MARÍA – FRUTO PERFECTO DE LA CREACIÓN, EN LA REFLEXIÓN DE LA MARIOLOGÍA POLACA POSCONCILIAR
Janusz Lekan
Abstract
El mundo actual necesita urgentemente una verdad integral sobre la creación. Respondiendo a esta necesidad, el artículo se pregunta: Cómo una mirada centrada en la ́perfectamente creada ́ Madre del Hijo de Dios puede ayudarnos a profundizar en la creación? Se mostrará la cristología de la relación María – la creación y, además, los aspectos más significativos de la relación María – Dios Padre. Para profundizar en esta cuestión, los mariólogos polacos proponen como clave hermenéutica el misterio de la Inmaculada Concepción. Presentan esta verdad mirando a María, evitando así el reducirse a tener de fondo la verdad de la universalidad del pecado y de la salvación. El dogma ayuda a leer esta verdad en la perspectiva del plan divino: la Inmaculada Concepción es la revelación en el tiempo, en el comienzo de la vida de María, su eterno comienzo en el plan de Dios sobre la Encarnación del Hijo. La intuición de san Maximiliano Kolbe, profundizada por el padre Bolewski, va aún más allá pues muestra que la Inmaculada Concepción de María reveló su eterno comienzo en Cristo. Es una gracia dada intuitu Christi – por el motivo de Cristo como el Primogénito de la creación. También nuestro comienzo – oculto en Él – es santo e inmaculado, pues hemos sido creados en Cristo. Todo ello tiene una profunda dimensión pneumatológica, ya que especialmente en la Persona del Espíritu Santo, – la Inmaculada Concepción en Dios – se completa la creación en Cristo.
Keywords:
Dios Padre, Cristo, Espíritu Santo, Sabiduría, Inmaculada Concepción, ecología humanaReferences
Agustín, 415, De natura et gratia, 1,36,42 (PL 44,267).
Amato Angelo, 1988, Dios Padre, en: Fiores de Stefano, Meo Salvatore (ed.), Nuevo diccionario de mariología, Ediciones Paulinas, Madrid, pp. 599–615.
Amorth Gabriele, 1992, Nuovi racconti di un esorcista, Edizioni Dehoniane, Roma.
Bartnik Czesław S., 1999, Dogmatyka katolicka, vol. I, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Bartnik Czesław S., 2003, Dogmatyka katolicka, vol. II, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Bartosik Grzegorz, 1998, Duch Święty a Niepokalana w tajemnicy Zbawienia według świętego Maksymiliana Kolbego, en: Julian Wojtkowski, Stanisław Celestyn Napiórkowski (ed.), Nosicielka Ducha. Pneumatofora. Materiały z Kongresu Mariologicznego. Jasna Góra 18–23 sierpnia 1996 r., Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 227–240.
Bartosik Grzegorz, 2006, Mediatrix in Spiritu Mediatore. Pośrednictwo Najświętszej Maryi Panny jako uczestnictwo w pośredniczącej funkcji Ducha Świętego w świetle teologii współczesnej, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów.
Benedicto XVI, 2005, Encíclica Caritas in veritate, en: La Santa Sede [online]: acceso: 17.12.2019, <http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/es/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_ 20051225_deus-caritas-est.html>.
Bolewski Jacek, 1998a, Początek w Bogu. Jedność dziewiczego i niepokalanego poczęcia, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Bolewski Jacek, 1998b, O Stworzycielu Duchu... Refleksje przyrodniczo-antropologiczne w perspektywie trynitarnej, en: Piotr Jaskóła (ed.), Wokół tajemnicy Ducha Świętego, Opole, pp. 7–33.
Bolewski Jacek, 1999, Stworzenie w świetle Niepokalanego Poczęcia, Salvatoris Mater, 1,1, pp. 23–46.
Bolewski Jacek, 2012, Misterium Mądrości. Traktat sofio-mariologiczny, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Chocian Grzegorz, 2019, Ekologia kontra ekologizm w świetle encykliki Laudato si papieża Fran- ciszka, en: Ludzki wymiar ekologii [online], acceso: 2.01.2020, <https://www.ecoprobono.eu/ index.php/aktualnosci/item/347-ekologia-kontra-ekologizm-w-swietle-encykliki-laudato-si-oj- ca-swietego-franciszka#Przypisy>.
