO. Franciszkanów, Niepokalanów. Google Scholar
Maksymilian Maria Kolbe św., 2008, Pisma, cz. 2, Wydawnictwo OO. Franciszkanów, Niepokalanów. Google Scholar
Międzynarodowa Papieska Akademia Maryjna, 2003, Matka Pana. Pamięć – obecność – nadzieja. Niektóre aktualne zagadnienia dotyczące postaci i misji Najświętszej Dziewicy Maryi (08.12.2000); tekst polski: Salvatoris Mater, t. 4, nr 3, 311-396. Google Scholar
Naumowicz Józef, 2000, Wcielenie Boga i zbawienie człowieka. Złota reguła soteriologii patrystycznej, Warszawskie Studia Teologiczne, t. 13, s. 7-30. Google Scholar
Paweł VI, 1990, Przemówienie na zakończenie III sesji Soboru Watykańskiego II (Rzym, 21.11.1964) w: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty. Na zlecenie Komisji Maryjnej Episkopatu Polski, Adam Wieczorek (red.), Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa, s. 209-213. Google Scholar
Paweł VI, 2004a, Adhortacja „Signum magnum” (13.05.1967); w: Tak czcić Matkę Bożą, Stanisław Celestyn Napiórkowski (red.), Wydawnictwo OO. Franciszkanów, Niepokalanów, s. 7-29. Google Scholar
Paweł VI, 2004b, Adhortacja „Marialis Cultus” (02.02.1974); w: Tak czcić Matkę Bożą, Stanisław Celestyn Napiórkowski (red.), Wydawnictwo OO. Franciszkanów, Niepokalanów, s. 33-118. Google Scholar
Perella Salvatore Maria, 2003, L’Immacolata icona dell’essere cristiano. Il contributo degli scritti di S. Massimiliano M. Kolbe, w: Massimiliano M. Kolbe nel suo tempo e oggi. Approcio interdisciplinare alla personalità e agli scritti, Eugenio Galignano (red.), Centro Internazionale „Milizia dell’Immacolata”, Roma, s. 289-371. Google Scholar
Ratzinger Joseph, 1986, Raport o stanie wiary. Z ks. kardynałem Josephem Ratzingerem rozmawia Vittorio Messori, Wydawnictwo Michalineum, Kraków – Warszawa – Struga. Google Scholar
Skwarczyński Adam, (1999), Lo Spirito Santo nel pensiero di Sergius Bulgakov e di San Massimiliano Kolbe, w: San Massimiliano Kolbe e la Nuova Evangelizzazione. Atti del Congresso Internazionale (Niepokalanów, Polonia, 19-25 Settembre 1994), Eugenio Galignano (red.), Centro Internazionale „Milizia dell’Immacolata”, Roma, s. 349-384. Google Scholar
Sobór Watykański II, 1986, Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium” (21.11.1964), w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst łacińsko-polski, Pallottinum, Poznań, s. 146-257. Google Scholar
Veuthey Léon, 1988, Jan Duns Szkot. Myśl teologiczna, Wydawnictwo OO. Franciszkanów, Niepokalanów. Google Scholar
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5894-2541