Concilio Vaticano II, 1964, Constitución dogmática sobre la Iglesia Lumen gentium, en: La Santa Sede [online], acceso: 24.11.2019, <http://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_co- uncil/documents/vat-ii_const_19641121_lumen-gentium_sp.html>.
Concilio Vaticano II, 1965, Decreto sobre la formación sacerdotal Optatam totium, en: La Santa Sede [online], acceso: 28.11.2019, <http://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_co- uncil/documents/vat-ii_decree_19651028_optatam-totius_sp.html>.
Francisco, 2015, Encíclica Laudato si, en: La Santa Sede [online], acceso: 2.12.2019, <http://www. vatican.va/content/francesco/es/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html>.
Gardocki Dariusz, 2018, Cel wcielenia Syna Bożego i jego znaczenia dla człowieka, Studia Bobola- num, 29, 2, pp. 5–21.
Haręzga Stanisław, 1999, Bóg Maryi w świetle hymnu Magnificat, Salvatoris Mater, 1,2, pp. 132–146.
Jeżyna Krzysztof, 2002, Ekologia ludzka, en: Janusz Nagórny, Jerzy Gocko (ed.), Ekologia. Prze- słanie moralne Kościoła, Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 105–138.
Juan Pablo II, 1991, Encíclica „Centesimus annus”, en: La Santa Sede [online], acceso: 26.11.2019, <http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/es/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_ centesimus-annus.html>.
Juan Pablo II, 1999, Homilía en Zamość (12.06), en: La Santa Sede [online], acceso: 26.11.2019, <http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/es/homilies/1999/documents/hf_jp-ii_hom_ 19990612_zamosc.html>.
Juan Pablo II, 2003, Adhortación “Pastores gregis”, en: La Santa Sede [online], acceso: 27.11.2019, <http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/es/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_ exh_20031016_pastores-gregis.html>.
Kolbe Maximiliano María, 1973, List z 12 kwietnia 1933, en: Jerzy Ryszard Bar (ed.), Maximiliano María Kolbe, Wybór pism, , Wydawnictwo ATK, Warszawa, pp. 259–206.
Koper Dariusz, 2014, Wcielenie w świetle teologów scholastycznych. Próba współczesnej relektury, Teologia w Polsce, 8,1, pp. 133–151.
Kowalczyk Marian, 2012, Maryja – Stolica Mądrości. Refleksje na kanwie encykliki Jana Pawła II “Fides et ratio”, Salvatoris Mater, 14,1–4, pp. 225–239.
Królikowski Janusz, 1999, Maryja w perspektywie prawdy o Ojcu, Salvatoris Mater, 1,2, pp. 198–209.
León Magno, Kazanie 1 na Narodzenie Pańskie, 2 (breviario para el 16 de julio).
Mariański Janusz,1998, Problem ochrony środowiska i “ekologii ludzkiej”, en: Franciszek Kampka, Cezary Ritter (ed.), Jan Paweł II. Centesimus annus. Tekst i komentarze, Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 148–151.
Morales José, 1994, El Misterio de la Creación, Eunsa, Pamplona.
Nagórny Janusz, 2002, Teologia ekologii, en: Janusz Nagórny, Jerzy Gocko (ed.), Ekologia. Przesłanie moralne Kościoła, Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 187–203.
Napiórkowski Celestyn Stanisław, Pek Kazimierz (ed.), 2002, Przez Jezusa do Maryi. Materiały z sympozjum mariologicznego zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
Licheń, 26–27 października 2001 roku, Częstochowa–Licheń.
Newman John Henry, 1957, O rozwoju doktryny chrześcijańskiej, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Overhage Paul, Rahner Karl, 1961, Das Problem der Hominisation. Über den biologischen Ursprung des Menschen, Herder, Freiburg i. Br.
Pío IX, 1854, Bula “Ineffabilis Deus”, en: Siervas de los Corazones Traspasados de Jesús y María [online], acceso: 10.01.2020, <https://www.corazones.org/doc/ineffabilis_deus.htm>.
Salij Jacek, 1999, Reseña de Jacek Вolewski, Początek w Bogu. Jedność dziewiczego i niepokala- nego poczęcia, Wydawnictwo WAM, Kraków 1998, Studia Theologica Varsaviensia, 37,1, pp. 251–254.
Sesboüé Bernard, Joseph Wolinski (ed.), 1999, Historia zbawienia, vol. 1: Bóg zbawienia, Wydawnictwo M, Kraków.
Sesboüé Bernard, 2000, Czy można nadal mówić o Maryi?, Salvatoris Mater, 2,2, pp. 265–273. Tomás de Aquino, Summa theologica III, q. 27, en: Dominicos [online], acceso: 13.01.2020, <https://www.dominicos.org/media/uploads/recursos/libros/suma/5.pdf>.
Wyrostkiewicz Michał, 2002, Od ekologii do ekologii ludzkiej, en: Janusz Nagórny, Jerzy Gocko (ed.), Ekologia. Przesłanie moralne Kościoła, Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 87–104.
Amato Angelo, 1988, Dios Padre, en: Fiores de Stefano, Meo Salvatore (ed.), Nuevo diccionario de mariología, Ediciones Paulinas, Madrid, pp. 599–615.
Amorth Gabriele, 1992, Nuovi racconti di un esorcista, Edizioni Dehoniane, Roma.
Bartnik Czesław S., 1999, Dogmatyka katolicka, vol. I, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Bartnik Czesław S., 2003, Dogmatyka katolicka, vol. II, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Bartosik Grzegorz, 1998, Duch Święty a Niepokalana w tajemnicy Zbawienia według świętego Maksymiliana Kolbego, en: Julian Wojtkowski, Stanisław Celestyn Napiórkowski (ed.), Nosicielka Ducha. Pneumatofora. Materiały z Kongresu Mariologicznego. Jasna Góra 18–23 sierpnia 1996 r., Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 227–240.
Bartosik Grzegorz, 2006, Mediatrix in Spiritu Mediatore. Pośrednictwo Najświętszej Maryi Panny jako uczestnictwo w pośredniczącej funkcji Ducha Świętego w świetle teologii współczesnej, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów.
Benedicto XVI, 2005, Encíclica Caritas in veritate, en: La Santa Sede [online]: acceso: 17.12.2019, <http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/es/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_ 20051225_deus-caritas-est.html>.
Bolewski Jacek, 1998a, Początek w Bogu. Jedność dziewiczego i niepokalanego poczęcia, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Bolewski Jacek, 1998b, O Stworzycielu Duchu... Refleksje przyrodniczo-antropologiczne w perspektywie trynitarnej, en: Piotr Jaskóła (ed.), Wokół tajemnicy Ducha Świętego, Opole, pp. 7–33.
Bolewski Jacek, 1999, Stworzenie w świetle Niepokalanego Poczęcia, Salvatoris Mater, 1,1, pp. 23–46.
Bolewski Jacek, 2012, Misterium Mądrości. Traktat sofio-mariologiczny, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Chocian Grzegorz, 2019, Ekologia kontra ekologizm w świetle encykliki Laudato si papieża Fran- ciszka, en: Ludzki wymiar ekologii [online], acceso: 2.01.2020, <https://www.ecoprobono.eu/ index.php/aktualnosci/item/347-ekologia-kontra-ekologizm-w-swietle-encykliki-laudato-si-oj- ca-swietego-franciszka#Przypisy>.
Concilio Vaticano II, 1964, Constitución dogmática sobre la Iglesia Lumen gentium, en: La Santa Sede [online], acceso: 24.11.2019, <http://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_co- uncil/documents/vat-ii_const_19641121_lumen-gentium_sp.html>.
Concilio Vaticano II, 1965, Decreto sobre la formación sacerdotal Optatam totium, en: La Santa Sede [online], acceso: 28.11.2019, <http://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_co- uncil/documents/vat-ii_decree_19651028_optatam-totius_sp.html>.
Francisco, 2015, Encíclica Laudato si, en: La Santa Sede [online], acceso: 2.12.2019, <http://www. vatican.va/content/francesco/es/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html>.
Gardocki Dariusz, 2018, Cel wcielenia Syna Bożego i jego znaczenia dla człowieka, Studia Bobola- num, 29, 2, pp. 5–21.
Haręzga Stanisław, 1999, Bóg Maryi w świetle hymnu Magnificat, Salvatoris Mater, 1,2, pp. 132–146.
Jeżyna Krzysztof, 2002, Ekologia ludzka, en: Janusz Nagórny, Jerzy Gocko (ed.), Ekologia. Prze- słanie moralne Kościoła, Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 105–138.
Juan Pablo II, 1991, Encíclica „Centesimus annus”, en: La Santa Sede [online], acceso: 26.11.2019, <http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/es/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_ centesimus-annus.html>.
Juan Pablo II, 1999, Homilía en Zamość (12.06), en: La Santa Sede [online], acceso: 26.11.2019, <http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/es/homilies/1999/documents/hf_jp-ii_hom_ 19990612_zamosc.html>.
Juan Pablo II, 2003, Adhortación “Pastores gregis”, en: La Santa Sede [online], acceso: 27.11.2019, <http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/es/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_ exh_20031016_pastores-gregis.html>.
Kolbe Maximiliano María, 1973, List z 12 kwietnia 1933, en: Jerzy Ryszard Bar (ed.), Maximiliano María Kolbe, Wybór pism, , Wydawnictwo ATK, Warszawa, pp. 259–206.
Koper Dariusz, 2014, Wcielenie w świetle teologów scholastycznych. Próba współczesnej relektury, Teologia w Polsce, 8,1, pp. 133–151.
Kowalczyk Marian, 2012, Maryja – Stolica Mądrości. Refleksje na kanwie encykliki Jana Pawła II “Fides et ratio”, Salvatoris Mater, 14,1–4, pp. 225–239.
Królikowski Janusz, 1999, Maryja w perspektywie prawdy o Ojcu, Salvatoris Mater, 1,2, pp. 198–209.
León Magno, Kazanie 1 na Narodzenie Pańskie, 2 (breviario para el 16 de julio).
Mariański Janusz,1998, Problem ochrony środowiska i “ekologii ludzkiej”, en: Franciszek Kampka, Cezary Ritter (ed.), Jan Paweł II. Centesimus annus. Tekst i komentarze, Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 148–151.
Morales José, 1994, El Misterio de la Creación, Eunsa, Pamplona.
Nagórny Janusz, 2002, Teologia ekologii, en: Janusz Nagórny, Jerzy Gocko (ed.), Ekologia. Przesłanie moralne Kościoła, Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 187–203.
Napiórkowski Celestyn Stanisław, Pek Kazimierz (ed.), 2002, Przez Jezusa do Maryi. Materiały z sympozjum mariologicznego zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
Licheń, 26–27 października 2001 roku, Częstochowa–Licheń.
Newman John Henry, 1957, O rozwoju doktryny chrześcijańskiej, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Overhage Paul, Rahner Karl, 1961, Das Problem der Hominisation. Über den biologischen Ursprung des Menschen, Herder, Freiburg i. Br.
Pío IX, 1854, Bula “Ineffabilis Deus”, en: Siervas de los Corazones Traspasados de Jesús y María [online], acceso: 10.01.2020, <https://www.corazones.org/doc/ineffabilis_deus.htm>.
Salij Jacek, 1999, Reseña de Jacek Вolewski, Początek w Bogu. Jedność dziewiczego i niepokala- nego poczęcia, Wydawnictwo WAM, Kraków 1998, Studia Theologica Varsaviensia, 37,1, pp. 251–254.
Sesboüé Bernard, Joseph Wolinski (ed.), 1999, Historia zbawienia, vol. 1: Bóg zbawienia, Wydawnictwo M, Kraków.
Sesboüé Bernard, 2000, Czy można nadal mówić o Maryi?, Salvatoris Mater, 2,2, pp. 265–273. Tomás de Aquino, Summa theologica III, q. 27, en: Dominicos [online], acceso: 13.01.2020, <https://www.dominicos.org/media/uploads/recursos/libros/suma/5.pdf>.
Wyrostkiewicz Michał, 2002, Od ekologii do ekologii ludzkiej, en: Janusz Nagórny, Jerzy Gocko (ed.), Ekologia. Przesłanie moralne Kościoła, Wydawnictwo KUL, Lublin, pp. 87–104.
Lekan, J. (2020). MARÍA – FRUTO PERFECTO DE LA CREACIÓN, EN LA REFLEXIÓN DE LA MARIOLOGÍA POLACA POSCONCILIAR. Forum Teologiczne, (21), 49–70. https://doi.org/10.31648/ft.6082
Janusz Lekan
